Μόνωση στις Ε.Η.Ε (γενικά)
Σε μια εσωτερική ηλεκτρική εγκατάσταση τα μονωτικά υλικά που χρησιμοποιούμε:
1) απομονώνουν τα στοιχεία κάθε ηλεκτρικού κυκλώματος τόσο μεταξύ τους όσο και ως προς τη γη
2) εξασφαλίζουν τη μηχανική στήριξη επιτοίχιων γραμμών στα δομικά στοιχεία του κτιρίου ή σε προκατασκευασμένες σχάρες .
Για αγωγούς που οδεύουν παράλληλα και βρίσκονται σε διαφορετική τάση ( π.χ. φάση με ουδέτερο) τα μονωτικά υλικά αποτελούν το μέσο που περιορίζει τον κίνδυνο να ιονιστεί ο μεταξύ τους αέρας .Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να προκαλέσει ηλεκτρικές εκκενώσεις μεταξύ των αγωγών με απρόβλεπτες συνέπειες για την εγκατάσταση και την ασφάλεια των ανθρώπων.
Αντίσταση μόνωσης Ε.Η.Ε (γενικά)
Εφόσον δεν υπάρχουν τέλεια μονωτικά υλικά στο εμπόριο , αυτό σημαίνει πρακτικά ότι κάθε φορά που ενεργοποιούμε το φως ή μια συσκευή κατανάλωσης στο σπίτι μας , στο γραφείο , το μαγαζί μας ένα μικρό ποσοστό του παρεχόμενου ρεύματος διαρρέει μέσα από τη μόνωση των αντίστοιχων αγωγών της γραμμής και χάνεται. Βραχυπρόθεσμα δεν επηρεαζόμαστε από τόσο μικρά ρεύματα ,μακροπρόθεσμα όμως η ηλεκτρική μόνωση της εγκατάστασης αρχίζει να εμφανίζει σημάδια «γήρανσης» ειδικά στις περισσότερο «φορτωμένες» γραμμές.
Η «γήρανση» αυτή αυξάνεται όσο μικραίνει η αντίσταση μόνωσης η οποία είναι μετρήσιμο μέγεθος
Σκοπός της μέτρησης της αντίστασης μόνωσης
Σκοπός της μέτρησης της αντίστασης μόνωσης είναι ο έλεγχος της κατάστασης των μονωτικών υλικών (π.χ. της μόνωσης καλωδίων) αλλά και η τήρηση της ηλεκτρικής απομόνωσης για τον ασφαλή διαχωρισμό των κυκλωμάτων, μεταξύ τους αλλά και ως προς το σύστημα γείωσης όπου αυτό απαιτείται (π.χ. μετασχηματιστές για ηλεκτρικό διαχωρισμό).
1. Στο σύστημα σύνδεσης των γειώσεων ΤΝ-C, ο αγωγός ΡΕΝ θεωρείται ότι αποτελεί μέρος της γης.
2. Σε χώρους επικίνδυνους για πυρκαγιά θα πρέπει να γίνεται και μέτρηση της αντίστασης μόνωσης μεταξύ των ενεργών αγωγών.
Παρατήρηση: Σε όλα τα συστήματα αλλά
ειδικά σε συστήματα ΤΝ
(ουδετέρωση), θα πρέπει το σημείο του ουδέτερου αγωγού Ν το οποίο θα επιλεγεί
για τη μέτρηση αντίστασης μόνωσης μεταξύ ουδετέρου και αγωγού προστασίας Ν-PE, να εξασφαλίζει ότι το
ρεύμα δοκιμής του οργάνου μέτρησης δεν θα κυκλοφορήσει μέσω του κόμβου
υλοποίησης της ουδετέρωσης.
Σε αντίθετη περίπτωση η μέτρηση θα δώσει τιμή μερικών Ωμ και στην ουσία θα δηλώνει την ύπαρξη συνέχειας μεταξύ των ΡΕ και Ν,
Σε αυτή την περίπτωση και εφόσον στην παροχή του ουδέτερου αγωγού δεν παρεμβάλλεται διάταξη διακοπής, προτείνεται κατά τη μέτρηση να αποσυνδέεται ο ουδέτερος αγωγός στο σημείο εισόδου του πίνακα διανομής. Αν υπάρχει διακόπτης διαφυγής έντασης αρκεί να είναι στο off.
Επειδή στην εγκατάσταση το όργανο θα δώσει μια μεγάλη DC τάση, είναι σκόπιμη η αποσύνδεση του κεντρικού αγωγού γείωσης από την μπάρα των γειώσεων του πίνακα (με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε ώστε αν ο αγωγός αυτός προέρχεται από κάποιο κοινό κόμβο γειώσεων, να μην δεχτεί ο κοινός αυτός κόμβος τη συνεχή τάση). Η αποσύνδεση αυτή εξυπηρετεί και συστήματα ουδετέρωσης όπου ο αγωγός προστασίας (ΡΕ) έχει κοινό κόμβο με τον αγωγό ουδετέρου (Ν)
Πρόσθετη σειρά μετρήσεων αντίστασης μόνωσης
Σύμφωνα με τον ΕΛΟΤ HD384 απαιτείται αναλυτικότερος έλεγχος της αντίστασης μόνωσης στις παρακάτω περιπτώσεις:
Σε χώρους επικίνδυνους για πυρκαγιά όπου θα πρέπει να γίνει μέτρηση αντίστασης μόνωσης και μεταξύ ενεργών αγωγών, δηλαδή σε μια τριφασική τροφοδότηση θα πρέπει να γίνουν και οι μετρήσεις L1L2, L1L3, L2L3, L1N, L2N, L3N ( παράγραφος 612.3)
Σε κυκλώματα SELV όπου ο διαχωρισμός των ενεργών μερών του κυκλώματος στο οποίο εφαρμόζεται SELV, από τα ενεργά μέρη άλλων κυκλωμάτων και από τη γη, θα πρέπει να εξακριβώνεται με τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης ( παράγραφος 612.4.1)
Σε κυκλώματα ΡELV όπου ο διαχωρισμός των ενεργών μερών του κυκλώματος στο οποίο εφαρμόζεται ΡELV, από τα ενεργά μέρη άλλων κυκλωμάτων θα πρέπει να εξακριβώνεται με τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης ( παράγραφος 612.4.2)
Σε κυκλώματα προστασίας με ηλεκτρικό διαχωρισμό όπου ο διαχωρισμός των ενεργών μερών του κυκλώματος στο οποίο εφαρμόζεται η μέθοδος, από τα ενεργά μέρη άλλων κυκλωμάτων και από τη γη θα πρέπει να εξακριβώνεται με τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης ( παράγραφος 612.4.3)
Μετρήσεις της αντίστασης μόνωσης αν τα αποτελέσματα δεν είναι αποδεκτά
Αν τα αποτελέσματα της συνολικής αντίστασης μόνωσης της εγκατάστασης δεν καλύπτουν τα όρια του προτύπου.
Θα πρέπει να γίνουν μετρήσεις αντίστασης μόνωσης ανά φάση και ανά κύκλωμα
Αν κάθε φάση ή κάθε ξεχωριστό κύκλωμα δίνουν αποτελέσματα αποδεκτά η εγκατάσταση θεωρείται ασφαλής
Αν σε κάποιο κύκλωμα συνεχίζεται να υπάρχει απόκλιση θα πρέπει να βρεθεί η αιτία και να αποκατασταθεί και να επαναληφθεί η μέτρηση
Πιθανές αιτίες για μη αποδεκτά αποτελέσματα
Φθαρμένη μόνωση
Υγρασία σε κουτιά διακλάδωσης ή σε κουτιά διακοπτών ή πριζών
Βρεγμένα καλώδια
Ελαττωματικές ηλεκτρικές συσκευές
Λανθασμένες συνδέσεις υλικών (π.χ ενδεικτικών λυχνιών) κλπ
ΠΡΟΣΟΧΗ: Αποδεκτό επιτρεπτό σφάλμα έως 30%. Αν το αποτέλεσμα της μέτρησης είναι οριακό, ο ελεγκτής πρέπει να αποφασίσει αν αυτό είναι αποδεκτό ή όχι
Η ένδειξη (>999 MV) βρίσκεται πάνω από τα όρια μέτρησης της αντίστασης μόνωσης που μετρά το συγκεκριμένο πολυόργανο. Δηλαδή πρόκειται για ιδανική αντίσταση μόνωσης μεταξύ φάσης και γης.
Συνεχίσαμε σε δεύτερη μέτρηση , ανεβάζοντας απλά το πλήκτρο του Δ.Δ.Ρ του πίνακα
Όπως φαίνεται , κατά τη διάρκεια της μέτρησης άναψε το λαμπάκι της αντίστοιχης φάσης και η μετρούμενη τιμή "έπεσε" στα 0,93 ΜΩ. Ωστόσο και αυτή η τιμή θεωρείται αποδεκτή (αν και οριακή).
Όπως αντιλαμβάνεστε την τιμή επηρέασε το ενδεικτικό λαμπάκι.
Μας έδειξε πάλι ιδανική αντίσταση μόνωσης (> 999 ΜΩ).
Σε μια εσωτερική ηλεκτρική εγκατάσταση τα μονωτικά υλικά που χρησιμοποιούμε:
1) απομονώνουν τα στοιχεία κάθε ηλεκτρικού κυκλώματος τόσο μεταξύ τους όσο και ως προς τη γη
2) εξασφαλίζουν τη μηχανική στήριξη επιτοίχιων γραμμών στα δομικά στοιχεία του κτιρίου ή σε προκατασκευασμένες σχάρες .
Για αγωγούς που οδεύουν παράλληλα και βρίσκονται σε διαφορετική τάση ( π.χ. φάση με ουδέτερο) τα μονωτικά υλικά αποτελούν το μέσο που περιορίζει τον κίνδυνο να ιονιστεί ο μεταξύ τους αέρας .Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να προκαλέσει ηλεκτρικές εκκενώσεις μεταξύ των αγωγών με απρόβλεπτες συνέπειες για την εγκατάσταση και την ασφάλεια των ανθρώπων.
Αντίσταση μόνωσης Ε.Η.Ε (γενικά)
Εφόσον δεν υπάρχουν τέλεια μονωτικά υλικά στο εμπόριο , αυτό σημαίνει πρακτικά ότι κάθε φορά που ενεργοποιούμε το φως ή μια συσκευή κατανάλωσης στο σπίτι μας , στο γραφείο , το μαγαζί μας ένα μικρό ποσοστό του παρεχόμενου ρεύματος διαρρέει μέσα από τη μόνωση των αντίστοιχων αγωγών της γραμμής και χάνεται. Βραχυπρόθεσμα δεν επηρεαζόμαστε από τόσο μικρά ρεύματα ,μακροπρόθεσμα όμως η ηλεκτρική μόνωση της εγκατάστασης αρχίζει να εμφανίζει σημάδια «γήρανσης» ειδικά στις περισσότερο «φορτωμένες» γραμμές.
Η «γήρανση» αυτή αυξάνεται όσο μικραίνει η αντίσταση μόνωσης η οποία είναι μετρήσιμο μέγεθος
Σκοπός της μέτρησης της αντίστασης μόνωσης
Σκοπός της μέτρησης της αντίστασης μόνωσης είναι ο έλεγχος της κατάστασης των μονωτικών υλικών (π.χ. της μόνωσης καλωδίων) αλλά και η τήρηση της ηλεκτρικής απομόνωσης για τον ασφαλή διαχωρισμό των κυκλωμάτων, μεταξύ τους αλλά και ως προς το σύστημα γείωσης όπου αυτό απαιτείται (π.χ. μετασχηματιστές για ηλεκτρικό διαχωρισμό).
Το
πρότυπο ΕΛΟΤ HD384
στο
μέρος 6 (έλεγχος των εγκαταστάσεων αναφέρει για την αντίσταση μόνωσης στο άρθρο
612.3
Οι κυριότεροι λόγοι για
την μέτρηση της αντίστασης μόνωσης των καλωδίων η του εξοπλισμού μιας
ηλεκτρικής εγκατάστασης (ηλεκτρικοί πίνακες, κινητήρες κτλ) είναι ο εντοπισμός
πιθανής αστοχίας της μόνωσης και επομένως η εξασφάλιση της προστασίας των
χρηστών από ηλεκτροπληξία η πυρκαγιά και η εξασφάλιση της καλής λειτουργίας του
εξοπλισμού.
Η αστοχία της ηλεκτρικής
μόνωσης ενδέχεται να οδηγήσει στη δημιουργία ενός βραχυκυκλώματος η μίας
διαρροής προς γη που μπορεί να απειλήσουν σοβαρά την ζωή των χρηστών από
ηλεκτροπληξία η από εκδήλωση πυρκαγιάς η να προξενήσουν βλάβες στις ηλεκτρικές
και ηλεκτρονικές συσκευές που τροφοδοτούνται από την εγκατάσταση αυτή.
Πέντε
είναι οι βασικοί λόγοι της φθοράς της μόνωσης και της αντίστοιχης μείωσης της
αντίστασης μόνωσης.
Ηλεκτρικά αίτια
Η μόνωση ενός καλωδίου η μίας συσκευής είναι σχεδιασμένες για μία συγκεκριμένη τάση λειτουργίας.
Υπερτάσεις πάνω από το όριο που προδιαγράφεται από τον κατασκευαστή ενός αγωγού η μίας συσκευής μπορούν να οδηγήσουν, ανάλογα με τις συνθήκες, σε φθορά της μόνωσης η σε καταστροφή της.
Η δημιουργία βραχυκύκλωματος σε ένα σημείο μπορεί επίσης να προκαλέσει φθορά της μόνωσης σε έναν αγωγό η στοιχείο της εγκατάστασης.
Μηχανικά αίτια
Η φθορά σε ένα υπόγειο καλώδιο κατά την διάρκεια της τοποθέτησης του (πχ μή τήρηση των προδιαγραφών όσον αφορά την δύναμη έλξης η το υλικό επίχωσης), η φθορά ενός εντοιχισμένου η εγκιβωτισμένου καλωδίου κατά την διάρκεια εργασιών διάτρησης, θεμελίωσης, εκσκαφών κτλ, οι κραδασμοί σε μακροχρόνια βάση κατά την λειτουργία μιας συσκευής είναι συνηθισμένες αιτίες μηχανικής φθοράς της μόνωσης και τις περισσότερες φορές η ζημιά δεν είναι ορατή.
Η μόνωση ενός καλωδίου η μίας συσκευής είναι σχεδιασμένες για μία συγκεκριμένη τάση λειτουργίας.
Υπερτάσεις πάνω από το όριο που προδιαγράφεται από τον κατασκευαστή ενός αγωγού η μίας συσκευής μπορούν να οδηγήσουν, ανάλογα με τις συνθήκες, σε φθορά της μόνωσης η σε καταστροφή της.
Η δημιουργία βραχυκύκλωματος σε ένα σημείο μπορεί επίσης να προκαλέσει φθορά της μόνωσης σε έναν αγωγό η στοιχείο της εγκατάστασης.
Μηχανικά αίτια
Η φθορά σε ένα υπόγειο καλώδιο κατά την διάρκεια της τοποθέτησης του (πχ μή τήρηση των προδιαγραφών όσον αφορά την δύναμη έλξης η το υλικό επίχωσης), η φθορά ενός εντοιχισμένου η εγκιβωτισμένου καλωδίου κατά την διάρκεια εργασιών διάτρησης, θεμελίωσης, εκσκαφών κτλ, οι κραδασμοί σε μακροχρόνια βάση κατά την λειτουργία μιας συσκευής είναι συνηθισμένες αιτίες μηχανικής φθοράς της μόνωσης και τις περισσότερες φορές η ζημιά δεν είναι ορατή.
Χημικά αίτια
Η επαφή της μόνωσης με λάδια, σκόνη η διαβρωτικά υγρά μειώνει την αποτελεσματικότητά της.
Θερμικά αίτια
Οι πολύ υψηλές η πολύ χαμηλές θερμοκρασίες μειώνουν επίσης σοβαρά την αποτελεσματικότητα της μόνωσης προξενώντας φθορά στο μονωτικό υλικό. Είναι πολύ συνηθισμένη η περίπτωση φθοράς της μόνωσης καλωδίου που είναι τοποθετημένο δίπλα σε εξοπλισμό που λειτουργεί σε υψηλή θερμοκρασία η σε σημεία και με τρόπο που ευνοείται η διατήρηση της θερμοκρασίας του καλωδίου σε υψηλά επίπεδα.
Περιβαλλοντικά αίτια
Η παρουσία υδρατμών στο χώρο λειτουργίας, η υγρασία του περιβάλλοντος σε κτίρια που δεν χρησιμοποιούνται για πολύ καιρό η ακόμα και η παρουσία τρωκτικών στον χώρο είναι μερικά από τα περιβαλλοντικά αίτια στα οποία οφείλεται η μείωση της αποτελεσματικότητας της μόνωσης.
Η επαφή της μόνωσης με λάδια, σκόνη η διαβρωτικά υγρά μειώνει την αποτελεσματικότητά της.
Θερμικά αίτια
Οι πολύ υψηλές η πολύ χαμηλές θερμοκρασίες μειώνουν επίσης σοβαρά την αποτελεσματικότητα της μόνωσης προξενώντας φθορά στο μονωτικό υλικό. Είναι πολύ συνηθισμένη η περίπτωση φθοράς της μόνωσης καλωδίου που είναι τοποθετημένο δίπλα σε εξοπλισμό που λειτουργεί σε υψηλή θερμοκρασία η σε σημεία και με τρόπο που ευνοείται η διατήρηση της θερμοκρασίας του καλωδίου σε υψηλά επίπεδα.
Περιβαλλοντικά αίτια
Η παρουσία υδρατμών στο χώρο λειτουργίας, η υγρασία του περιβάλλοντος σε κτίρια που δεν χρησιμοποιούνται για πολύ καιρό η ακόμα και η παρουσία τρωκτικών στον χώρο είναι μερικά από τα περιβαλλοντικά αίτια στα οποία οφείλεται η μείωση της αποτελεσματικότητας της μόνωσης.
ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΜΟΝΩΣΗΣ
Για αυτό το είδος μέτρησης, η εγκατάσταση πρέπει να προετοιμαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε το κύκλωμα να μην είναι υπό τάση (ΕΛΟΤ HD384, Παράρτημα Π.61-Ε, παράγραφος Ε612.3).
Βάσει της παραγράφου 612.3 του ΕΛΟΤ HD384: 612.3 Μέτρηση της αντίστασης μόνωσης της ηλεκτρικής εγκατάστασης
Η αντίσταση μόνωσης πρέπει να μετρηθεί μεταξύ κάθε ενεργού αγωγού και του αγωγού προστασίας ή της γης.
Σημειώσεις:
Για αυτό το είδος μέτρησης, η εγκατάσταση πρέπει να προετοιμαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε το κύκλωμα να μην είναι υπό τάση (ΕΛΟΤ HD384, Παράρτημα Π.61-Ε, παράγραφος Ε612.3).
Βάσει της παραγράφου 612.3 του ΕΛΟΤ HD384: 612.3 Μέτρηση της αντίστασης μόνωσης της ηλεκτρικής εγκατάστασης
Η αντίσταση μόνωσης πρέπει να μετρηθεί μεταξύ κάθε ενεργού αγωγού και του αγωγού προστασίας ή της γης.
Σημειώσεις:
1. Στο σύστημα σύνδεσης των γειώσεων ΤΝ-C, ο αγωγός ΡΕΝ θεωρείται ότι αποτελεί μέρος της γης.
2. Σε χώρους επικίνδυνους για πυρκαγιά θα πρέπει να γίνεται και μέτρηση της αντίστασης μόνωσης μεταξύ των ενεργών αγωγών.
Άρα η αντίσταση μόνωσης πρέπει να μετρηθεί σε:
• Μονοφασικό σύστημα 230V ως εξής: Για κάθε γραμμή ή κύκλωμα μεταξύ L-PE και μεταξύ N-PE (γιατί και ο Ν θεωρείται ως ενεργός αγωγός). Ως τιμή αντίστασης μόνωσης θα θεωρηθεί η χειρότερη των δύο αυτών μετρήσεων (επομένως και η αναγραφόμενη στο Πρωτόκολλο Ελέγχου).
• Τριφασικό σύστημα 400V ως εξής: Μεταξύ L1-PE, L2-PE και μεταξύ L3-PE (η περίπτωση Ν-ΡΕ μπορεί να αγνοηθεί αν ο Ν θεωρείται ως μη ενεργός αγωγός λόγω της τριφασικής ισοκατανομής σε διαφορετική περίπτωση πρέπει να μετρηθεί). Ως τιμή αντίστασης μόνωσης θα θεωρηθεί η χειρότερη των τριών αυτών μετρήσεων ή τεσσάρων όπου απαιτείται (επομένως και η αναγραφόμενη στο Πρωτόκολλο Ελέγχου).
Να σημειώσουμε ότι στις σύγχρονες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις με τα τόσα ηλεκτρονικά και την ύπαρξη αρμονικών, ο ουδέτερος και στο τριφασικό σύστημα διαρρέεται από ρεύμα
• Μονοφασικό σύστημα 230V ως εξής: Για κάθε γραμμή ή κύκλωμα μεταξύ L-PE και μεταξύ N-PE (γιατί και ο Ν θεωρείται ως ενεργός αγωγός). Ως τιμή αντίστασης μόνωσης θα θεωρηθεί η χειρότερη των δύο αυτών μετρήσεων (επομένως και η αναγραφόμενη στο Πρωτόκολλο Ελέγχου).
• Τριφασικό σύστημα 400V ως εξής: Μεταξύ L1-PE, L2-PE και μεταξύ L3-PE (η περίπτωση Ν-ΡΕ μπορεί να αγνοηθεί αν ο Ν θεωρείται ως μη ενεργός αγωγός λόγω της τριφασικής ισοκατανομής σε διαφορετική περίπτωση πρέπει να μετρηθεί). Ως τιμή αντίστασης μόνωσης θα θεωρηθεί η χειρότερη των τριών αυτών μετρήσεων ή τεσσάρων όπου απαιτείται (επομένως και η αναγραφόμενη στο Πρωτόκολλο Ελέγχου).
Να σημειώσουμε ότι στις σύγχρονες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις με τα τόσα ηλεκτρονικά και την ύπαρξη αρμονικών, ο ουδέτερος και στο τριφασικό σύστημα διαρρέεται από ρεύμα
Συσκευές:
• Είναι σκόπιμο να αποσυνδέσουμε από το δίκτυο όσες συσκευές έχουν φις ή αλλιώς όσες συσκευές χαρακτηρίζουμε ως κινητές συσκευές (τηλεοράσεις, φορητές συσκευές, υπολογιστές, κ.λπ.).
• Υπάρχουν συσκευές οι οποίες είναι μόνιμα συνδεδεμένες (μαγειρεία, κλιματιστικές μονάδες, κ.λπ.) των οποίων η αποσύνδεση μπορεί να είναι δύσκολη ή χρονοβόρα. Αυτές τις αφήνουμε συνδεδεμένες. Εφόσον η μέτρηση της αντίστασης μόνωσης γίνεται σε δύο βήματα L-PE και N-PE και με DC τάση, είναι αδύνατο να βρεθεί η συσκευή (ή αλλιώς τα άκρα της L-N) υπό τάση. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι η τιμή μέτρησης θα είναι μικρότερη από αυτή που θα μετράγαμε μόνο με τους αγωγούς. Αυτό οφείλεται στο ότι είναι γειωμένα τα μεταλλικά μέρη των συσκευών.
• Στην περίπτωση όπου οι συσκευές διαθέτουν μετασχηματιστές μην ξεχνάμε ότι αυτοί μετασχηματίζουν μόνο χρονικά μεταβαλλόμενα μεγέθη άρα AC και όχι DC. Αντίθετα θα δράσουν ως φίλτρα αποκοπής σε DC τάσεις (τάση δοκιμής οργάνων μέτρησης αντίστασης μόνωσης).
• Είναι σκόπιμο να αποσυνδέσουμε από το δίκτυο όσες συσκευές έχουν φις ή αλλιώς όσες συσκευές χαρακτηρίζουμε ως κινητές συσκευές (τηλεοράσεις, φορητές συσκευές, υπολογιστές, κ.λπ.).
• Υπάρχουν συσκευές οι οποίες είναι μόνιμα συνδεδεμένες (μαγειρεία, κλιματιστικές μονάδες, κ.λπ.) των οποίων η αποσύνδεση μπορεί να είναι δύσκολη ή χρονοβόρα. Αυτές τις αφήνουμε συνδεδεμένες. Εφόσον η μέτρηση της αντίστασης μόνωσης γίνεται σε δύο βήματα L-PE και N-PE και με DC τάση, είναι αδύνατο να βρεθεί η συσκευή (ή αλλιώς τα άκρα της L-N) υπό τάση. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι η τιμή μέτρησης θα είναι μικρότερη από αυτή που θα μετράγαμε μόνο με τους αγωγούς. Αυτό οφείλεται στο ότι είναι γειωμένα τα μεταλλικά μέρη των συσκευών.
• Στην περίπτωση όπου οι συσκευές διαθέτουν μετασχηματιστές μην ξεχνάμε ότι αυτοί μετασχηματίζουν μόνο χρονικά μεταβαλλόμενα μεγέθη άρα AC και όχι DC. Αντίθετα θα δράσουν ως φίλτρα αποκοπής σε DC τάσεις (τάση δοκιμής οργάνων μέτρησης αντίστασης μόνωσης).
• Αν πρέπει να
πραγματοποιηθούν μετρήσεις αντίστασης μόνωσης μεταξύ ενεργών αγωγών θα πρέπει
να αποσυνδεθούν τα φορτία που αυτοί τροφοδοτούν, διαφορετικά το όργανο θα
μετρήσει την αντίσταση των φορτίων αντί για την αντίσταση μόνωσης. Επιπλέον,
μπορεί να προκληθεί ζημιά στα φορτία.
Στην περίπτωση που τα
φορτία δεν είναι δυνατό να αποσυνδεθούν, μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο n
μέτρηση της αντίστασης μόνωσης μεταξύ κάθε ενεργού αγωγού και του αγωγού
προστασίας.
Ενώ το πρότυπο απαιτεί τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης με αποσυνδεδεμένες τις καταναλώσεις, στο έντυπο του πρωτοκόλλου ελέγχου κατά ΕΛΟΤ HD384 που χρησιμοποιείται για την τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων της επιθεώρησης μιας εγκατάστασης, ζητείται η καταγραφή της μετρημένης αντίστασης μόνωσης και για την περίπτωση που είναι συνδεδεμένες οι καταναλώσεις χωρίς φυσικά να τροφοδοτούνται. Η μέτρηση αυτή είναι επιτρεπτή σύμφωνα με την παράγραφο Ε612.3 του παραρτήματος Π61-Ε του προτύπου ΕΛΟΤ HD384.
Η σύγκριση των δύο μετρήσεων με συνδεδεμένες και αποσυνδεδεμένες καταναλώσεις μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την επίδραση μιας συγκεκριμένης συσκευής στη τιμή της αντίστασης μόνωσης της γραμμής τροφοδοσίας, καθώς και σε συμπεράσματα σχετικά με την ποιότητα των μονώσεων και των συνδέσεων στο εσωτερικό της συσκευής.
Είναι σκόπιμο στη διαδικασία μέτρησης της αντίστασης μόνωσης να συμμετέχουν και όλα τα επιμέρους κυκλώματα, δηλαδή διακόπτες που ελέγχουν φώτα ή άλλα φορτία να είναι εντός (ΟΝ)
Διαδικασία διεξαγωγής δοκιμών και μετρήσεων της αντίστασης μόνωσης
Στην παράγραφο Ε612.3 του παραρτήματος Π61-Ε του προτύπου ΕΛΟΤ HD384 διευκρινίζεται ότι οι μετρήσεις της αντίστασης μόνωσης πρέπει να γίνονται στο σημείο τροφοδότησης της ηλεκτρικής εγκατάστασης, δηλαδή εντός του κεντρικού πίνακα διανομής και με την ηλεκτρική εγκατάσταση απομονωμένη από την τροφοδοσία.
Η αντίσταση μόνωσης ελέγχεται αρχικά για όλη την εγκατάσταση και στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της μέτρησης δεν συμφωνεί με τις αποδεκτές τιμές που παρουσιάζονται σε παρακάτω πίνακα, τότε θα πρέπει να μετρηθεί η αντίσταση μόνωσης ξεχωριστά σε επιμέρους ομάδες κυκλωμάτων στις οποίες θα διαιρέσουμε την εγκατάσταση
Αν και πάλι το αποτέλεσμα της μέτρησης δεν συμφωνεί με τις αποδεκτές τιμές τότε πρέπει να μετρήσουμε την αντίσταση μόνωσης σε κάθε κύκλωμα κάθε ομάδας ξεχωριστά.
Βασική σειρά μετρήσεων αντίστασης μόνωσης
Η βασική διαδικασία διεξαγωγής των δοκιμών της αντίστασης μόνωσης, στη φάση της επιθεώρησης και του ελέγχου μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης, περιλαμβάνει την μέτρηση της αντίστασης μόνωσης μεταξύ των ενεργών αγωγών και του αγωγού προστασίας ΡΕ ή της γης. Η βασική σειρά μετρήσεων αντίστασης μόνωσης που θα πρέπει να γίνει σε μια ηλεκτρική εγκατάσταση με τριφασική τροφοδοσία συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα:
Ενώ το πρότυπο απαιτεί τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης με αποσυνδεδεμένες τις καταναλώσεις, στο έντυπο του πρωτοκόλλου ελέγχου κατά ΕΛΟΤ HD384 που χρησιμοποιείται για την τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων της επιθεώρησης μιας εγκατάστασης, ζητείται η καταγραφή της μετρημένης αντίστασης μόνωσης και για την περίπτωση που είναι συνδεδεμένες οι καταναλώσεις χωρίς φυσικά να τροφοδοτούνται. Η μέτρηση αυτή είναι επιτρεπτή σύμφωνα με την παράγραφο Ε612.3 του παραρτήματος Π61-Ε του προτύπου ΕΛΟΤ HD384.
Η σύγκριση των δύο μετρήσεων με συνδεδεμένες και αποσυνδεδεμένες καταναλώσεις μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την επίδραση μιας συγκεκριμένης συσκευής στη τιμή της αντίστασης μόνωσης της γραμμής τροφοδοσίας, καθώς και σε συμπεράσματα σχετικά με την ποιότητα των μονώσεων και των συνδέσεων στο εσωτερικό της συσκευής.
Είναι σκόπιμο στη διαδικασία μέτρησης της αντίστασης μόνωσης να συμμετέχουν και όλα τα επιμέρους κυκλώματα, δηλαδή διακόπτες που ελέγχουν φώτα ή άλλα φορτία να είναι εντός (ΟΝ)
Διαδικασία διεξαγωγής δοκιμών και μετρήσεων της αντίστασης μόνωσης
Στην παράγραφο Ε612.3 του παραρτήματος Π61-Ε του προτύπου ΕΛΟΤ HD384 διευκρινίζεται ότι οι μετρήσεις της αντίστασης μόνωσης πρέπει να γίνονται στο σημείο τροφοδότησης της ηλεκτρικής εγκατάστασης, δηλαδή εντός του κεντρικού πίνακα διανομής και με την ηλεκτρική εγκατάσταση απομονωμένη από την τροφοδοσία.
Η αντίσταση μόνωσης ελέγχεται αρχικά για όλη την εγκατάσταση και στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της μέτρησης δεν συμφωνεί με τις αποδεκτές τιμές που παρουσιάζονται σε παρακάτω πίνακα, τότε θα πρέπει να μετρηθεί η αντίσταση μόνωσης ξεχωριστά σε επιμέρους ομάδες κυκλωμάτων στις οποίες θα διαιρέσουμε την εγκατάσταση
Αν και πάλι το αποτέλεσμα της μέτρησης δεν συμφωνεί με τις αποδεκτές τιμές τότε πρέπει να μετρήσουμε την αντίσταση μόνωσης σε κάθε κύκλωμα κάθε ομάδας ξεχωριστά.
Βασική σειρά μετρήσεων αντίστασης μόνωσης
Η βασική διαδικασία διεξαγωγής των δοκιμών της αντίστασης μόνωσης, στη φάση της επιθεώρησης και του ελέγχου μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης, περιλαμβάνει την μέτρηση της αντίστασης μόνωσης μεταξύ των ενεργών αγωγών και του αγωγού προστασίας ΡΕ ή της γης. Η βασική σειρά μετρήσεων αντίστασης μόνωσης που θα πρέπει να γίνει σε μια ηλεκτρική εγκατάσταση με τριφασική τροφοδοσία συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα:
Σε αντίθετη περίπτωση η μέτρηση θα δώσει τιμή μερικών Ωμ και στην ουσία θα δηλώνει την ύπαρξη συνέχειας μεταξύ των ΡΕ και Ν,
Σε αυτή την περίπτωση και εφόσον στην παροχή του ουδέτερου αγωγού δεν παρεμβάλλεται διάταξη διακοπής, προτείνεται κατά τη μέτρηση να αποσυνδέεται ο ουδέτερος αγωγός στο σημείο εισόδου του πίνακα διανομής. Αν υπάρχει διακόπτης διαφυγής έντασης αρκεί να είναι στο off.
Επειδή στην εγκατάσταση το όργανο θα δώσει μια μεγάλη DC τάση, είναι σκόπιμη η αποσύνδεση του κεντρικού αγωγού γείωσης από την μπάρα των γειώσεων του πίνακα (με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε ώστε αν ο αγωγός αυτός προέρχεται από κάποιο κοινό κόμβο γειώσεων, να μην δεχτεί ο κοινός αυτός κόμβος τη συνεχή τάση). Η αποσύνδεση αυτή εξυπηρετεί και συστήματα ουδετέρωσης όπου ο αγωγός προστασίας (ΡΕ) έχει κοινό κόμβο με τον αγωγό ουδετέρου (Ν)
Πρόσθετη σειρά μετρήσεων αντίστασης μόνωσης
Σύμφωνα με τον ΕΛΟΤ HD384 απαιτείται αναλυτικότερος έλεγχος της αντίστασης μόνωσης στις παρακάτω περιπτώσεις:
Σε χώρους επικίνδυνους για πυρκαγιά όπου θα πρέπει να γίνει μέτρηση αντίστασης μόνωσης και μεταξύ ενεργών αγωγών, δηλαδή σε μια τριφασική τροφοδότηση θα πρέπει να γίνουν και οι μετρήσεις L1L2, L1L3, L2L3, L1N, L2N, L3N ( παράγραφος 612.3)
Σε κυκλώματα SELV όπου ο διαχωρισμός των ενεργών μερών του κυκλώματος στο οποίο εφαρμόζεται SELV, από τα ενεργά μέρη άλλων κυκλωμάτων και από τη γη, θα πρέπει να εξακριβώνεται με τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης ( παράγραφος 612.4.1)
Σε κυκλώματα ΡELV όπου ο διαχωρισμός των ενεργών μερών του κυκλώματος στο οποίο εφαρμόζεται ΡELV, από τα ενεργά μέρη άλλων κυκλωμάτων θα πρέπει να εξακριβώνεται με τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης ( παράγραφος 612.4.2)
Σε κυκλώματα προστασίας με ηλεκτρικό διαχωρισμό όπου ο διαχωρισμός των ενεργών μερών του κυκλώματος στο οποίο εφαρμόζεται η μέθοδος, από τα ενεργά μέρη άλλων κυκλωμάτων και από τη γη θα πρέπει να εξακριβώνεται με τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης ( παράγραφος 612.4.3)
Η μέτρηση της αντίστασης μόνωσης γίνεται με ειδικά όργανα που
χρησιμοποιούν συνεχή τάση.
Η χρήση συνεχούς τάσης αντί για εναλλασσόμενης οφείλεται στο γεγονός ότι η τάση αυτή πραγματικά ασκεί σταθερή πίεση στο υλικό μόνωσης . Ενώ αντίθετα με την εναλλασσόμενη τάση ασκείται μεταβαλλόμενη πίεση στο μονωτικό υλικό οπότε κατά διαστήματα αυτή εκτονώνεται με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η μέτρηση και να εμφανίζεται λάθος ένδειξη.
Επιπλέον τα αντίστοιχα όργανα μέτρησης της αντίστασης μόνωσης με AC τάση δοκιμής είναι ογκώδη και κοστίζουν ακριβότερα.
Τα όργανα που διαθέτουν μέτρηση αντίστασης μόνωσης με DC τάση είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στις εγκαταστάσεις Χ.Τ και όχι τόσο αξιόπιστα σε εγκαταστάσεις Μ.Τ και Υ.Τ.
Η χρήση συνεχούς τάσης αντί για εναλλασσόμενης οφείλεται στο γεγονός ότι η τάση αυτή πραγματικά ασκεί σταθερή πίεση στο υλικό μόνωσης . Ενώ αντίθετα με την εναλλασσόμενη τάση ασκείται μεταβαλλόμενη πίεση στο μονωτικό υλικό οπότε κατά διαστήματα αυτή εκτονώνεται με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η μέτρηση και να εμφανίζεται λάθος ένδειξη.
Επιπλέον τα αντίστοιχα όργανα μέτρησης της αντίστασης μόνωσης με AC τάση δοκιμής είναι ογκώδη και κοστίζουν ακριβότερα.
Τα όργανα που διαθέτουν μέτρηση αντίστασης μόνωσης με DC τάση είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στις εγκαταστάσεις Χ.Τ και όχι τόσο αξιόπιστα σε εγκαταστάσεις Μ.Τ και Υ.Τ.
ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΟΝΩΣΗΣ ΟΛΗΣ
ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Γενικά, θα πρέπει η μέτρηση της μόνωσης να γίνεται καταρχήν στο σημείο τροφοδότησης της εγκατάστασης.
Αν η τιμή που προκύπτει από τη μέτρηση είναι μικρότερη από την ελάχιστη επιτρεπτή τιμή Rmin, τότε θα πρέπει να μετρηθεί η αντίσταση μόνωσης κάθε κυκλώματος της ομάδας αυτής χωριστά.
Γενικά, θα πρέπει η μέτρηση της μόνωσης να γίνεται καταρχήν στο σημείο τροφοδότησης της εγκατάστασης.
Αν η τιμή που προκύπτει από τη μέτρηση είναι μικρότερη από την ελάχιστη επιτρεπτή τιμή Rmin, τότε θα πρέπει να μετρηθεί η αντίσταση μόνωσης κάθε κυκλώματος της ομάδας αυτής χωριστά.
Διαδικασία μέτρησης:
1. Διακόπτουμε την παροχή της ΔΕΗ (ΕΛΟΤ HD384, Παράρτημα Π.61-Ε, παράγραφος Ε612.3) και ταυτόχρονα απενεργοποιούμε τον διαφορικό διακόπτη ρεύματος (ΔΔΡ ή Ρελέ ή RCD) ώστε να μην βλέπει ουδέτερο η εγκατάσταση.
2. Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο δεν υπάρχει ΔΔΡ (κακώς), και δεν υπάρχει μέσο διακοπής του ουδετέρου, ο ουδέτερος θα πρέπει να αφαιρεθεί από την μπάρα (αυτό εξασφαλίζει σε συστήματα ουδετέρωσης την απομόνωση του κοινού κόμβου με την γείωση).
3. Επειδή στην εγκατάσταση το όργανο θα δώσει μία μεγάλη DC τάση είναι σκόπιμο η αποσύνδεση του κεντρικού αγωγού γείωσης από την μπάρα των γειώσεων του πίνακα (με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε ώστε αν ο αγωγός αυτός προέρχεται από κάποιον κοινό κόμβο, να μην δεχθεί ο κοινός αυτός κόμβος την DC τάση). Η αποσύνδεση αυτή εξυπηρετεί και συστήματα ουδετέρωσης όπου ο αγωγός προστασίας (ΡΕ) έχει κοινό κόμβο με τον αγωγό ουδετέρου (Ν).
1. Διακόπτουμε την παροχή της ΔΕΗ (ΕΛΟΤ HD384, Παράρτημα Π.61-Ε, παράγραφος Ε612.3) και ταυτόχρονα απενεργοποιούμε τον διαφορικό διακόπτη ρεύματος (ΔΔΡ ή Ρελέ ή RCD) ώστε να μην βλέπει ουδέτερο η εγκατάσταση.
2. Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο δεν υπάρχει ΔΔΡ (κακώς), και δεν υπάρχει μέσο διακοπής του ουδετέρου, ο ουδέτερος θα πρέπει να αφαιρεθεί από την μπάρα (αυτό εξασφαλίζει σε συστήματα ουδετέρωσης την απομόνωση του κοινού κόμβου με την γείωση).
3. Επειδή στην εγκατάσταση το όργανο θα δώσει μία μεγάλη DC τάση είναι σκόπιμο η αποσύνδεση του κεντρικού αγωγού γείωσης από την μπάρα των γειώσεων του πίνακα (με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε ώστε αν ο αγωγός αυτός προέρχεται από κάποιον κοινό κόμβο, να μην δεχθεί ο κοινός αυτός κόμβος την DC τάση). Η αποσύνδεση αυτή εξυπηρετεί και συστήματα ουδετέρωσης όπου ο αγωγός προστασίας (ΡΕ) έχει κοινό κόμβο με τον αγωγό ουδετέρου (Ν).
4. Αν
ο έλεγχος των γραμμών γίνεται μέσω αυτόματων ασφαλειών, τις απενεργοποιούμε ή
αποσυνδέουμε τους αγωγούς φάσεων από αυτές.
5. Είναι σκόπιμο η μέτρηση να γίνει από την πλευρά του πίνακα ώστε να εξασφαλίζει τον έλεγχο της διανομής της γραμμής, όπως γίνεται και η διανομή της παροχής (ΕΛΟΤ HD384, Παράρτημα Π.61-Ε, παράγραφος Ε612.3).
6. Τοποθετούμε το άκρο του οργάνου που σχετίζεται με την σύνδεση της γείωσης στην μπάρα των αγωγών γείωσης (με όλες τις γειώσεις συνδεδεμένες, όπου η «μαμά» γείωση είναι σκόπιμο να έχει αποσυνδεθεί) και το άλλο άκρο το οποίο σχετίζεται με τον αγωγό φάσης στον αγωγό φάσης της γραμμής της οποίας την αντίσταση γείωσης θέλουμε να μετρήσουμε.
5. Είναι σκόπιμο η μέτρηση να γίνει από την πλευρά του πίνακα ώστε να εξασφαλίζει τον έλεγχο της διανομής της γραμμής, όπως γίνεται και η διανομή της παροχής (ΕΛΟΤ HD384, Παράρτημα Π.61-Ε, παράγραφος Ε612.3).
6. Τοποθετούμε το άκρο του οργάνου που σχετίζεται με την σύνδεση της γείωσης στην μπάρα των αγωγών γείωσης (με όλες τις γειώσεις συνδεδεμένες, όπου η «μαμά» γείωση είναι σκόπιμο να έχει αποσυνδεθεί) και το άλλο άκρο το οποίο σχετίζεται με τον αγωγό φάσης στον αγωγό φάσης της γραμμής της οποίας την αντίσταση γείωσης θέλουμε να μετρήσουμε.
7.
Επαναλαμβάνουμε την παραπάνω διαδικασία μεταξύ μπάρας γείωσης και ουδετέρου
αγωγού της γραμμής που ελέγχουμε. (Η διαδικασία αυτή απαιτεί την απομόνωση του
ουδέτερου της γραμμής από την μπάρα του ουδετέρου, μπορεί όμως να γίνει με
όλους του ουδετέρους συνδεδεμένους και αν η μέτρηση είναι μικρότερη της
αναμενόμενης τότε να γίνει διαχωρισμός ουδετέρων και μεμονωμένος
έλεγχος).
8. Ρύθμιση τάσης δοκιμής οργάνου και αποτελέσματα ελάχιστης αντίστασης μόνωσης (Risο)κατά ΕΛΟΤ HD384 καθώς και κατά ΚΕΗE :
8. Ρύθμιση τάσης δοκιμής οργάνου και αποτελέσματα ελάχιστης αντίστασης μόνωσης (Risο)κατά ΕΛΟΤ HD384 καθώς και κατά ΚΕΗE :
9.
Στην περίπτωση όπου το αποτέλεσμα της μέτρησης είναι μικρότερο
του αναμενόμενου θα
πρέπει να αποσυνδεθούν οι αγωγοί γείωσης από την μπάρα του πίνακα (ή οι αγωγοί
ουδετέρου εφόσον είναι συνδεδεμένοι στην μπάρα ουδετέρου) και να επαναληφθεί η
διαδικασία για κάθε ζευγάρι αγωγών ξεχωριστά ανά γραμμή ή κύκλωμα.
Προετοιμασία οργάνου
Περιστρέφουμε το διακόπτη στη θέση ΜΩ
Πατάμε το κουμπί Ι και ανοίγουμε το όργανο (Switch on)
Πατάμε διαδοχικά το κουμπί FUNC και επιλέγουμε έναν από τους παρακάτω τρόπους
Χειροκίνητα MAN (ελάχιστος χρόνος δοκιμής 10 sec ή ορίζετε με το πάτημα του κουμπιού START/STOP). Προτεινόμενο.
Προκαθορισμένος χρόνος TIMER (ο χρόνος δοκιμής επιλέγεται από 10 – 999)
Συνδέουμε το μαύρο και μπλε καλώδιο στους ακροδέκτες B1 και B4 του οργάνου αντίστοιχα
Αν το μήκος των καλωδίων δεν είναι αρκετό μπορούμε να επεκτείνουμε το μπλε καλώδιο
Συνδέουμε τους ακροδέκτες στο αντικείμενο που θα μετρήσουμε (παρακάτω εικόνα)
Με τη βοήθεια του Un/IΔn επιλέγουμε την τάση δοκιμής. Οι τιμές που μπορούμε να επιλέξουμε είναι 50, 100, 250, 500, 1000V DC
Περιστρέφουμε το διακόπτη στη θέση ΜΩ
Πατάμε το κουμπί Ι και ανοίγουμε το όργανο (Switch on)
Πατάμε διαδοχικά το κουμπί FUNC και επιλέγουμε έναν από τους παρακάτω τρόπους
Χειροκίνητα MAN (ελάχιστος χρόνος δοκιμής 10 sec ή ορίζετε με το πάτημα του κουμπιού START/STOP). Προτεινόμενο.
Προκαθορισμένος χρόνος TIMER (ο χρόνος δοκιμής επιλέγεται από 10 – 999)
Συνδέουμε το μαύρο και μπλε καλώδιο στους ακροδέκτες B1 και B4 του οργάνου αντίστοιχα
Αν το μήκος των καλωδίων δεν είναι αρκετό μπορούμε να επεκτείνουμε το μπλε καλώδιο
Συνδέουμε τους ακροδέκτες στο αντικείμενο που θα μετρήσουμε (παρακάτω εικόνα)
Με τη βοήθεια του Un/IΔn επιλέγουμε την τάση δοκιμής. Οι τιμές που μπορούμε να επιλέξουμε είναι 50, 100, 250, 500, 1000V DC
Μετρήσεις της αντίστασης μόνωσης αν τα αποτελέσματα δεν είναι αποδεκτά
Αν τα αποτελέσματα της συνολικής αντίστασης μόνωσης της εγκατάστασης δεν καλύπτουν τα όρια του προτύπου.
Θα πρέπει να γίνουν μετρήσεις αντίστασης μόνωσης ανά φάση και ανά κύκλωμα
Αν κάθε φάση ή κάθε ξεχωριστό κύκλωμα δίνουν αποτελέσματα αποδεκτά η εγκατάσταση θεωρείται ασφαλής
Αν σε κάποιο κύκλωμα συνεχίζεται να υπάρχει απόκλιση θα πρέπει να βρεθεί η αιτία και να αποκατασταθεί και να επαναληφθεί η μέτρηση
Πιθανές αιτίες για μη αποδεκτά αποτελέσματα
Φθαρμένη μόνωση
Υγρασία σε κουτιά διακλάδωσης ή σε κουτιά διακοπτών ή πριζών
Βρεγμένα καλώδια
Ελαττωματικές ηλεκτρικές συσκευές
Λανθασμένες συνδέσεις υλικών (π.χ ενδεικτικών λυχνιών) κλπ
ΠΡΟΣΟΧΗ: Αποδεκτό επιτρεπτό σφάλμα έως 30%. Αν το αποτέλεσμα της μέτρησης είναι οριακό, ο ελεγκτής πρέπει να αποφασίσει αν αυτό είναι αποδεκτό ή όχι
Αν οι
τιμές που προκύπτουν από τις προηγούμενες μετρήσεις είναι μικρότερες από τις
ελάχιστες επιτρεπτές τότε προχωράμε στις μετρήσεις μόνωσης κάθε κυκλώματος γραμμής ξεχωριστά
ΜΕΤΡΗΣΗ ΜΟΝΩΣΗΣ ΑΓΩΓΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΚΥΚΛΩΜΑΤΩΝ( κάθε γραμμής ξεχωριστά)
Αν οι
τιμές που προκύπτουν από τις προηγούμενες μετρήσεις είναι μικρότερες από τις
ελάχιστες επιτρεπτές τότε προχωράμε στις μετρήσεις μόνωσης κάθε κατανάλωσης της γραμμής ξεχωριστά ( π.χ κάθε
πρίζα ξεχωριστά ή κάθε φωτιστικό ξεχωριστά)
Η μέτρηση αυτή γίνεται στα κουτιά διακλάδωσης αποσυνδέοντας κάθε κατανάλωση ξεχωριστά
Η μέτρηση αυτή γίνεται στα κουτιά διακλάδωσης αποσυνδέοντας κάθε κατανάλωση ξεχωριστά
ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ
Η στήλη <Απόκλιση> υπάρχει και στα δύο πρωτόκολλα ελέγχου (κατά ΕΛΟΤ HD 384 και Κ.Ε.Η.Ε) και αφορά τις τιμές που θα βρεις για την αντίσταση μόνωσης , τη διάταξη του διαφορικού ρεύματος ή τον βρόγχο σφάλματος.
Η στήλη <Απόκλιση> υπάρχει και στα δύο πρωτόκολλα ελέγχου (κατά ΕΛΟΤ HD 384 και Κ.Ε.Η.Ε) και αφορά τις τιμές που θα βρεις για την αντίσταση μόνωσης , τη διάταξη του διαφορικού ρεύματος ή τον βρόγχο σφάλματος.
Υπάρχει
η άποψη ότι μπορείς να συμπληρώνεις την πραγματική τιμή που μέτρησες σε μια από
τις παραπάνω μετρήσεις ακόμα και αν αυτή παρουσιάζει απόκλιση 30% (π.χ.
αντίσταση μόνωσης).
Την απόκλιση αυτή τη συμπληρώνεις στη στήλη που ανέφερες και ολοκληρώνεις το αντίστοιχο πρωτόκολλο με επιπλέον επισήμανση στη θέση των παρατηρήσεων που βρίσκονται στο κάτω μέρος.
Την απόκλιση αυτή τη συμπληρώνεις στη στήλη που ανέφερες και ολοκληρώνεις το αντίστοιχο πρωτόκολλο με επιπλέον επισήμανση στη θέση των παρατηρήσεων που βρίσκονται στο κάτω μέρος.
Πρώτα
απ’ όλα συμφωνούμε και εμείς ότι αναγράφεις αποκλειστικά και μόνο τις πραγματικές
τιμές στο πρωτόκολλο. Αν
λοιπόν σε κάποια μέτρηση βρήκες απόκλιση από τις τιμές που ορίζονται στα
πρότυπα, τότε συμπληρώνεις την αντίστοιχη στήλη της απόκλισης με το ποσοστό
απόκλισης αλλά αυτό το πρωτόκολλο δεν το δίνεις στον πελάτη.
Το κρατάς για να θυμάσαι ότι βρήκες διαφορετικά αποτελέσματα από τα αναμενόμενα με σκοπό ν’ αρχίσεις άμεσα τη διερεύνηση όλων των πιθανών αιτιών του προβλήματος. Εννοείται ότι αν δεν εντοπίσεις αυθημερόν το πρόβλημα έχεις τη δυνατότητα να επανέρθεις τις επόμενες ημέρες και με βάση το προσωρινό σου πρωτόκολλο να μπορείς εύκολα να συνεχίσεις την έρευνά σου από κει που σταμάτησες. Αφού εντοπίσεις και διορθώσεις το πρόβλημα, κάνεις νέα μέτρηση την οποία καταγράφεις στο επίσημο πρωτόκολλο, αντίγραφο του οποίου δίνεις και στον πελάτη. Εννοείται ότι η νέα αυτή τιμή δεν πρέπει πλέον να παρουσιάζει αποκλίσεις από τις επιτρεπόμενες τιμές που ορίζουν τα πρότυπα.
Το κρατάς για να θυμάσαι ότι βρήκες διαφορετικά αποτελέσματα από τα αναμενόμενα με σκοπό ν’ αρχίσεις άμεσα τη διερεύνηση όλων των πιθανών αιτιών του προβλήματος. Εννοείται ότι αν δεν εντοπίσεις αυθημερόν το πρόβλημα έχεις τη δυνατότητα να επανέρθεις τις επόμενες ημέρες και με βάση το προσωρινό σου πρωτόκολλο να μπορείς εύκολα να συνεχίσεις την έρευνά σου από κει που σταμάτησες. Αφού εντοπίσεις και διορθώσεις το πρόβλημα, κάνεις νέα μέτρηση την οποία καταγράφεις στο επίσημο πρωτόκολλο, αντίγραφο του οποίου δίνεις και στον πελάτη. Εννοείται ότι η νέα αυτή τιμή δεν πρέπει πλέον να παρουσιάζει αποκλίσεις από τις επιτρεπόμενες τιμές που ορίζουν τα πρότυπα.
Το
πρωτόκολλο ελέγχου δεν είναι ένα χαρτί που απλά συμπληρώνεται από σένα για να
πάρεις την αντίστοιχη αμοιβή.
Στόχος του είναι ο εντοπισμός και η διόρθωση των προβληματικών στοιχείων - καταστάσεων της εγκατάστασης πριν μετατραπούν πηγή ηλεκτρικού ατυχήματος και η εξασφάλιση ότι μέχρι τον επανέλεγχο δεν θα υπάρξουν δυσάρεστες καταστάσεις τόσο για την ίδια εγκατάσταση όσο και για τους χρήστες της.
Στόχος του είναι ο εντοπισμός και η διόρθωση των προβληματικών στοιχείων - καταστάσεων της εγκατάστασης πριν μετατραπούν πηγή ηλεκτρικού ατυχήματος και η εξασφάλιση ότι μέχρι τον επανέλεγχο δεν θα υπάρξουν δυσάρεστες καταστάσεις τόσο για την ίδια εγκατάσταση όσο και για τους χρήστες της.
Μια
ιδιαίτερη μέτρηση αντίστασης μόνωσης πoυ
μπορεί να πραγματοποιηθεί με ένα πολυόργανο
μέτρησης πραγματοποιείται σε μη αγώγιμους χώρους . Υπενθυμίζουμε ότι μη αγώγιμος χώρος θεωρείται αυτός που έχει μονωτικό δάπεδο και τοίχους και επιπλέον
τηρούνται μια ή περισσότερες από τις ακόλουθες συνθήκες:
α) Τήρηση
των εκτεθειµένων αγώγιµων µερών σε
αποστάσεις µεταξύ τους
και από τα ξένα αγώγιµα στοιχεία. Οι αποστάσεις θεωρούνται επαρκείς αν είναι τουλάχιστον 2m και µπορούν να περιορισθούν σε
1,25m έξω από το χώρο προσέγγισης.
β) Παρεµβολή αποτελεσµατικών εµποδίων µεταξύ των εκτεθειµένων αγώγιµων µερών και ξένων αγώγιµων στοιχείων. Τέτοια εµπόδια θεωρούνται επαρκώς αποτελεσµατικά, αν αυξάνουν τις αποστάσεις που µπορούν να γεφυρωθούν, στις τιµές του προηγούµενου εδαφίου (α). Τα εµπόδια δεν πρέπει να συνδέονται ούτε προς τη γη, ούτε προς εκτεθειµένα αγώγιµα µέρη, ούτε προς ξένα αγώγιµα στοιχεία και, στο µέτρο του δυνατού, πρέπει να είναι από µονωτικό υλικό.
γ) Μόνωση ή µονωτική διάταξη των ξένων αγώγιµων στοιχείων. Η µόνωση πρέπει να έχει επαρκή µηχανική αντοχή και πρέπει να είναι ικανή να αντέξει µια τάση δοκιµής τουλάχιστον 2000V. Το ρεύµα διαρροής δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1mA υπό τις κανονικές συνθήκες λειτουργίας.(ΕΛΟΤ HD 384 413.3.3).
β) Παρεµβολή αποτελεσµατικών εµποδίων µεταξύ των εκτεθειµένων αγώγιµων µερών και ξένων αγώγιµων στοιχείων. Τέτοια εµπόδια θεωρούνται επαρκώς αποτελεσµατικά, αν αυξάνουν τις αποστάσεις που µπορούν να γεφυρωθούν, στις τιµές του προηγούµενου εδαφίου (α). Τα εµπόδια δεν πρέπει να συνδέονται ούτε προς τη γη, ούτε προς εκτεθειµένα αγώγιµα µέρη, ούτε προς ξένα αγώγιµα στοιχεία και, στο µέτρο του δυνατού, πρέπει να είναι από µονωτικό υλικό.
γ) Μόνωση ή µονωτική διάταξη των ξένων αγώγιµων στοιχείων. Η µόνωση πρέπει να έχει επαρκή µηχανική αντοχή και πρέπει να είναι ικανή να αντέξει µια τάση δοκιµής τουλάχιστον 2000V. Το ρεύµα διαρροής δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1mA υπό τις κανονικές συνθήκες λειτουργίας.(ΕΛΟΤ HD 384 413.3.3).
Επιπλέον
σύμφωνα με την παράγραφο ΕΛΟΤ HD 384 413.3.4 :
Η αντίσταση των µονωτικών δαπέδων και τοιχωµάτων, σε κάθε σηµείο µέτρησης, υπό τις συνθήκες που προδιαγράφονται στο Μέρος 6, δεν πρέπει να είναι µικρότερη από:
- 50 kΩ, όταν η ονοµαστική τάση της εγκατάστασης δεν υπερβαίνει τα 500V.
- 100 kΩ, όταν η ονοµαστική τάση της εγκατάστασης υπερβαίνει τα 500V.
Σηµείωση:Αν σε οποιοδήποτε σηµείο, η αντίσταση είναι µικρότερη από τις τιµές που ορίσθηκαν προηγουµένως, τα δάπεδα και τα τοιχώµατα θεωρούνται ως ξένα αγώγιµα στοιχεία,όσον αφορά την προστασία έναντι έμµεσης επαφής.
Διάταξη προστασίας από υπερένταση
Στο πεδίο αυτό δίνουμε στοιχεία σε σχέση με το ασφαλιστικό μέσο το οποίο μετέχει ως διάταξη προστασίας από υπερένταση για κάθε γραμμή του ηλεκτρικού κυκλώματος σε σχέση με το χώρο ή το τμήμα της εγκατάστασης
Είδος/χαρακτηριστική
Επιλογή τηκτών ασφαλειών
Στην περίπτωση όπου έχει τοποθετηθεί τηκτή ασφάλεια στη γραμμή πρέπει να συμπληρωθεί το είδος ή η χαρακτηριστική της.
Οι τηκτές ασφάλειες χαρακτηρίζονται από δύο γράμματα του λατινικού αλφαβήτου, ένα μικρό και ένα μεγάλο.
Ιn(A)
Η ονομαστική τιμή της έντασης του ρεύματος Ιn καθορίζει τη μέγιστη επιτρεπτή τιμή του ρεύματος μέχρι την οποία ο μικροαυτόματος δεν ενεργοποιείται. Οι τυποποιημένες τιμές είναι: 10Α, 16Α, 20Α, 25Α, 32Α, 40Α, 50Α, 63Α, 80Α, 100Α, 125Α. Επίσης υπάρχουν μικροαυτόματοι για ειδικές εφαρμογές με τιμές:1Α, 2Α, 3Α, 4Α, 6Α, 8Α.
Η αντίσταση των µονωτικών δαπέδων και τοιχωµάτων, σε κάθε σηµείο µέτρησης, υπό τις συνθήκες που προδιαγράφονται στο Μέρος 6, δεν πρέπει να είναι µικρότερη από:
- 50 kΩ, όταν η ονοµαστική τάση της εγκατάστασης δεν υπερβαίνει τα 500V.
- 100 kΩ, όταν η ονοµαστική τάση της εγκατάστασης υπερβαίνει τα 500V.
Σηµείωση:Αν σε οποιοδήποτε σηµείο, η αντίσταση είναι µικρότερη από τις τιµές που ορίσθηκαν προηγουµένως, τα δάπεδα και τα τοιχώµατα θεωρούνται ως ξένα αγώγιµα στοιχεία,όσον αφορά την προστασία έναντι έμµεσης επαφής.
Διάταξη προστασίας από υπερένταση
Στο πεδίο αυτό δίνουμε στοιχεία σε σχέση με το ασφαλιστικό μέσο το οποίο μετέχει ως διάταξη προστασίας από υπερένταση για κάθε γραμμή του ηλεκτρικού κυκλώματος σε σχέση με το χώρο ή το τμήμα της εγκατάστασης
Είδος/χαρακτηριστική
Επιλογή τηκτών ασφαλειών
Στην περίπτωση όπου έχει τοποθετηθεί τηκτή ασφάλεια στη γραμμή πρέπει να συμπληρωθεί το είδος ή η χαρακτηριστική της.
Οι τηκτές ασφάλειες χαρακτηρίζονται από δύο γράμματα του λατινικού αλφαβήτου, ένα μικρό και ένα μεγάλο.
Ιn(A)
Η ονομαστική τιμή της έντασης του ρεύματος Ιn καθορίζει τη μέγιστη επιτρεπτή τιμή του ρεύματος μέχρι την οποία ο μικροαυτόματος δεν ενεργοποιείται. Οι τυποποιημένες τιμές είναι: 10Α, 16Α, 20Α, 25Α, 32Α, 40Α, 50Α, 63Α, 80Α, 100Α, 125Α. Επίσης υπάρχουν μικροαυτόματοι για ειδικές εφαρμογές με τιμές:1Α, 2Α, 3Α, 4Α, 6Α, 8Α.
Οι περισσότερες πληροφορίες του άρθρου προέρχονται από τους Σαλευρής-Χατζησοφιανός (Νέα ΥΔΕ και πρωτόκολλα ελέγχου Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων)
Mια σειρά
βίντεο που αφορά την αντίσταση
μόνωσης (μεταξύ
φάσης και γης) γραμμής
σε εκπαιδευτική πινακίδα. Η συγκεκριμένη μέτρηση πραγματοποιήθηκε σε μια γραμμή
πριζών (Β16 ασφάλεια στον πίνακα).
Όπως φαίνεται στο παρακάτω βίντεο η μέτρηση έγινε στην πρίζα , έχοντας "ανεβασμένη" μόνο την ασφάλεια της γραμμής :
1η μέτρηση
Όπως φαίνεται στο παρακάτω βίντεο η μέτρηση έγινε στην πρίζα , έχοντας "ανεβασμένη" μόνο την ασφάλεια της γραμμής :
1η μέτρηση
Η ένδειξη (>999 MV) βρίσκεται πάνω από τα όρια μέτρησης της αντίστασης μόνωσης που μετρά το συγκεκριμένο πολυόργανο. Δηλαδή πρόκειται για ιδανική αντίσταση μόνωσης μεταξύ φάσης και γης.
Συνεχίσαμε σε δεύτερη μέτρηση , ανεβάζοντας απλά το πλήκτρο του Δ.Δ.Ρ του πίνακα
Όπως φαίνεται , κατά τη διάρκεια της μέτρησης άναψε το λαμπάκι της αντίστοιχης φάσης και η μετρούμενη τιμή "έπεσε" στα 0,93 ΜΩ. Ωστόσο και αυτή η τιμή θεωρείται αποδεκτή (αν και οριακή).
Όπως αντιλαμβάνεστε την τιμή επηρέασε το ενδεικτικό λαμπάκι.
Στην τρίτη μέτρηση αποσυνδέσαμε τους αγωγούς φάσης και προστασίας από ασφάλεια και
μπάρα πίνακα αντίστοιχα, και δοκιμάσαμε με τους αγωγούς στον "αέρα"
Μας έδειξε πάλι ιδανική αντίσταση μόνωσης (> 999 ΜΩ).
