Ελληνικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις που ποτέ δεν έχουν ελεγχθεί

Για σκέψεις και προβληματισμό σχετικά με την ασφαλή και νομότυπη λειτουργία των Ελληνικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων.

Ο τίτλος του άρθρου διαβάζεται, ακούγεται λίγο παράξενα και όμως έτσι είναι. Στην Ελλάδα υπάρχουν, λειτουργούν, ρευματοδοτούνται, χιλιάδες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις που από τότε που κατασκευάστηκαν και συνδέθηκαν στο δημόσιο δίκτυο διανομής (τότε της ΔΕΗ, τώρα του ΔΕΔΔΗΕ) δεν έχουν ελεγχθεί ποτέ για το πόσο είναι πραγματικά ασφαλείς για αυτούς που τις χρησιμοποιούν.

Και το από τότε, μπορεί να σημαίνει περισσότερα και από 50 χρόνια! Βέβαια κάποιος εδώ μπορεί να αναρωτηθεί: Είναι πραγματικά όλες αυτές οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις επικίνδυνες; Η σίγουρη απάντηση μπορεί να δοθεί μόνο μετά από έναν περιεκτικό ηλεκτρολογικό έλεγχο ή δυστυχώς μετά από ένα ατύχημα ή δυστύχημα που προέκυψε εκεί και οφείλεται σε ηλεκτρικά αίτια, οπότε θα πρέπει αναγκαστικά να ελεγχθούν.

 Έτσι έχουμε φτάσει να έχουμε στην Ελλάδα μερικές δεκάδες ηλεκτροπληξίες και αρκετές εκατοντάδες πυρκαγιές από ηλεκτρικά αίτια κάθε χρόνο και όμως κανείς δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα για αυτά. Στο ευρύ κοινό και στα ΜΜΕ μας όλα αυτά θεωρούνται φυσικά φαινόμενα.

Είναι κρίμα, σήμερα το 2018 ενώ ο ελληνικός ηλεκτρολογικός κλάδος διαθέτει μέσα και τεχνογνωσία, να μην γίνεται προσπάθεια μείωσης αυτών των δυσάρεστων καταστάσεων.

 Ένα από τα βασικά μέσα πρόληψης τους είναι ο περιεκτικός ηλεκτρολογικός έλεγχος.

 Αν και για τις υποχρεώσεις ελέγχου των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων υπάρχουν εδώ και χρόνια σαφείς και ξεκάθαρα νομοθετημένες απαιτήσεις, που απλά δεν τηρούνται. Το γιατί δεν τηρούνται οι απαιτήσεις αυτές, είναι ένα μεγάλο θέμα που θα γίνει προσπάθεια προσέγγισης του στην συνέχεια.

 Οι νομοθετημένοι έλεγχοι για τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις Σύντομη ιστορική αναδρομή: Οι έλεγχοι των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων από ηλεκτρολόγους έχοντες το νομοθετημένο δικαίωμα ελέγχου έγιναν νομοθετικά υποχρεωτικοί από το 1965.

Το 2004 επίσης νομοθετικά, έγινε ξεκάθαρος ένας βασικός διαχωρισμός: Αρχικός έλεγχος και επανέλεγχοι ηλεκτρικής εγκατάστασης.

Μια γρήγορη περιγραφή για το τι σημαίνει αρχικός έλεγχος ηλεκτρικής εγκατάστασης: Κάθε ηλεκτρική εγκατάσταση πρέπει να ελέγχεται µετά την αποπεράτωση της ή μετά από κάθε σοβαρή τροποποίηση της και πριν παραδοθεί σε λειτουργία στους χρήστες της, έτσι ώστε να εξακριβώνεται, στο µέτρο του δυνατού, ότι είναι ασφαλής. Ο έλεγχος αυτός πρέπει να γίνεται από τον νόμιμο ηλεκτρολόγο που κατασκευάζει ή τροποποιεί την ηλεκτρική εγκατάσταση.

Το αποτέλεσμα του ελέγχου αυτού πρέπει να είναι η δήλωση προς τους χρήστες και προς το Κράτος ότι η εγκατάσταση είναι ασφαλής και νομότυπη και να περιγράφεται στην Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (ΥΔΕ).

Μια γρήγορη περιγραφή για το τι σημαίνουν επανέλεγχοι ηλεκτρικής εγκατάστασης: Μέσω των επανελέγχων πρέπει να διαπιστώνεται εάν η κατάσταση της ηλεκτρικής εγκατάστασης, παραμένει ασφαλής με βάση τις απαιτήσεις που ίσχυαν όταν κατασκευάστηκε. 

Ακόμη, πρέπει να διαπιστώνεται εάν η εγκατάσταση πληροί νέες νομοθετημένες απαιτήσεις που πιθανόν να έχουν καθοριστεί.

 Παράλληλα θα πρέπει να ερευνώνται οι επιδράσεις από αλλαγές που έχουν γίνει στην εγκατάσταση έναντι της παλαιότερης χρήσης της. Το αποτέλεσμα των ελέγχων αυτών πρέπει επίσης να είναι ότι η εγκατάσταση είναι ασφαλής και νομότυπη και βέβαια όλα αυτά να περιγράφονται στην Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (ΥΔΕ).

Για τα χρονικά διαστήματα των επανελέγχων, οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις έχουν χωριστεί επίσης νομοθετικά σε 5 βασικές κατηγορίες:
 • Για κατοικίες και παρόμοιους χώρους ο επανέλεγχος τους πρέπει να γίνεται τουλάχιστον κάθε 14 χρόνια (άρα μπορεί να γίνεται και σε μικρότερα χρονικά διαστήματα).
• Για επαγγελματικούς χώρους χωρίς εύφλεκτα υλικά (π.χ. γραφεία, κάποιες βιοτεχνίες, καταστήματα κ.λπ.) τουλάχιστον κάθε 7 χρόνια. • Για επαγγελματικούς χώρους με εύφλεκτα υλικά (π.χ. χαρτοπωλεία, αποθήκες ξυλείας, βιομηχανίες κ.λπ.) τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια.
• Για εγκαταστάσεις σε χώρους ψυχαγωγίας και συνάθροισης κοινού (π.χ. σχολεία, θέατρα, ταβέρνες, εκκλησίες κ.λπ.) τουλάχιστον κάθε χρόνο.
• Για επαγγελματικές εγκαταστάσεις στο ύπαιθρο, (π.χ. κάμπινγκ, ξενοδοχεία με πισίνες κ.λπ.) τουλάχιστον κάθε χρόνο και σε περίπτωση διακοπής της ηλεκτροδότησης πριν την επανασύνδεση της. Αν σε κάποια εγκατάσταση από τις κατηγορίες που αναφέρθηκαν προκύψει αλλαγή χρήσης (π.χ. κατοικία έγινε γραφείο ή αντίστροφα) επίσης απαιτείται επανέλεγχος και ΥΔΕ. Επίσης αν κάποια από τις εγκαταστάσεις αυτές πληγεί από πλημμύρα, σεισμό ή συμβεί σε αυτήν ηλεκτροπληξία ή πυρκαγιά, επίσης απαιτείται επανέλεγχος και ΥΔΕ για να βεβαιωθεί ότι η εγκατάσταση είναι ασφαλής και μπορεί να ηλεκτροδοτείται. Οι ΥΔΕ πρέπει να συντάσσονται από τους έχοντες νόμιμο δικαίωμα ηλεκτρολόγους, να παραδίδονται στους ιδιοκτήτες ή χρήστες των εγκαταστάσεων και από αυτούς να κατατίθενται στην ΔΕΗ παλαιότερα, στον ΔΕΔΔΗΕ νεότερα που διατηρεί το αρχείο τους. Στο αρχείο αυτό οι ΥΔΕ μένουν αποθηκευμένες και αναζητούνται συνήθως μόνο όταν προκύψει πρόβλημα στην εγκατάσταση: Ηλεκτροπληξία, πυρκαγιά ή καταγγελία για αμφιβολίες για την κατάσταση της εγκατάστασης. Γιατί πολλές ελληνικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις δεν ελέγχονται Όμως όπως αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου, σε πάρα πολλές ελληνικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, αυτές οι νομοθετημένες απαιτήσεις για τους ελέγχους, άρα για την ασφαλή χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος δεν τηρούνται. Μερικές αιτίες θα περιγραφούν στην συνέχεια.

Μια σύντομη περιγραφή για το πως εμφανίζεται η κατάσταση για τους αρχικούς ελέγχους.
Επειδή χωρίς ΥΔΕ ηλεκτροδότηση εγκατάστασης δεν γίνεται, τυπικά φαίνεται να έχει γίνει ένας αρχικός έλεγχος για κάθε εγκατάσταση πριν από την σύνδεση της στο δίκτυο της ΔΕΗ παλαιότερα, του ΔΕΔΔΗΕ νεότερα. Με βάση επίσης τις απαιτήσεις της νομοθεσίας που αναφέρθηκαν, σε κάθε περίπτωση σοβαρής τροποποίησης ηλεκτρικής εγκατάστασης θα πρέπει να ακολουθεί νέος αρχικός έλεγχος της και ΥΔΕ.
 Αυτό δεν τηρείται σχεδόν ποτέ και το αρμόδιο Υπουργείο δεν διευκρινίζει εδώ και χρόνια το τι σημαίνει σοβαρή τροποποίηση. Έτσι σε πολλές εγκαταστάσεις γίνονται σοβαρές τροποποιήσεις (π.χ. αλλαγή ηλεκτρικού πίνακα) χωρίς τεκμηριωμένο έλεγχο, με αποτέλεσμα να μην αντιστοιχούν
πλέον στην περιγραφή της ΥΔΕ που έχει κατατεθεί. Αλλά και η κατάσταση στους επανελέγχους δεν εμφανίζεται καλύτερη. Έχει δημιουργηθεί από πολλές πλευρές και ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ μια κακή εικόνα, μια λανθασμένη κουλτούρα, ότι ο επανέλεγχος μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης είναι περιττός. Είναι ένα τσάμπα κόστος, ένα χαράτσι! Έτσι σχεδόν κανείς ιδιοκτήτης ή χρήστης εγκατάστασης δεν ζητά επανέλεγχο της εγκατάστασης του. Βασικό πρόβλημα στο θέμα αυτό: Δεν υπάρχει ακόμα οργανωμένο σύστημα ενημέρωσης των ιδιοκτητών ή των χρηστών των εγκαταστάσεων για να τους ενημερώνει έγκαιρα ότι πρέπει να επανελέγξουν την ηλεκτρική τους εγκατάσταση.

 Η ΔΕΗ παλαιότερα και ο ΔΕΔΔΗΕ νεότερα, έχουν δηλώσει ξεκάθαρα στο αρμόδιο Υπουργείο ότι αδυνατούν να παρακολουθούν το αρχείο των ΥΔΕ (για περισσότερες από 6.000.000 παροχές σε όλη την Ελλάδα) ώστε να ενημερώνουν τους ιδιοκτήτες ή χρήστες των εγκαταστάσεων ότι η ΥΔΕ τους λήγει, άρα να φροντίσουν για επανέλεγχο της εγκατάστασης τους. Αν και όταν ο ΔΕΔΔΗΕ για κάποια αιτία (π.χ. αλλαγή ονόματος καταναλωτή, αλλαγή προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας) ανοίξει τον φάκελο μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης και διαπιστώσει ότι η ΥΔΕ που περιέχει έχει λήξει, τότε ζητά επανέλεγχο της και νέα ΥΔΕ. Αν όμως περάσουν πολλά χρόνια (π.χ. 20, 30, 40, 50) και δεν χρειαστεί να ανοίξει ο φάκελος αυτός, δεν θα ζητηθεί ποτέ από τον ιδιοκτήτη ή χρήστη της εγκατάστασης να κάνει επανέλεγχο της. Εκτός και αν σε αυτήν γίνει ατύχημα ή δυστύχημα από ηλεκτρικά αίτια, αλλά τότε η απαίτηση για έλεγχο έχει έλθει πολύ αργά, ή αν η εγκατάσταση έχει πληγεί από πλημμύρα, σεισμό ή πυρκαγιά όπως το προηγούμενο καλοκαίρι στο Μάτι Αττικής. Το αρμόδιο Υπουργείο έχει νομοθετήσει από το 2011 την δημιουργία μητρώου (ηλεκτρονικού αρχείου) για όλες τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, έτσι ώστε οι ΥΔΕ να αρχειοθετούνται σε αυτό αντί στον ΔΕΔΔΗΕ. Από αυτό το μητρώο θα μπορούν να ενημερώνονται οι ιδιοκτήτες και χρήστες των εγκαταστάσεων για το πότε πρέπει να τις επανελέγξουν. Μέχρι σήμερα το μητρώο αυτό δεν έχει υλοποιηθεί. Αλλά το μεγαλύτερο θέμα κατά την οπτική του γράφοντος είναι, το κατά πόσο ο όποιος δηλωμένος έλεγχος (αρχικός ή επανέλεγχος), έχει γίνει πραγματικά, το κατά πόσο ανταποκρίνεται στην πραγματική κατάσταση της εγκατάστασης η κάθε ΥΔΕ που βρίσκεται κατατεθειμένη ως τώρα στο αρχείο του ΔΕΔΔΗΕ. Ο βασικός λόγος είναι ότι το τεχνικό μέρος των ΥΔΕ δεν ελέγχεται κατά την κατάθεση τους, αλλά ούτε και μετά έστω δειγματοληπτικά, ότι το περιεχόμενο τους ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Δυστυχώς υπήρχαν και υπάρχουν κάποιοι ηλεκτρολόγοι όλων των βαθμίδων που συντάσσουν ή υπογράφουν ΥΔΕ χωρίς να έχουν δει καθόλου την εγκατάσταση που περιγράφεται! Υπήρχαν και υπάρχουν βέβαια και ηλεκτρολόγοι όλων των βαθμίδων που κάνουν σωστούς αρχικούς ελέγχους και περιεκτικούς επανελέγχους, αλλά αυτοί μάλλον λιγοστεύουν. Για έναν απλό λόγο, το ότι ο πραγματικός έλεγχος κοστίζει περισσότερο από το ελλιπή ή τον καθόλου έλεγχο.

Επίσης η παντελής έλλειψη κρατικού δειγματοληπτικού ελέγχου είτε των ΥΔΕ, είτε των εγκαταστάσεων είτε των ηλεκτρολόγων, λειτουργεί κατά των πραγματικών και συστηματικών ελέγχων. Με βάση την ισχύουσα ηλεκτρολογική Νομοθεσία, κρατικός έλεγχος ηλεκτρικής εγκατάστασης και της ΥΔΕ της, γίνεται αυτεπάγγελτα μόνο σε περίπτωση δυστυχήματος από ηλεκτρικά αίτια ή κατά παραγγελία μετά από καταγγελία από ιδιοκτήτη της για επικινδυνότητες. Έτσι φτάνουμε στο να υπάρχουν σήμερα πάρα πολλές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα που ηλεκτροδοτήθηκαν και λειτουργούν χωρίς πραγματικό, ουσιαστικό ηλεκτρολογικό έλεγχο, με αμφίβολη ηλεκτρική ασφάλεια. Επιγραμματικά Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή αυτού του άρθρου, είναι κρίμα, σήμερα το 2018 ενώ ο ελληνικός ηλεκτρολογικός κλάδος διαθέτει πολλά μέσα και μεγάλη τεχνογνωσία, ενώ έχουμε ηλεκτρολογική Νομοθεσία, να έχουμε στην Ελλάδα θανάτους και πυρκαγιές από ηλεκτρικές εγκαταστάσεις από τις οποίες πάρα πολλές δεν έχουν ποτέ ελεγχθεί. Αυτή ήταν μια συνοπτική περιγραφή των προβλημάτων του μη ελέγχου ή του ελλιπούς ελέγχου των ελληνικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Είναι γενικότερα γνωστό ότι τέτοιας έκτασης προβλήματα δεν λύνονται χωρίς συλλογικές προσπάθειες.

 Οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να γίνονται συστηματικά, με συμμετοχή πολλών φορέων, με περισσότερη έμφαση στην ενημέρωση των ιδιοκτητών και των χρηστών των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων για την αξία και τα οφέλη των ελέγχων των εγκαταστάσεων τους. Ιδιαίτερες προσπάθειες πρέπει να γίνονται, από όλους τους εμπλεκόμενους ηλεκτρολόγους και τα σωματεία τους, από τον ΔΕΔΔΗΕ, από τις εταιρείες ηλεκτρολογικού υλικού, αλλά περισσότερη από τα ΜΜΕ, έτσι ώστε να αλλάξει αυτή κακή εικόνα, η λανθασμένη κουλτούρα, ότι έλεγχος και ειδικά ο επανέλεγχος μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης είναι περιττός. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαλκού (Ε.Ι.Α.Χ.) συμμετέχει ενεργά σε αυτές τις προσπάθειες.

Σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ έχει δημιουργήσει πριν λίγα χρόνια ένα ενημερωτικό έντυπο με τίτλο: Ελέγξατε τηνηλεκτρική εγκατάσταση του σπιτιού σας; 

Το έντυπο αυτό έχει διανεμηθεί σε μικρές ποσότητες από τα πρακτορεία του ΔΕΔΔΗΕ, από τα σωματεία της ΠΟΣΕΗ, από τα καταστήματα της ΚΑΥΚΑΣ Α.Ε. και σε ενημερωτικές εκδηλώσεις για την ηλεκτρική ασφάλεια. Είναι ακόμα διαθέσιμο στο Ε.Ι.Α.Χ. (σε χαρτί) και ηλεκτρονικά στο site του, αλλά και στο site ΔΕΔΔΗΕ. Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο σε όλους όσους έχουν υποστεί τις συνέπειες μιας ηλεκτροπληξίας, ιδιαίτερα στις οικογένειες τους: http://www.sarrisg.gr/n/index.php?Hlektroplixies_stin_Ellada

Με συνέπεια, συνέχεια και με συστηματικές προσπάθειες, θα μειωθούν τέτοια λυπηρά γεγονότα, που τα περισσότερα από αυτά μπορεί να προέρχονται από μη έλεγχο ηλεκτρικής εγκατάστασης, από έλλειψη ενημέρωσης ή από κακή πληροφόρηση. Αλλά το άρθρο είναι ιδιαίτερα αφιερωμένο και σε όσους ηλεκτρολόγους έχουν εμπλακεί σε αυτές τις δυσάρεστες καταστάσεις.

 Γιατί όλοι αυτοί ξέρουν, βιώνουν το τι σημαίνει η ενδέκατη Εντολή:

Ου μπλέξεις…..

Γιώργος Σαρρής Ηλεκτρολόγος μηχανικός Τ.Ε. Επιστημονικός σύμβουλος του Ε.Ι.Α.Χ. σε θέματα Ηλεκτρολογίας Πιστοποιημένος εκπαιδευτής ΚΝΧ www.sarrisg.gr info@sarrisg.gr

28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ-ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ 2018 -ΝΑ ΓΙΟΡΤΑΣΟΥΜΕ Η ΝΑ ΚΛΑΨΟΥΜΕ ?

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) εορτάζει τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (SafeDay) μαζί με την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας (WDACL) τονίζοντας με αυτό τον τρόπο την ανάγκη βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των νέων εργαζομένων και την κατάργηση της παιδικής εργασίας.

Πώς να γιορτάσεις όμως όταν τα εργατικά ατυχήματα στην χώρα μας αυξάνονται με ρυθμό 8 – 10% ετησίως, την τελευταία τριετία?

Το κόστος των εργατικών ατυχημάτων σύμφωνα με το Διεθνές γραφείο Εργασίας του Ο.Η.Ε. κοστίζουν το 4% του Α.Ε.Π.  Δηλαδή για την Ελλάδα με ΑΕΠ 180 Δις περίπου (180 Χ 0,4) κοστίζουν 7,2 Δις.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα:

Α) Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις εκεί όπου γίνεται το 90% των εργατικών ατυχημάτων μπορεί να αντικατασταθεί ο τεχνικός ασφάλειας από τον εργοδότη που <παρακολουθεί> ένα σεμινάριο 10 ωρών συνήθως.

Β) Τεχνικός Ασφαλείας μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε άσχετος, αρκεί να έχει ένα πτυχίο τεχνικής κατεύθυνσης.

Γ) Σε περιπτώσεις ατυχήματος ο Τεχνικός Ασφάλειας αντιμετωπίζεται από τη δικαιοσύνη όπως ο εργοδότης, Δηλ έχει την αντικειμενική ευθύνη και  επωμίζεται βαρύτατες ποινές.

Δ)  Οι διοικητικές δομές του Δημοσίου (Δήμοι, Οργανισμοί,  ΝΠΔΔ κλπ)  δεν έχουν Εσωτερικές Υπηρεσίες Ασφαλείας Υγείας της εργασίας και οι διαγωνισμοί για συνεργασία με εξωτερικούς παρόχους γίνονται με μοναδικό κριτήριο το οικονομικό κόστος.

Τι πρέπει να γίνει:

Α)  Υποχρεωτική επίσκεψη επαγγελματία Τεχνικού σε επιχειρήσεις όπου ο εργοδότης αντικαθιστά τον Τεχνικό Ασφάλειας, για έλεγχο και υποδείξεις δύο φορές ανά έτος.

Β)  Πιστοποίηση άσκησης της δραστηριότητάς του τεχνικού ασφαλείας

Γ) Νομική διευκρίνηση ότι ο τεχνικός ασφάλειας είναι σύμβουλος στην επιχείρηση και ευθύνεται μόνο για τις συμβουλές του Υπάρχει η αρχή ευθύνης τους εργοδότη

Δ) Δημιουργία Εσωτερικών Επιτροπών Υγείας Ασφάλειας της Εργασίας στις επιχειρήσεις του Δημοσίου και διαγωνισμοί και με ποιοτικά κριτήρια.

Ε) Και ως ειδικοί της Α/Υ/Ε  συμμετοχή στα όργανα λήψης αποφάσεων

Με τις ανωτέρω προτάσεις θεωρούμε ότι μπορούν να μειωθούν τα εργατικά ατυχήματα εκεί που ήταν το 2014 στο ποσοστό 25%

Αυτό σημαίνει  (7,2 Δις Χ 0,25)  1,8 Δις εξοικονόμηση ανα έτος για την Εθνική οικονομία. Όσο δε το κόστος της ανθρώπινης ζωής, αυτό  δεν υπολογίζεται με χρήματα.

Οι προτάσεις καλύπτουν πλήρως τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκδόθηκαν στις 2 Οκτωβρίου 2013 κατόπιν εισηγήσεως του Κου Barozo  <<REIFIT- Νομοθεσία κατάλληλη για την Ανάπτυξη>> και δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, δεν προκαλούν κανένα οικονομικό μη ανταποδοτικό μέτρο ιδιωτικό τομέα.

Ο θεσμός της Α/Υ/Ε απ’ ότι φαίνεται εκ του αποτελέσματος,  δεν πάει καλά.

Η ανασφάλεια τρώει τους εργαζόμενους και η έλλειψη Α/Υ/Ε την οικονομία

Ποιος έχει την ευθύνη?   Όλοι μας!  Όχι όμως την ίδια. Μας αναλογεί στο βαθμό που μπορούσαμε να δώσουμε λύση και δεν το κάναμε.

Τι πρέπει λοιπόν να γίνει? Να γιορτάσουμε, η να κλάψουμε?

Τίποτε από αυτά.  Να εξοπλιστούμε μόνο με την γρηγορούσα συνείδηση και να  εργασθούμε όλοι, Υπουργείο Εργασίας, Επιθεωρητές Εργασίας, Τεχνικοί Ασφάλειας, Κοινωνικοί φορείς, Εργαζόμενοι, Εργοδότες, γιατί για να φέρουμε αποτελέσματα, να πετύχουμε,  χρειάζεται η συμμετοχή όλων! Οι προτάσεις υπάρχουν!

ΑΘΗΝΑ  27/4/2018

Χατζηδημητράκης Παν.

Πρόεδρος Σ.Τ.Α.Ε.

πηγή:stae.gr

Εργασίες πολύ κοντά σε εναέριους ηλεκτροφόρους αγωγούς

Συχνά χρειάζεται να εκτελεστούν εργασίες πολύ κοντά σε εναέριους ηλεκτροφόρους αγωγούς, όπως π.χ. στήσιμο σκαλωσιών και αναβατορίων, διέλευση οχημάτων και γερανών ή εργασία σε οροφή κτηρίου κοντά στην οποία περνούν εναέριοι αγωγοί. 

Σε τέτοια περίπτωση σύμφωνα με ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ θα πρέπει να ενημερώνεται σχετικά η αρμόδια αρχή παροχής ηλεκτρισμού ώστε να μεριμνά για τη μετακίνηση των γραμμών ή για τη διακοπή της παροχής. Στην περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατόν, να γίνεται παρεμβολή μονωτικών (π.χ. ξύλινων) παραπετασμάτων με προειδοποιητικά σήματα μεταξύ των αγωγών και του χώρου εργασίας.

Στο παρακάτω video η έλλειψη μέτρων έφερε σαν αποτέλεσμα το θάνατο του εργάτη. Το ρεύμα από το καλώδιο υψηλής τάσης περνάει μέσα από το μεταλλικό σωλήνα, διέρχεται στη συνέχεια μέσα από τα χέρια του εργάτη, διαρρέει όλο του το σώμα, εξέρχεται από τα πόδια του, περνάει στη μεταλλική σκάλα και κλείνει κύκλωμα μέσω της γης όπου πατάει η σκάλα.

ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΑΝΤΙΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Πρότυπα για γάντια προστασίας – EN Standards

Ευρωπαϊκή Οδηγία σχετικά με τα Μέσα Ατομικής Προστασίας

Δεν είναι όλα τα γάντια προστασίας κατάλληλα για όλες τις εργασίες. Υπάρχουν πρότυπα για γάντια προστασίας με βάση τρεις κατηγορίες ανάλογα με τα επίπεδα κινδύνου (σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κοινοτική Οδηγία 89/656/EEC και τις κατοπινές προσθήκες της):

1.   Κατηγορία Ι: γάντια απλού σχεδιασμού – για ελάχιστο κίνδυνο (πχ. γάντια καθαρισμού οικιακής χρήσης). Επισημαίνονται από τον κατασκευαστή.

2.   Κατηγορία ΙΙ: γάντια που δεν ανήκουν στις κατηγορίες Ι και ΙΙΙ – για ενδιάμεσο κίνδυνο (πχ. γάντια γενικής χρήσης σύμφωνα με το Πρότυπο EN 388). Πιστοποιούνται από οργανισμό ανεξάρτητο από τον κατασκευαστή.

3.   Κατηγορία ΙΙΙ: γάντια πολύπλοκου σχεδιασμού – για μη αναστρέψιμο ή θανάσιμο κίνδυνο (πχ. γάντια προστασίας από βιοχημικούς κινδύνους). Πιστοποιούνται από οργανισμό ανεξάρτητο από τον κατασκευαστή.

Δύο άρθρα που περιλαμβάνονται στην Κοινοτική Οδηγία για τα Μέσα Ατομικής Προστασίας 89/656/EEC, η οποία έχει εφαρμογή και στην Ελλάδα, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής αναφορικά με τα γάντια προστασίας:
ΆΡΘΡΟ 4: Σύμφωνα με το άρθρο 4, ο εργοδότης θα πρέπει να ενημερώνει το προσωπικό του για τους κινδύνους στο περιβάλλον εργασίας, να τους παρέχει τα κατάλληλα και σωστά σε μέγεθος ΜΑΠ που συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά Πρότυπα καθώς και επαρκείς οδηγίες για την χρήση τους. Επιπλέον θα πρέπει να διασφαλίζει ότι το Μέσο Ατομικής Προστασίας θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τον σκοπό που αναφέρει ο κατασκευαστής και σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του κατασκευαστή.

ΑΡΘΡΟ 5: Το άρθρο 5 υποχρεώνει τον εργοδότη:

1.   Να εξετάζει του κινδύνους στον χώρο εργασίας και να αξιολογεί το επίπεδο κινδύνου για τους εργαζόμενους.

2.   Να καθορίζει τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει απαραιτήτως να έχουν τα γάντια για να προστατεύουν τους εργαζόμενους.

3.   Να διασφαλίζει ότι όλα τα γάντια που χρησιμοποιούνται στον χώρο εργασίας συμμορφώνονται με την Οδηγία ΜΑΠ.

4.   Να συγκρίνει τα πλεονεκτήματα των διαφόρων τύπων προστασίας που είναι διαθέσιμοι.

5.   Να τηρεί πλήρη αρχεία των αξιολογήσεων και των λόγων επιλογής του εκάστοτε τύπου γαντιών.

Αν ο κίνδυνος αλλάξει με οποιοδήποτε τρόπο, για παράδειγμα με την εισαγωγή ενός νέου χημικού ή μία νέας βιομηχανικής διαδικασίας, η αξιολόγηση θα πρέπει να επαναληφθεί.

Για να είστε σίγουροι ότι η επιχείρησή σας συμμορφώνεται με τις απαραίτητες Κοινοτικές Οδηγίες και πρακτικά παρέχετε την καλύτερη δυνατή προστασία στους εργαζομένους σας, θα πρέπει να επιλέξετε γάντια προστασίας που όχι απλώς κατασκευάζονται σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά Πρότυπα, αλλά και που είναι εξαιρετικά καλής ποιότητας. Τα γάντια προστασίας που διαθέτει η Axion Cotton πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις και οι σύμβουλοί μας είναι πάντοτε έτοιμοι να σας εξυπηρετήσουν για να κάνετε την σωστή επιλογή.

Τα γάντια εργασίας ανάλογα με την εργασία που προορίζονται πρέπει να ακολουθούν κάποια πρότυπα

Πρότυπα γαντιών

ΕΝ 420 – Γενικές απαιτήσεις

Καθορίζει γενικούς όρους όπως το pH και την περιεκτικότητα σε χρώμιο VI στο δέρμα, την περιεκτικότητα σε πρωτεϊνη στο λάτεξ, τις ηλεκτροστατικές ιδιότητες, το μέγεθος του γαντιού και την επιδεξιότητα του γαντιού.

EN 388:2003 – Προστασία έναντι μηχανικών κινδύνων

Καθορίζει την ικανότητα του γαντιού να προστατεύει από μηχανικούς κινδύνους όπως η κοπή. Μια σειρά από τέσσερις ελέγχους μετρά την αντίσταση του γαντιού στην τριβή (Α), στο κόψιμο με λεπίδα (Β), στη διάσχιση (C) και στη διάτρηση (D).

EN 374:2003 – Προστασία έναντι χημικών και/ή μικροοργανισμών

Καθορίζει την ικανότητα του γαντιού να προστατεύει έναντι χημικών και/ ή μικροοργανισμών ως αναφορά στη διείσδυση, τη διαπέραση και την αδιαβροχία.
Διείσδυση – Είναι η κίνηση ενός χημικού ή ενός μικροοργανισμού μέσα από τους πόρους, τις ραφές ή οπές του γαντιού προστασίας σε μη μοριακό επίπεδο.
Διαπέραση – Τα ελαστικά ή τα πλαστικά φιλμ στα γάντια δεν συμπεριφέρονται πάντα σαν φράγμα ενάντια στα υγρά. Μερικές φορές συμπεριφέρονται σαν σφουγγάρια απορροφώντας τα υγρά και κρατώντας τα κοντά στο δέρμα. Είναι απαραίτητο να μετράμε το χρόνο διαπέρασης (breakthough time) ή το χρόνο που χρειάζεται το επικίνδυνο χημικό να έρθει σε επαφή με το δέρμα.
Αδιαβροχία – Η ελάχιστη αδιάβροχη επιφάνεια του γαντιού θα πρέπει να είναι κατ’ ελάχιστο ίση με το ελάχιστο μήκος των γαντιών που ορίζεται στο ΕΝ 420.

χημικά

Το εικονόσημο «αντίσταση στα χημικά» πρέπει να συνοδεύεται από 3 γράμματα. Αυτά αναφέρονται στον κωδικό μιας λίστας 12 χημικών για τα οποία έχει επιτευχθεί χρόνος διαπέρασης >30’.

A – Μεθανόλη
B – Ακετόνη
C – Ακετονιτρίλιο
D – Διχλωρομεθάνιο
E – Διθειάνθρακας
F – Τολουόλη
G – Διαιθυλαμίνη
H – Τετραϋδροφουράνιο
I – Αιθυλεστέρας
J – n-Επτάνιο
K – Καυστικό νάτριο 40%
L – Θειικό οξύ 96%

χαμηλή αντοχή στα χημικά ή αδιάβροχα γάντια

Καθορίζει τη χαμηλή αντοχή στα χημικά ή την αδιαβροχία στα γάντια όταν τα γάντια δεν επιτυγχάνουν χρόνο διαπέρασης 30’ σε τουλάχιστον τρία χημικά από τη λίστα που αναφέρεται παραπάνω αλλά πληρούν τη δοκιμή της διείσδυσης.

EN 407:2004 – Προστασία έναντι θερμικών κινδύνων

Καθορίζει τα επίπεδα συμπεριφοράς του γαντιού σε έξι θερμικά τεστ: την Αναφλεξιμότητα (Α), τη Μετάδοση θερμότητας μέσω επαφής (Β), τη Μετάδοση θερμότητας μέσω αγωγής (C), τη Μετάδοση θερμότητας μέσω ακτινοβολίας (D), την Αντίσταση σε μικρές ποσότητες λιωμένου μετάλλου (Ε), την  Αντίσταση σε μεγάλες ποσότητες λιωμένου μετάλλου (F).

EN 511:2006 – Προστασία έναντι ψύχους

Το πρότυπο περιλαμβάνει τρία συγκεκριμένα τεστ για εκτίμηση της θερμικής μόνωσης: Μετάδοση ψύχους με αγωγή (Α), Μετάδοση ψύχους με επαφή (Β), Υδατοπερατότητα (C).

EN 659:2003 – Γάντια προστασίας για πυροσβέστες

Αυτό το πρότυπο παρουσιάζει τις ελάχιστες απαιτήσεις απόδοσης και τις μεθόδους ελέγχου των γαντιών για πυρόσβεση. Αφορά μόνο γάντια που χρησιμοποιούνται κατά την πυρόσβεση ή τη διάσωση. Το πρότυπο αναφέρεται στα πρότυπα ΕΝ 420 (γενικές απαιτήσεις), ΕΝ 388 (μηχανικοί κίνδυνοι) και ΕΝ 407 (θερμικοί κίνδυνοι). Τα γάντια αυτά δεν προορίζονται για απεριόριστη χρήση με υγρά χημικά αλλά παρέχουν κάποια προστασία από τυχαία επαφή με αυτά. Γάντια για ειδικές επιχειρήσεις πυρόσβεσης εξαιρούνται από το σκοπό του προτύπου.

EN 60903:2003 – Προστασία έναντι ηλεκτρολογικών εργασιών υπό τάση

Το πρότυπο αναπτύχθηκε για τον έλεγχο των γαντιών προστασίας από υψηλή τάση. Περιλαμβάνει έξι κλάσεις προστασίας (00, 0, 1, 2, 3, 4) στο φάσμα του συνεχούς ή εναλλασσόμενου ρεύματος. Η κατασκευή, το πάχος και η τάση δοκιμής συνδυάζονται για να δώσουν την αντίστοιχη κλάση. Eίναι κατασκευασμένα από φυσικό λάτεξ. Για τη διατήρηση του προτύπου τα γάντια πρέπαι να επιθεωρούνται και/ή να δοκιμάζονται κάθε 6 μήνες.

κλάση προστασίας 00: Τάση δοκιμής 2500V-Τάση χρήσης 500V

κλάση προστασίας 0: Τάση δοκιμής 5000V-Τάση χρήσης 1000V

κλάση προστασίας 1: Τάση δοκιμής 10000V-Τάση χρήσης 7500V

κλάση προστασίας 2: Τάση δοκιμής 20000V-Τάση χρήσης 17000V

κλάση προστασίας 3: Τάση δοκιμής 30000V-Τάση χρήσης 26500V

κλάση προστασίας 4: Τάση δοκιμής 40000V-Τάση χρήσης 36000V

EN 12477:2001 – Προστασία από συγκόλληση

Με βάση τα τέστ στα πρότυπα EN 388, EN 407 και EN 420 υπάρχουν δυο τύποι γαντιών: Τύπος A και Τύπος B. Τα γάντια Τύπου B συνιστώνται για συγκόλληση TIG όπου απαιτείται καλή επιδεξιότητα. Τα γάντια Τύπου Α συνιστώνται για λοιπές εργασίες συγκόλλησης.

EN 1082-1 – Προστασία έναντι κοψίματος

Προστατευτικά γάντια και μανίκια από κόψιμο με λεπίδα – Μέρος 1 γάντια και μανίκια από ατσάλι. Έχουν εξεταστεί σε κρούση 2.45 joules (πτώση 1000g από ύψος 250mm).

EN 10819 – Προστασία έναντι δονήσεων

Βασίζεται σε ένα σύνολο διαδικασιών ελέγχου για την εκτίμηση της συμπεριφοράς ενός γαντιού στις δονήσεις. Τα γάντια δεν θα πρέπει να ενισχύουν δονήσεις για συχνότητες 31.5Hz έως 200Hz. Σε υψηλές συχνότητες (200Hz – 1250Hz) τα γάντια θα πρέπει να μειώνουν το επίπεδο της δόνησης κατά 40%.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΜΕ LOCK OUT-TAG OUT (LO-TO)

Το Lockout - Tagout είναι μια διαδικασία για την ασφάλεια, την επισκευή και συντήρηση των μηχανημάτων ή ηλεκτρικών συστημάτων, σε περιπτώσεις όπου οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να τραυματιστούν από την απροσδόκητη εκκίνηση, ή ενεργοποίηση του εξοπλισμού.

Ισχύει για όλες τις πηγές ενέργειας συμπεριλαμβανομένων των μηχανικών, υδραυλικών, χημική, θερμική, ακόμη και τη βαρύτητα. 

Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα Lockout – Tagout μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των εργαζομένων, διασφαλίζοντας ότι οι μηχανές και τα κυκλώματα έχουν κλείσει ή απενεργοποιηθεί σωστά μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών.

ΚIΝΔΥΝΟΙ KΑΤΑ TΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ 

Τα περισσότερα και σοβαρότερα ατυχήματα κατά τη διάρκεια εκτέλεσης εργασιών σε μηχανήματα ή εξοπλισμό, προέρχονται από: 

(α) την απροσδόκητη ή ανεπιθύμητη ενεργοποίηση του εξοπλισμού
(β) την ανεξέλεγκτη απελευθέρωση επικίνδυνης μορφής ενέργειας, όπως: 

• Ηλεκτρική (π.χ. αποφόρτιση πυκνωτών) 
• Μηχανική/Δυναμική (π.χ. εκτόνωση συμπιεσμένου ελατηρίου ή κλείσιμο πρέσας από υπερυψωμένη θέση) 
• Υδραυλική/Πνευματική (π.χ. βίαιη αποσυμπίεση κυκλώματος δικτύου λαδιού) 
• Θερμική (π.χ. απελευθέρωση ατμού). 

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ LΟ - TΟ 

Με την εφαρμογή μιας κατάλληλα σχεδιασμένης διαδικασίας ελέγχου και απομόνωσης των πηγών ενέργειας του εξοπλισμού, εξασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό η πρόληψη των κινδύνων.

Η διαδικασία αυτή έχει καθιερωθεί ως Lock Out - Tag Out (LΟ - TΟ) από την αγγλική (στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί ως διαδικασία ασφαλούς απομόνωσης & επισήμανσης) και περιλαμβάνει δύο βασικές ενέργειες: 

1. Την ασφάλιση σε κλειστή θέση των μέσων απομόνωσης ενέργειας με χρήση κατάλληλων για την εκάστοτε εφαρμογή μηχανισμών κλειδώματος (Lock Out). 
Δεν θα πρέπει να είναι δυνατή η ακούσια απασφάλιση του μηχανισμού κλειδώματος. 

2. Την επισήμανση των μέσων απομόνωσης με κατάλληλη προειδοποιητική σήμανση στην οποία υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με την εργασία σε εξέλιξη (Tag Out). Η σήμανση θα πρέπει να είναι σταθερά τοποθετημένη, ανθεκτική, ευδιάκριτη και κατανοητή.

Επιπλέον, μία διαδικασία LΟ-ΤΟ, περιλαμβάνει και τα εξής: 

1. Τον εντοπισμό όλων των πηγών ενέργειας του εξοπλισμού καθώς και των μέσων απομόνωσης τους. 

2. Οδηγίες για την ασφαλή απενεργοποίηση του εξοπλισμού και την απομόνωση των πηγών ενέργειας του. 

3. Προειδοποιήσεις σχετικά με τυχόν εναπομένουσες μορφές αποθηκευμένης ενέργειας (π.χ. συμπιεσμένα ελατήρια, κινούμενα μηχανικά μέρη σε θέση αιώρησης, εγκλωβισμένα αέρια υπό πίεση, αποθηκευμένες χημικές ουσίες) και οδηγίες για την ασφάλιση ή εκτόνωση τους (π.χ. χειρισμός εκτονωτικών βανών για αποσυμπίεση δικτύου υπό πίεση, τοποθέτηση πύρων για την ασφάλιση εξοπλισμού έναντι κίνησης λόγω βαρύτητας). 

4. Σαφή καθορισμό και ενημέρωση των εμπλεκόμενων στην εργασία προσώπων και κατανομή συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων και ευθυνών. 

5. Καθορισμό των απαιτούμενων ενεργειών για την ασφαλή επανεκκίνηση του εξοπλισμού μετά το πέρας των εργασιών. 

6. Εκπαίδευση του προσωπικού για τις διαδικασίες LΟ- ΤΟ, η οποία θα πρέπει να επικαιροποιείται τακτικά για την ενσωμάτωση νέων δεδομένων. 

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ 

1. Ανάρτηση λίστας των απαιτούμενων βημάτων για τη θέση σε ασφαλή κατάσταση του υπό συντήρηση εξοπλισμού, συνοδευόμενο από φωτογραφίες σε εμφανές σημείο του εξοπλισμού. Για εργασίες όπου εμπλέκονται περισσότερα του ενός άτομα, κάθε εργαζόμενος να διαθέτει το δικό του λουκέτο και κλειδί. Ο μηχανισμός κλειδώματος του μέσου απομόνωσης να διαθέτει θέσεις για πολλαπλά λουκέτα.

2. Προ της έναρξης των εργασιών να προηγείται επαλήθευση της απουσίας επικίνδυνης ενέργειας (π.χ. δοκιμή ενεργοποίησης μέσω των χειριστηρίων, χρήση πολύμετρου για έλεγχο απουσίας τάσης, παρατήρηση ενδείξεων οργάνων όπως τα Θερμόμετρα- Μανόμετρα). 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μέχρι να επιβεβαιωθεί ότι έχει πραγματοποιηθεί ασφαλής απομόνωση, ο εξοπλισμός πρέπει να θεωρείται ΕΝΕΡΓΟΣ και να λαμβάνονται τα ανάλογα μέτρα. 

3. Να αποφεύγεται η χρήση των χειριστηρίων του συστήματος ελέγχου ως μέσα απομόνωσης (π.χ. επιλογικοί διακόπτες ΑUTO –MANUAL ή μπουτόν e-STOP).

Δείτε και ένα video