Η αυστηρή τήρηση των κανόνων ασφαλείας κατά την εγκατάσταση
και λειτουργία ενός μετασχηματιστή, αποτελεί ένα αντικείμενο που χρήζει
ιδιαίτερης προσοχής για δύο βασικούς λόγους:
Πρώτον και κυριότερο, για να εξασφαλισθεί η προστασία του
εξοπλισμού, της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης στο σύνολό της, αλλά κυρίως η
προστασία της ανθρώπινης ζωής από ατυχήματα.
Δεύτερον, για να εξασφαλισθεί η ενεργοποίηση της εγγύησης, η
οποία παύει να ισχύει σε περίπτωση που δεν έχουν τηρηθεί οι απαραίτητες
διαδικασίες κατά την εγκατάσταση και χρήση ενός μετασχηματιστή.
Στη συνέχεια, παραθέτουμε πέντε (5) βασικούς κανόνες
ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται αυστηρά, κατά την εγκατάσταση ενός
μετασχηματιστή.
1.
Η εγκατάσταση
πρέπει να γίνεται από αδειούχο ηλεκτρολόγο
Αν και η εγκατάσταση ενός μετασχηματιστή μπορεί να φαίνεται
απλή και εύκολη σαν διαδικασία, η πραγματικότητα και η εμπειρία έχει δείξει ότι
εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους όταν δεν γίνεται από αδειούχο ηλεκτρολόγο
εγκαταστάτη, που διαθέτει την απαραίτητη επαγγελματική επάρκεια. Το ίδιο ισχύει
και για την οποιαδήποτε μελλοντική επέμβαση στο μετασχηματιστή μετά την αρχική
εγκατάστασή του.
2.
Ορθή επιλογή
της ονομαστικής ισχύος του μετασχηματιστή
Κατά την επιλογή της ονομαστικής ισχύος του μετασχηματιστή,
πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μια διακύμανση της τάσης εισόδου ως +10%, επιφέρει
ανάλογη διακύμανση στην ισχύ του φορτίου, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει το
μετασχηματιστή σε υπερφόρτωση. Συνεπώς, πρέπει να δίνεται ανοχή +10% επί του
βασικού υπολογισμού της ονομαστικής ισχύος.
3.
Έλεγχος του
συντελεστή ισχύος του φορτίου
Ο έλεγχος του συντελεστή ισχύος του φορτίου είναι
απαραίτητος προκειμένου να συνυπολογιστεί στη διαστασιολόγηση της ισχύος του
Μ/Σ, ως φαινόμενη ισχύς (VΑ) (π.χ. λαμπτήρες φθορισμού, οικονομίας, HQI, LED, κινητήρες,
κλπ). Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται το λάθος – που γίνεται πολύ συχνά – να
επιλέγεται ο μετασχηματιστής ανάλογα με την ενεργή ισχύ του φορτίου σε (W) και
όχι με τη φαινόμενη σε (VA), η οποία είναι αυτή, που στην πραγματικότητα
φορτώνει τον μετασχηματιστή.
4.
Έλεγχος τάσης
εισόδου – εξόδου με το μέγιστο φορτίο γραμμής
Ο έλεγχος της τάσης εισόδου και εξόδου με το μέγιστο φορτίο
της γραμμής που τροφοδοτεί ο μετασχηματιστής, πρέπει να γίνεται όταν το κύκλωμα
τίθεται σε λειτουργία. Πτώση τάσης της εξόδου πάνω από το 6% της ονομαστικής
(με τάση τροφοδοσίας την ονομαστική) υποδηλώνουν υπερφόρτωση. Σε αυτή τη
περίπτωση ο μετασχηματιστής πρέπει να αντικατασταθεί με κατάλληλο μεγαλύτερης
ισχύος. Όταν η πτώση τάσης της εξόδου είναι μικρότερη του 6% της ονομαστικής,
τότε ουσιαστικά διασφαλίζεται ότι έχει εγκατασταθεί μετασχηματιστής της
ενδεδειγμένης ονομαστικής ισχύος.
5.
Επαρκής
αερισμός του μετασχηματιστή
Η τοποθέτηση του μετασχηματιστή θα πρέπει να γίνεται με
τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται ο επαρκής αερισμός του, στα όρια της
θερμοκρασίας περιβάλλοντος (ta). Στη περίπτωση που η πινακίδα δεν αναφέρει το
όριο θερμοκρασίας περιβάλλοντος, αυτό είναι οι 25°C (βάσει του προτύπου EN
61558-1, παράγραφος 8.1.ο). Η θερμότητα, που εκπέμπει είναι ανάλογη της ισχύος
του.
Θα πρέπει να αποφεύγεται η τοποθέτηση εξαρτημάτων που
εκπέμπουν θερμότητα κάτω από το μετασχηματιστή (σε περίπτωση κατακόρυφης
στήριξης). Εξαρτήματα ευαίσθητα στη θερμότητα όπως ηλεκτρονικά κυκλώματα,
πρέπει να τοποθετούνται κατάλληλα.
Δυστυχώς, στην πραγματικότητα παρατηρείται το φαινόμενο της
εγκατάστασης μετασχηματιστών μέσα σε στεγανά κιβώτια του εμπορίου, κάτι που
φυσικά εμποδίζει τον απαραίτητο αερισμό. Αποτέλεσμα αυτού είναι να
καταστρέφεται ο μετασχηματιστής, καθώς η θερμότητα που αναπτύσει αυξάνει
συνεχώς τη θερμοκρασία περιβάλλοντος και έτσι οδηγείται συνολικά σε συνεχώς
αυξανόμενη υπερθέρμανση.
πηγή:http://www.emmis.gr/
