Έξυπνες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και απομακρυσμένη διαχείριση

Συνοπτική παρουσίαση εγχειριδίου

Στο εγχειρίδιο αυτό αναλύονται οι βασικοί κανόνες για τις έξυπνες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανοιχτή τεχνική ΚΝΧ , την οποία υποστηρίζουν περισσότερες από 300 εταιρείες σε όλο τον πλανήτη. Η τεχνική αυτή των έξυπνων ηλεκτρικών

εγκαταστάσεων είναι η πλέον διαδεδομένη στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα.

Η ύλη κατάρτισης που περιέχεται στο εγχειρίδιο αυτό έχει κατανεμηθεί σε οκτώ κεφάλαια. Από αυτά τα 1, 2, 3, 4, 5 και 8 είναι θεωρητικά. Τα κεφάλαια 6 και 7 περιλαμβάνουν και πρακτικό μέρος, με το κύριο βάρος να πέφτει στην αξιοποίηση και τη χρήση του ειδικού λογισμικού ETS4.

Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού κατάρτισης σε αυτό το εγχειρίδιο βασίζεται στην εκπαιδευτική ύλη της ΚΝΧ , η οποία διδάσκεται στα βασικά της σεμινάρια σε περισσότερα από 200 πιστοποιημένα εκπαιδευτικά κέντρα σε όλο τον κόσμο.

Το εγχειρίδιο γράφτηκε από τον Κύριο Γεώργιο Σαρρή και μπορείτε να το δείτε εδώ.

ΕΞΥΠΝΟ ΣΠΙΤΙ ΣΕ ΕΝΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ

Αξιοποιώντας την διαθέσιμη τεχνολογία του σήμερα, ακόμα και μια μικρή γκαρσονιέρα μπορεί πλέον, να μετατραπεί σε μία όαση ηρεμίας, οικονομίας και ασφάλειας, ακόμη και μέσα σε ένα διήμερο.

Είναι αναμφίβολο ότι τo Internet, η διασυνδεσιμότητα μεταξύ των ανθρώπων και η διαθέσιμη τεχνολογία, έχουν αλλάξει καθολικά την γενική αισθητηριακή αντίληψη του μέσου ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον που ζει. Έχουν δηλαδή μετατοπίσει, σε ένα νέο επίπεδο, τα σημεία αναφοράς, που αφορούν το βαθμό ικανοποίησής του από το περιβάλλον του, τις ανθρώπινες σχέσεις του και φυσικά τα δοχεία ζωής, δηλαδή τα κτίρια, στα οποία ζει και εργάζεται.

Το ερώτημα είναι πως μπορεί ένα υφιστάμενο κτίριο να προσαρμοστεί στο σημερινό προφίλ της τεχνολογικο-οικονομικής κτιριακής εμπειρίας που αναζήτα, όλο και περισσότερο ο χρήστης/ιδιοκτήτης/επενδυτής, χωρίς να γίνουν εκτεταμένες πολυδάπανες, χρονοβόρες εργασίες ανακαίνισης;

Η υπάρχουσα κατάσταση

Είναι προφανές ότι η φούσκα των ακινήτων προκάλεσε μία μεγάλη διαθεσιμότητα νέων κτιρίων, τα οποία δεν εκπλήρωσαν την αρχική τους αποστολή για την οποία κατασκευάστηκαν, αλλά σήμερα:

1. Έχουν πολύ χαμηλή τιμή πώλησης σε σχέση με το παρελθόν

2. Θα αλλάξουν χρήση και ιδιοκτήτη, και κατά συνέπεια θα έχουν ανάγκη ανακαίνισης έτσι ώστε να προσαρμοστούν στις ανάγκες της νέας χρήσης και του νέου ιδιοκτήτη

Το πρόβλημα ειδικά με τα νεόδμητα κτίρια της τελευταίας δεκαπενταετίας, είναι ότι είναι ακόμα «σαν καινούργια» και κατά συνέπεια οι νέοι αγοραστές-επενδυτές τους δεν επιθυμούν εκτεταμένες ανακαινίσεις (π.χ. σκαψίματα τοίχων για να περαστούν νέα καλώδια), καθότι τα αγόρασαν ως κτίρια νεαρής ηλικίας και με την ψυχολογία «της ευκαιρίας» και κατά συνέπεια, θέλουν -μετά από μικρής έκτασης επεμβάσεις- να είναι έτοιμα προς χρήση. Είναι επίσης σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας ότι ένα κτίριο σήμερα δεν αντιμετωπίζεται πια ως ένα δομικό κουτί, που κάποιος απλά μένει μέσα, ικανοποιώντας μόνο τις βασικές του ανάγκες, αλλά ως ένα νέου τύπου «gadget» που επηρεάζει την ψυχολογική διάθεση, ακόμα και τη στάση ζωής του χρήστη, αφού ζει, εργάζεται και αλληλεπιδρά με αυτό, καθημερινά. 

Αξιοποιώντας την διαθέσιμη τεχνολογία, ακόμα και μια μικρή γκαρσονιέρα μπορεί να μετατραπεί σε μία όαση ηρεμίας, οικονομίας και ασφάλειας, και το σημαντικότερο, ο χρήστης μπορεί να χτίζει την εκπληκτική του κτιριακή εμπειρία, σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνατότητες (pay as you go).

Ένα παράδειγμα της καθημερινότητας

Ο Γιώργος αγόρασε σε πολύ καλή τιμή μία κατοικία, 350 τ.μ., η οποία κτίστηκε το 2000. Όταν κατασκευάστηκε η κατοικία, εκπλήρωνε όλα τα οικονομοτεχνικά και περιβαλλοντολογικά δεδομένα και ήταν εξοπλισμένη με τα τελευταία, κτιριακά, ηλεκτρομηχανολογικά επιτεύγματα, της εποχής εκείνης.

Ο Γιώργος θέλει να κάνει μία γρήγορη ανακαίνιση και να απολαύσει την νέα του κατοικία, σύμφωνα όμως, με τα δεδομένα της σημερινής εποχής και τα σημεία αναφοράς που έχει αυτός σήμερα, όταν σκέφτεται μία σύγχρονη κατοικία.

Ποιες όμως είναι οι ανάγκες του Γιώργου σήμερα; Εκπληρώνει η κατοικία που αγόρασε τις σημερινές του ανάγκες και αν όχι, τι βαθμό επέμβασης χρειάζεται να κάνει για να αποκτήσει την κτιριακή εμπειρία που επιθυμεί;

Ως άνθρωπος της εποχής του ο Γιώργος (εικόνα 1) κατέγραψε μερικές από τις ανάγκες/απαιτήσεις που θα ήθελε να ικανοποιεί η νέα του κατοικία:

εικόνα 1

Να είναι «πράσινη». Δηλαδή να έχει υψηλή ενεργειακή βαθμίδα προκειμένου να έχει χαμηλά λειτουργικά έξοδα αλλά και ενδιαφέρουσα μελλοντική αξία μεταπώλησης. Για παράδειγμα θα ήθελε να καταναλώνει ενέργεια για ψύξη/θέρμανση μόνο στα δωμάτια/χώρους που χρησιμοποιεί και μόνο όταν τα παράθυρα και οι μπαλκονόπορτες είναι κλειστές.

Επίσης θα ήθελε να γνωρίζει την σχετική υγρασία όπως και την συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) του κάθε δωματίου προκειμένου να ελέγχει την ποιότητα του αέρα της κατοικίας του.

Να είναι έτοιμη να γίνει μέρος της μελλοντικής έξυπνης πόλης, αξιοποιώντας όμως από σήμερα τα υπάρχοντα οικονομικά τιμολόγια (π.χ. νυχτερινό) του ηλεκτρικού ρεύματος αυξομειώνοντας τα ηλεκτρικά της φορτία με τρόπο επικερδές και για αυτόν αλλά και για τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας. Για παράδειγμα να δουλεύουν τα πλυντήρια πιάτων και ρούχων μόνο κατά την διάρκεια της νυχτερινής χρέωσης που η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος κοστίζει λιγότερα χρήματα.

Να μπορεί να τον ενημερώνει για την κατάσταση της «υγείας» της, όπως για παράδειγμα για το αν λειτουργεί σωστά η ψύξη, η θέρμανση, αν υπάρχει κάποια διαρροή νερού ή αν έχει πέσει κάποια σημαντική ασφάλεια στον ηλεκτρικό πίνακα ή αν λειτουργεί σωστά το σύστημα ποτίσματος ή αν λειτουργούν σωστά τα ψυγεία ή για οποιοδήποτε άλλο τεχνικό πρόβλημα.

Να του προσφέρει αυξημένη ασφάλεια.

Για παράδειγμα όταν γυρίζει από την εργασία του το βράδυ, να είναι ενεργοποιημένος ο φωτισμός ασφαλείας έτσι ώστε να μην είναι σκοτάδι και του δημιουργεί ανασφάλεια.

Όταν ακούει έναν θόρυβο το βράδυ, με το πάτημα ενός πλήκτρου να μπορεί να προκαλεί εσωτερική και εξωτερική φωταψία, ώστε γρήγορα να αποτρέπει κάποιον επίδοξο εισβολέα.

Όταν λείπει διακοπές η κατοικία να συμπεριφέρεται σαν να μην έχει φύγει διακοπές, να ενεργοποιείται δηλαδή η εξομοίωση παρουσίας.

Για παράδειγμα, όταν νυχτώσει μπορεί να «τρέξει» στο σαλόνι το σενάριο «Χαλαρώνω», που σημαίνει ατμοσφαιρικός φωτισμός, ενώ το ηχοσύστημα μπορεί να αρχίσει να παίζει μία ηχογραφημένη κουβεντούλα από έναν δικτυακό σκληρό δίσκο έτσι ώστε να φαίνεται ότι πραγματικά κάποιοι να είναι μέσα στο σαλόνι και κουβεντιάζουν. Παράλληλα μπορούν να κατέβουν τα ρολά όλης της κατοικίας ενώ στην κρεβατοκάμαρα να ξεκινήσει να παίζει μία ταινία στην SmartTV από την εφαρμογή Netflix. Στην κουζίνα μπορεί να ενεργοποιηθεί το σενάριο «Τρώμε» και το ηχοσύστημα SONOS να παίζει τα τραγούδια από την Playlist «BluesRoots» του Spotify.

Έτσι ο Γιώργος μπορεί να αισθάνεται ασφαλής παρόλο που βρίσκεται στο Καστελόριζο, στο αγαπημένο του εξοχικό για διακοπές, αφού όλοι θα νομίζουν ότι είναι μέσα στην κατοικία του.

Να του παρέχει επιπλέον άνεση. Η νέα κατοικία του Γιώργου έχει 25 ηλεκτρικά ρολά τα οποία θα ήθελε να μπορεί να ελέγχει από διάφορα σημεία της κατοικίας, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να κρατάει πατημένο με το δάχτυλό του το κάθε μπουτόν, του κάθε ρολού για περίπου 20 δευτερόλεπτα, δηλαδή να χρειάζεται περίπου 10 λεπτά για να κλείσει ή να ανοίξει όλα τα ρολά της κατοικίας του. Θέλει να μπορεί να πατάει ένα πλήκτρο που γράφει «Φεύγω Σπιτάκι μου» και να είναι σίγουρος ότι θα ενεργοποιηθεί η Εξομοίωση Παρουσίας, θα κλείσουν τα ρολά όταν πρέπει, θα οπλίσει το σύστημα ασφαλείας, τα πλυντήρια θα λειτουργήσουν όταν θα είναι οικονομικό το ρεύμα, ενώ αν αργήσει και γυρίσει το βράδυ ο φωτισμός ασφαλείας θα ενεργοποιηθεί μόνο όταν δεν θα υπάρχει πια φυσικός φωτισμός για λόγους οικονομίας.

Επίσης αν προκύψει κάποιο τεχνικό πρόβλημα, αν είναι συνδεδεμένος στο Internet, θα ενημερωθεί μέσω της εφαρμογής που έχει στο κινητό του για να οπτικοποιεί της λειτουργίες της κατοικίας του και θα λάβει και ένα email με τις λεπτομέρειες του τεχνικού προβλήματος.

Αν δεν είναι συνδεδεμένος στο Internet τότε η κατοικία του θα τον καλέσει στο κινητό του τηλέφωνο για να τον ενημερώσει με το κατάλληλο ηχητικό μήνυμα για το σχετικό τεχνικό πρόβλημα.

Να του παραδίδει μία ενισχυμένη αισθητηριακή ψυχαγωγική εμπειρία. Για παράδειγμα, ως εμπειρία φωτισμού δεν μπορεί πια να ικανοποιηθεί με ένα φωτιστικό που κρέμεται στο κέντρο των δωματίων/χώρων αλλά θα προτιμούσε έναν πιο έγχρωμο δυναμικό φωτισμό που να αλλάζει το χαρακτήρα των χώρων ανάλογα με την διάθεσή του, αλλά και σύμφωνα με το τι κάνει στο δωμάτιο που βρίσκεται.

Όταν είναι για παράδειγμα στο σαλόνι και πατάει το πλήκτρο «Χαλαρώνω» ο κρυφός φωτισμός θα μπορούσε να εναλλάξει τα χρώματα του ουράνιου τόξου στο ρυθμό που θέλει για να χαλαρώσει κάνοντας χρωματοθεραπεία.

Αν στη συνέχεια θελήσει να διαβάσει, θα μπορούσε να παγώσει και να δυναμώσει ο φωτισμός ώστε να τον κρατά σε εγρήγορση ενώ διαβάζει και όχι να τον κουράζει. Την ίδια στιγμή αν παρουσιαστεί μία διαρροή νερού στο υπόγειο θα μπορούσε ο φωτισμός να γίνει μπλε και να αναβοσβήνει, ενώ το ηχοσύστημα να σταματήσει να παίζει IPRadio και να παίξει το μήνυμα «Προσοχή! Διαρροή νερού στο υπόγειο. Διέκοψα την παροχή νερού του υπογείου!». Επίσης θα του άρεσε πολύ να έχει αμέτρητα σενάρια φωτισμού και μουσικής στην κατοικία τα οποία να τα τροποποιεί και να τα διαμορφώνει μόνος του.

Να μπορεί να δεχτεί την όποια μελλοντική τεχνολογική εξέλιξη που θα μπορούσε να ανεβάσει πολυπλεύρως την αξία της. Να είναι επεκτάσιμη, σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνατότητες. Δηλαδή να προσθέτει την τεχνολογία που θέλει, στην ποσότητα που θέλει, την στιγμή που την θέλει.

Να έχει τη δυνατότητα να ελέγχεται από οπουδήποτε στον κόσμο. Είναι γεγονός ότι του Γιώργου του αρέσουν πολύ τα τεχνολογικά gadget. Πρόσφατα αγόρασε ένα SmartWatch και θα ήθελε πολύ να αλληλεπιδρά μέσω αυτού με την κατοικία του, είτε είναι μέσα σε αυτή, είτε είναι μακριά από αυτήν. Όπως επίσης και με το SmartPhone του, με την ταμπλέτα του, με τον υπολογιστή του ή ακόμα και με τη Smart TV του.

Ο Γιώργος ξέροντας καλά τις ανάγκες του αναρωτιέται τρία πράγματα:

1.  Είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του;

2  Τι είδους επεμβάσεις απαιτούνται και πόσο χρόνο θα διαρκέσουν;

3  Ποιος είναι κατάλληλος άνθρωπος για να του κάνει το σχεδιασμό;

Η συνάντηση με τον Σχεδιαστή-Σύμβουλο

Ο Γιώργος συναντήθηκε με τον Σωκράτη ο οποίος είναι Systems Integrator και πιστοποιημένος KNX Partner. Η δουλειά του είναι να ενοποιεί τα διάφορα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα και τις διαφορετικές κτιριακές τεχνολογίες που πρέπει να συνυπάρχουν σε ένα κτίριο έτσι ώστε να συμπεριφέρονται σαν ένα σύστημα.

Ο Σωκράτης διερευνώντας τις ανάγκες του Γιώργου, τον ενημέρωσε ότι σύμφωνα με τις υπάρχουσες κτιριακές τεχνολογίες, οι απαιτήσεις του μπορούν να ικανοποιηθούν εύκολα και απλά, με μικρές επεμβάσεις στην κατοικία ίσως ακόμα και σε ένα Σαββατοκύριακο και μάλιστα με δυνατότητα να επεκτείνει την κτιριακή εμπειρία σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνάμεις.

Ο Σωκράτης παρουσίασε στον Γιώργο τις κτιριακές τεχνολογικές λύσεις της εικόνας 2 με τις οποίες στη συνέχεια δουλέψανε πάνω στις κατόψεις της κατοικίας του, προκειμένου να εκπληρωθούν οι ανάγκες/απαιτήσεις του.

εικόνα 2

Οι απαραίτητες «μικροχειρουργικές» επεμβάσεις

Αφού δουλέψανε μαζί ο Γιώργος και ο Σωκράτης, κατανοώντας και οι δύο, καλά, τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του έργου, όπως και τις δυνατότητες των διαθέσιμων κτιριακών τεχνολογιών, καταλήξανε ότι πρέπει να γίνουν οι παρακάτω επεμβάσεις στην κατοικία.

1. Αντικατάσταση του συμβατικού διακοπτικού υλικού με ασύρματες KNX συσκευές, τις γνωστές KNX RF συσκευές. Στην εικόνα 3, απεικονίζονται οι διάφορες ασύρματες ΚΝΧ συσκευές που μπορούν να αντικαταστήσουν γρήγορα και με ελάχιστη επέμβαση τους συμβατικούς διακόπτες που υπάρχουν στην κατοικία του Γιώργου προκειμένου να αποκτήσει την δυνατότητα να ελέγχει τα ηλεκτρικά φορτία όπως θέλει και από όποιο σημείο της κατοικίας θέλει.

Βλέπουμε ότι ενώ με το συμβατικό υλικό ο Γιώργος απλώς ανοιγόκλεινε τα φώτα του σαλονιού του από τους τέσσερις συμβατικούς διπλούς διακόπτες που είχε, τώρα θα έχει μόνο μία ασύρματη συσκευή ΚΝΧ με δύο επαφές (εικόνα 3.Ζ) με οχτώ πλήκτρα ως διεπαφή για το σαλόνι, ενώ θα χρειαστεί και ακόμα 3 ασύρματες ΚΝΧ συσκευές δύο επαφών ρελέ (εικόνα 3.Β) για τον υπόλοιπο φωτισμό.

Αν θέλει να έχει και άλλα σενάρια ή να ελέγξει και άλλα φορτία μπορεί να προσθέσει ακόμα ένα οκταπλό πλήκτρο με δύο επαφές. Οι επιλογές είναι θέμα σχεδιασμού.

Στα σημεία που δεν υπάρχει εγκατεστημένος κάποιος διακόπτης ο Γιώργος μπορεί να χρησιμοποιήσει τους καινοτόμους διακόπτες που χρησιμοποιούν το πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο (εικόνα 3.Δ) και δεν χρειάζονται ούτε καλώδια ούτε μπαταρίες. Απλά θα τους κολλήσει ή θα τους βιδώσει εκεί που τους χρειάζεται, θα τους προγραμματίσει ο Σωκράτης και θα είναι έτοιμοι για λειτουργία.

Τέλος ο Γιώργος μπορεί να έχει όσους ασύρματους ΚΝΧ ρευματοδότες (εικόνα 3.Α) θέλει, αφού το μόνο που έχει να κάνει είναι να τους κουμπώσει πάνω σε όποιους συμβατικούς ρευματοδότες θέλει να τους κάνει «έξυπνους». Έτσι θα μπορεί να μετράει την ισχύ που καταναλώνει το κάθε ηλεκτρικό φορτίο, αλλά και να επιτηρεί αν το τροφοδοτούμενο φορτίο «είναι καλά στην υγεία του» αφού μπορεί να επιτηρεί αν ηλεκτρικά του χαρακτηριστικά είναι εντός των ονομαστικών τιμών του. Σε περίπτωση που δεν είναι, μπορεί να ειδοποιηθεί για το σχετικό τεχνικό πρόβλημα άμεσα.

Επίσης μπορεί να ενεργοποιεί κάποια ηλεκτρικά φορτία μόνο όταν το ρεύμα είναι οικονομικό για εξοικονόμηση χρημάτων (π.χ. το πλυντήριο πιάτων και ρούχων).

εικόνα 3

2. Εγκατάσταση μίας ενσύρματης συσκευής ΚΝΧ, που είναι θερμοστάτης/υγραστάτης/αισθητήρας ποιότητας αέρα (CO2), σε κάθε δωμάτιο/χώρο που έχει μία ελεγχόμενη (με KNX PI/ PWMControl) θερμοϋδραυλική ζώνη. Με τον τρόπο αυτό ο Γιώργος θα αποκτήσει πλήρη έλεγχο της θέρμανσης της κατοικίας του, θα μπορεί να έχει διαφορετικές προδιαγραφές λειτουργίας ανά χώρο, να τρέχει σενάρια θέρμανσης και φυσικά να ενεργοποιεί/απενεργοποιεί την θέρμανση, ακόμα και όταν είναι εκτός της κατοικίας του, μέσω μίας οπτικοποίησης που μπορεί να έχει του κινητό του τηλέφωνο. Επίσης μέσω της επιτήρησης του διοξειδίου του άνθρακα ο Γιώργος θα ξέρει κάθε πότε θα πρέπει να ανανεώνει τον αέρα της κατοικίας του. Αν το επιθυμεί θα μπορούσε το ηχοσύστημα να τον ενημερώνει μέσω ενός ηχητικού μηνύματος κάθε φορά που το διοξείδιο του άνθρακα ξεπερνάει μία μη επιθυμητή στάθμη.

3.Εγκατάσταση μίας ενσύρματης συσκευής ΚΝΧ, που εκπέμπει IR κωδικούς, ανά χώρο που έχει κλιματιστική μονάδα, προκειμένου ο Γιώργος να ελέγξει τον κλιματισμό των δωματίων της κατοικίας του όπως θέλει και από όπου θέλει, ακόμα και όταν δεν είναι στην κατοικία του.

4.Ενοποίηση μέσω κατάλληλης διεπαφής (gateway) του συστήματος ασφαλείας της κατοικίας, με την εγκατάσταση ΚΝΧ. Έτσι, όλα τα αισθητήρια του συστήματος ασφαλείας (μαγνητικές επαφές, ραντάρ, ανιχνευτές καπνού, ανιχνευτές διαρροής νερού κτλ) θα γίνουν μέρος του κτιριακού αυτοματισμού με τεράστια οφέλη για τον Γιώργο.

Για παράδειγμα, κάθε φορά που τον χειμώνα ή το καλοκαίρι ανοίγει ένα παράθυρο σε ένα δωμάτιο, το σύστημα ασφαλείας μέσω της μαγνητικής επαφής του, θα ενημερώνει τον θερμοστάτη ΚΝΧ του δωματίου και αυτός με την σειρά του θα διακόπτει αντίστοιχα την θέρμανση ή την ψύξη του δωματίου, πράγμα το οποίο σημαίνει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Επιπλέον κάθε φορά που κάποιο εξωτερικό ραντάρ αισθάνεται κάποια κίνηση και είναι βράδυ, τα αντίστοιχα εξωτερικά φώτα μπορούν να ανάβουν για λόγους ασφαλείας. Όταν χτυπάει ο συναγερμός και είναι βράδυ μπορούν να ανοίξουν όλα τα ρολά και να γίνει πλήρης εσωτερική και εξωτερική φωταψία. Ο Γιώργος κοιτάζοντας την οπτικοποίηση που θα έχει στην ταμπλέτα του, θα μπορεί να ξέρει από οπού και αν βρίσκεται σε τι κατάσταση είναι τα παράθυρα, οι μπαλκονόπορτες και τα ρολά της κατοικίας του και γενικότερα την κατάσταση όλων των αισθητηρίων του συστήματος ασφαλείας. Ειδικότερα το καλοκαίρι που ο Γιώργος είναι διακοπές και είναι ενεργοποιημένη η εξομοίωση παρουσίας, το σύστημα ΚΝΧ μπορεί να οπλίζει/αφοπλίζει τις διάφορες ζώνες του συστήματος ασφαλείας προκειμένου να ανοίγει και να κλείνει τα ρολά χωρίς να χτυπάει ο συναγερμός.

5.Ενοποίηση του ασύρματου ηχοσυστήματος SONOS με το σύστημα κτιριακού αυτοματισμού ΚΝΧ. Ο Γιώργος ως γνήσιος ΙΟΤ γκατζετάκιας, έχει εδώ και καιρό αγοράσει μερικά SONOS για να ακούει την αγαπημένη του μουσική και τους αγαπημένους σταθμούς ράδιο μέσω Internet. O Σωκράτης με χαρά τον ενημέρωσε ότι είναι πολύ εύκολη η ενοποίηση του συστήματος SONOS με το ΚΝΧ μέσω της κατάλληλης διεπαφής (gateway). Με την ενοποίηση αυτή ο Γιώργος θα αξιοποιήσει το ηχοσύστημα του και για άλλους λόγους εκτός από το να ακούει μουσική. Μηνύματα όπως «Προσοχή! Διαρροή νερού στο υπόγειο», «Προσοχή! Διαρροή αερίου στην κουζίνα», «Προσοχή! Το διοξείδιο του άνθρακα ξεπέρασε τα επιτρεπτά όρια, παρακαλώ εξαερίστε το χώρο» είναι μόνο μία ιδέα από την ποικιλία και το σύνολο των μηνυμάτων που μπορούν να ηχογραφηθούν και να παίζουν κατά συνθήκη και περίπτωση. Επιπλέον, όταν ο Γιώργος είναι διακοπές και η εξομοίωση παρουσίας είναι ενεργοποιημένη μπορεί το ηχοσύστημα, εσωτερικά της κατοικίας να παίζει μουσική ή ηχογραφημένες κουβεντούλες, ενώ από τα εξωτερικά ηχεία να ακούγονται μέχρι και σκυλιά που γαυγίζουν θυμωμένα χωρίς αυτά να υπάρχουν. Ένα ακόμα μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι ο Γιώργος μπορεί όποτε θέλει να προσθέσει νέα ασύρματα ηχεία SONOS του χωρίς επεμβάσεις ανακαίνισης.

6.Εγκατάσταση του ασύρματου συστήματος φωτισμού HUE της Philips και ενοποίησή του, μέσω κατάλληλης διεπαφής (gateway) με το σύστημα κτιριακού αυτοματισμού ΚΝΧ. Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του συστήματος αυτού, είναι ότι είναι ασύρματο και δεν χρειάζεται να περάσει κάποιος νέα καλώδια για να το εγκαταστήσει. Φτάνει η τροφοδοσία των 230 Volts. Το τελικό αποτέλεσμα είναι σκέτη μαγεία όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα. Με την ενοποίησή του με το σύστημα ΚΝΧ, ο Γιώργος θα μπορεί να τρέχει ότι σενάριο φωτισμού θέλει στην κατοικία του, να χρησιμοποιεί τους λαμπτήρες για σήμανση τεχνικών προβλημάτων, για παράδειγμα όταν υπάρχει μία διαρροή νερού οι λαμπτήρες θα μπορούσαν να γίνονται μπλε και μερικοί να αναβοσβήνουν. Ένα ακόμα μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι ο Γιώργος μπορεί όποτε θέλει να προσθέσει νέα φωτιστικά σημεία στην κατοικία του χωρίς επεμβάσεις ανακαίνισης.

7.Εγκατάσταση ενός κτιριακού Server με ενσωματωμένα ΚΝΧ webservices. Έτσι ο Γιώργος, θα μπορεί να επιτηρεί και να ελέγχει την κατοικία του από οπουδήποτε στον κόσμο μέσω της οπτικοποίησης που του προσφέρει ο κτιριακός server, θα μπορεί να λαμβάνει emails για τα διάφορα σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν στην κατοικία του, θα μπορεί να επικοινωνεί με οποιαδήποτε συσκευή IP έχει στην κατοικία του από τον κόσμο του IOT όπως τα SmartTV του, το νέο του IP πλυντήριο ρούχων, και γενικότερα με οποιοδήποτε ΙΟΤ συσκευή θέλει να εγκαταστήσει στην κατοικία του, είτε τώρα είτε στο μέλλον, αφού ο κτιριακός server του θα λειτουργεί και ως ΙΟΤ διεπαφή (gateway).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Με τις υπάρχουσες κτιριακές τεχνολογίες και κατόπιν σχολαστικής διερεύνησης αναγκών και σχεδιασμού, οποιοδήποτε υφιστάμενο κτίριο μπορεί να μετατραπεί, με ελάχιστες επεμβάσεις ανακαίνισης και σε μικρό χρονικό διάστημα, σε ένα έξυπνο, πράσινο, οικονομικό, άνετο και λειτουργικό κτίριο, εκπληρώνοντας με τον καλύτερο οικονομο- τεχνικό τρόπο τις ανάγκες του ιδιοκτήτη/χρήστη του.

Τεχνολογίες καινοτόμες και ανοιχτές όπως το ΚΝΧ, που υποστηρίζεται σήμερα από περισσότερα από 400 brands παγκοσμίως, προσφέρουν εκπληκτικές δυνατότητες δημιουργίας υπέροχων κτιριακών εμπειριών, προσφέροντας στα κτίρια τεχνολογική μακροβιότητα, ευελιξία και προσαρμογή σε ότι νέο μας επιφυλάσσει το τεχνολογικό κτιριακό μέλλον και αν σχεδιαστούν σχολαστικά και σωστά, γιατί όχι και σ’ ένα σαββατοκύριακο. Το ασύρματο σύστημα φωτισμού HUE της Philips διαθέτει μία πλούσια συλλογή προϊόντων όπως για παράδειγμα RGBW λαμπτήρες, RGBW λεντοταινίες, παιδικά φωτιστικά RGBW, καλύπτοντας ένα ευρύτατο φάσμα εφαρμογών φωτισμού, δίνοντας στην κυριολεξία μαγικά αποτελέσματα σε ελάχιστο χρόνο και με ελάχιστη επέμβαση στο κτίριο.

Άρθρο του Γιώργου Λάζου, Ιδρυτή και Εκπαιδευτή του Πιστοποιημένου ΚΝΧ Εκπαιδευτικού Κέντρου της Quantum, www.knxtraining.gr 

ΠΩΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ <ΕΞΥΠΝΟ ΣΠΙΤΙ> ΤΟΥ ΚΟΝΤΙΝΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Δείτε ποιες είναι οι έξυπνες συσκευές που σύντομα όλοι θα έχουμε στα σπίτια μας, για να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη και ασφαλή.

Σύμφωνα με την κορυφαία εταιρία έρευνας τεχνολογικών θεμάτων, Gartner, μέχρι το 2020 στο μέσο νοικοκυριό θα περιλαμβάνονται μέχρι και 500 «smart» συσκευές. Στην πραγματικότητα και όσον αφορά το «σήμερα», υπάρχουν ήδη αρκετές συσκευές που μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Μετά τα έξυπνα τηλέφωνα και τα έξυπνα ρολόγια, έρχεται σιγά σιγά και η ώρα για… τα έξυπνα σπίτια. Ίσως να ακούγεται αρκετά μακρινή η εποχή που θα ελέγχουμε τα πάντα στο σπίτι μέσω αισθητήρων και εξειδικευμένων εφαρμογών, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι λίγες οι εταιρίες που κατασκευάζουν και διανέμουν στην αγορά δοκιμασμένες λύσεις για ένα έξυπνο σπίτι.

Απλές, καθημερινές οικιακές συσκευές όπως είναι το πλυντήριο, το ψυγείο και η ηλεκτρική σκούπα, αποκτούν «έξυπνο» χαρακτήρα, προσφέροντας επιλογές και λειτουργίες που έχουμε συναντήσει μέχρι σήμερα μόνο σε ταινίες του Χόλυγουντ. 

Τι χρειάζεται να προσέξουμε όμως για να βεβαιωθούμε ότι είμαστε έτοιμοι για τη νέα ψηφιακή επανάσταση που – ενδεχομένως – βρίσκεται προ των πυλών του σπιτιού μας;

Τι ακριβώς χρειάζεστε;

Οι δυνατότητες και οι λειτουργίες που προσφέρει (αλλά και θα προσφέρει μελλοντικά) το έξυπνο σπίτι είναι πραγματικά απεριόριστες. Αυτό που θα πρέπει όμως να αποφασίσετε εξ αρχής, είναι ποιες από αυτές πραγματικά χρειάζεστε, για να επενδύσετε καταλλήλως. 

Είστε σίγουροι, για παράδειγμα, ότι φεύγοντας από το σπίτι κλείσατε τα φώτα σε όλα τα δωμάτια; Μήπως ξεχάσατε ανοιχτό το θερμοσίφωνα; Ακόμα και αυτό να έχει συμβεί, μπορείτε να προγραμματίσετε μια έξυπνη οικιακή συσκευή να απενεργοποιεί τα παραπάνω όσο εσείς λείπετε, αλλά και να τα ενεργοποιεί από τη στιγμή που εσείς επιστρέψετε στο σπίτι. 

Μήπως πάλι θέλετε να γνωρίζετε επακριβώς το πώς συμπεριφέρεται το κατοικίδιό σας όταν βρίσκεστε στην εργασία σας; Μια ειδική έξυπνη κάμερα στην οποία θα έχετε πρόσβαση από τον υπολογιστή στη δουλειά, θα μπορούσε να σας προσφέρει εικόνα και ήχο από οποιοδήποτε δωμάτιο του σπιτιού όσο εσείς λείπετε. 

Πώς θα σας φαινόταν επίσης αν προγραμματίζατε την καφετιέρα σας ώστε να ξεκινάει να φτιάχνει το αγαπημένο σας ρόφημα τη στιγμή που χτυπάει το πρωί το ξυπνητήρι σας; 

Οι δυνατότητες είναι πραγματικά απεριόριστες και το μόνο που χρειάζεται είναι να επιλέξετε τις κατάλληλες συσκευές.

Πώς ακριβώς «αισθάνεται» ένα έξυπνο σπίτι;

Στην πραγματικότητα, οι τεχνολογίες που χρησιμοποιεί ένα έξυπνο σπίτι προσφέρονται στην αγορά σε «mainstream», ακόμα και consumer επίπεδο, εδώ και αρκετά χρόνια. 

Η μοναδική καινοτομία που διαφοροποιεί κυρίως τo κομμάτι του ελέγχου, είναι ότι σήμερα ο έλεγχος μπορεί να γίνεται εύκολα μέσα από το smartphone ή το tablet μας. Υπάρχει λοιπόν μια σειρά από αισθητήρες που ενσωματώνονται σε οικιακές συσκευές και οι οποίοι μεταφέρουν τις πληροφορίες μέσα στο σπίτι, συνήθως μέσω Wi-Fi.

Όταν, πάλι, προκύψει ανάγκη για έλεγχο εκτός οικιακού περιβάλλοντος, στο παιχνίδι μπαίνει φυσικά και το διαδίκτυο. Οι πληροφορίες αυτές συλλέγονται από ειδικές εφαρμογές που μπορούν – όπως έχει ήδη αναφερθεί – να τρέχουν ακόμα και στο smartphone ή το tablet μας. Με βάση αυτές τις πληροφορίες ο χρήστης δίνει κάθε φορά συγκεκριμένες εντολές. 

Άλλοτε πάλι, μπορεί να έχουν προγραμματιστεί αυτοματοποιημένες ενέργειες όταν ανιχνευθεί μια συγκεκριμένη κατάσταση – να σβήνουν για παράδειγμα αυτόματα τα φώτα σε κάποιο δωμάτιο, αν δεν υπάρξει κίνηση για 30 λεπτά.

Αντίστοιχα, ένας ειδικός αισθητήρας τοποθετημένος σε ένα παράθυρο στο σπίτι μπορεί να σας στέλνει SMS όταν ανοίξει το παράθυρο, ή ακόμα, ένας αισθητήρας υγρασίας να σας ειδοποιεί με τον ίδιο τρόπο σε περίπτωση που υπάρξει διαρροή νερού στο σπίτι. Το έξυπνο σπίτι, μπορεί πραγματικά να εξασφαλίσει ότι τίποτα άσχημο δε θα συμβεί στο χώρο μας, τη στιγμή που είμαστε μακριά από αυτόν.

Προϋπόθεση, ένα «γρήγορο» Wi-Fi

Όλοι έχουμε γίνει λίγο-πολύ μάρτυρες αργού ασύρματου Internet στο σπίτι, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Ένα βιντεάκι στο Youtube που αργεί να φορτώσει είναι σίγουρα ενοχλητικό, αλλά δε θα σας δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα. Σε περιπτώσεις όμως που θα χρειαστεί να σταλεί κάποια σημαντική πληροφορία, ασύρματα, μέσα στο έξυπνο σπίτι, το συνεχές και αδιάλειπτο Internet είναι βασική προϋπόθεση.

Από τη στιγμή που έχετε εξασφαλίσει ότι οι πιθανές καθυστερήσεις δεν οφείλονται στον πάροχο Internet, το μόνο που μένει να ελέγξετε, είναι ο δικός σας οικιακός εξοπλισμός που προσφέρει το Internet, δηλαδή το ασύρματο router σας. Σημειώστε ότι ο όγκος πληροφοριών που διακινείται ασύρματα σε ένα έξυπνο σπίτι είναι σημαντικός, οπότε το router θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταπεξέλθει άμεσα σε αυτή την πρόκληση. Καλό θα είναι φυσικά να μην επιβαρύνετε το διαθέσιμο bandwidth με άλλες εφαρμογές που χρησιμοποιούν σημαντικά το Internet (π.χ. torrents downloading), ενώ αν το πρόβλημα εστιάζεται καθαρά στην ασύρματη επικοινωνία, ίσως θα χρειαστεί να επενδύσετε σε ένα καινούριο router που να υποστηρίζει το πρωτόκολλο AC, το οποίο προσφέρει μεγαλύτερες ταχύτητες κατά την ασύρματη επικοινωνία, αλλά και μεγαλύτερη εμβέλεια. 

Μια επίσης καλή τακτική είναι η χρήση συσκευών τύπου Powerline, όπου χρησιμοποιείτε ουσιαστικά τα καλώδια του ρεύματος που διατρέχουν ούτως ή άλλως το σπίτι για να συνδέσετε μεταξύ τους δικτυακές συσκευές που βρίσκονται σε δυσπρόσιτα σημεία, όπως είναι για παράδειγμα ταράτσες, σοφίτες και άλλα σημεία του σπιτιού που «δυσκολεύεται» να φτάσει το Wi-Fi.

Το μέλλον είναι ήδη εδώ

Στην πρόσφατη έκθεση CES που διεξήχθη από τις 6 έως και τις 9 Ιανουαρίου του 2016 στο Λας Βέγκας, παρουσιάστηκαν αρκετές έξυπνες συσκευές που ενδεχομένως μπορούν να στελεχώσουν το έξυπνο σπίτι στο άμεσο μέλλον.

Το Family Hub της Samsung για παράδειγμα, είναι ένα έξυπνο ψυγείο που ενσωματώνει μια οθόνη 21» στην πόρτα του και κάμερα στο εσωτερικό, για να βλέπετε κάθε στιγμή από το Samsung smartphone σας, το περιεχόμενό του. Παράλληλα, διαθέτει ειδικούς αισθητήρες που είναι σε θέση να αντιληφθούν την κατάσταση των τροφίμων και σας ειδοποιεί με SMS όταν κάποιο από αυτά έχει αρχίσει να χαλάει. 

Από την ίδια εταιρία, παρουσιάστηκε στην έκθεση και μια ηλεκτρική σκούπα (PowerBot) που περιλαμβάνει κάμερα για να αντιλαμβάνεται «από πρώτο χέρι» τη σκόνη και τα μικροσκουπίδια στο πάτωμα. Οι χρήστες μπορούν να ελέγχουν την ηλεκτρική σκούπα μέσα από το smartphone τους και να της δίνουν εντολές όσον αφορά τα δωμάτια που θα καθαρίσει.

Αντίστοιχα, έξυπνο ψυγείο παρουσίασε στην CES και η LG με δυνατότητες παρόμοιες με αυτές του μοντέλου της Samsung. Στο συγκεκριμένο ψυγείο μάλιστα, μπορείτε να ανοίξετε την πόρτα περνώντας απλά το πόδι σας πάνω από μια δέσμη laser που εκπέμπεται από τη συσκευή στο πάτωμα.

Εντύπωση προκάλεσε όμως και το LG Styler, μια έξυπνη ντουλάπα με δυνατότητα… αυτόματου σιδερώματος των ρούχων. Έτσι, από τη στιγμή που θα κρεμάσετε τα ρούχα σας παράγει ατμό και χρησιμοποιώντας παράλληλα έναν ειδικό αυτοκινούμενο μηχανισμό, εξομοιώνει την πρακτική του σιδερώματος.

Όσον αφορά την ασφάλεια του έξυπνου σπιτιού, η Netatmo Presence camera, είναι μια κάμερα εξωτερικού χώρου η οποία είναι σε θέση να αντιληφθεί τις διαφορές ανάμεσα σε ένα αυτοκίνητο, ένα ζώο και τον άνθρωπο και να ειδοποιήσει αυτόματα το ιδιοκτήτη, περιορίζοντας με τον τρόπο αυτό κατά πολύ τις σχετικές ενημερώσεις στις απολύτως απαραίτητες.

Η εταιρία Tado που εξειδικεύεται στην «έξυπνη θέρμανση» παρουσίασε στην έκθεση ειδικές συσκευές-αισθητήρες οι οποίες είναι σε θέση να ανοίξουν τη θέρμανση, τα φώτα, και να απενεργοποιήσουν το συναγερμό του σπιτιού όταν πλησιάζετε στο σπίτι. Το εντυπωσιακό είναι ότι, εντοπίζει τη θέση του ιδιοκτήτη από το GPS του smartphone σας.

Το Wi-Fi water leak detector της Honeywell είναι ουσιαστικά ένας ανιχνευτής διαρροής νερού. Περιλαμβάνει ένα ειδικό σχοινί-αισθητήρα το οποίο επεκτείνεται μέχρι και 200 μέτρα και τοποθετείται στα σημεία που θέλετε να ελέγξετε για διαρροές νερού. Όταν υπάρξει κάποιο σχετικό πρόβλημα, η συσκευή επικοινωνεί με τον ιδιοκτήτη του σπιτιού για να επιληφθεί της κατάστασης. Το Wi-Fi water leak detector είναι σε θέση επίσης να μετρήσει τη θερμοκρασία αλλά και το επίπεδο της υγρασίας σε κάποιο χώρο.

Για το τέλος αφήσαμε τον «έξυπνο μάγειρα» της Philips, που λανσάρεται με το όνομα ChefConnect Multicooker.Πρόκειται για μια συσκευή την οποία ελέγχετε μέσω Wi-Fi και μπορεί να μαγειρέψει «αυτόματα» με βάση συγκεκριμένες συνταγές που «φορτώνετε» σε αυτήν, από τη στιγμή φυσικά που την έχετε τροφοδοτήσει με τα απαραίτητα μαγειρικά υλικά. Παράλληλα, προσφέρει και πληροφορίες για τη διατροφική αξία του φαγητού, ώστε να είστε σίγουροι ότι τρέφεστε όσο το δυνατόν πιο σωστά.

πηγή:securnet.gr.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΚΑΙ ΕΞΥΠΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

Ακούμε καθημερινά να μας «βομβαρδίζουν» με ωραίες οικολογικές ορολογίες και διατυπώσεις όπως, για παράδειγμα, «πράσινες πόλεις» ("green cities"), «οικολογικές πόλεις» ("eco-cities") και «έξυπνες πόλεις» ("smart cities"). Αλήθεια, τι εννοούμε με αυτές τις έννοιες;

Τι είναι η πράσινη πόλη; 

 «Πράσινη πόλη» σημαίνει μόνο αρκετό πράσινο ή κάτι περισσότερο απ' αυτό; Πώς μια - παραδοσιακά- πολεοδομημένη πόλη (όπως είναι π.χ. η Λευκωσία) μπορεί να μετατραπεί σε μια σύγχρονη, οικολογική και έξυπνη πόλη; Αυτά τα ερώτηματα θα προσεγγίσω σε αυτό το άρθρο.

Ένας πρώτος άξονας για μια πράσινη πόλη είναι σαφώς το ίδιο το πράσινο το οποίο θα πρέπει να τοποθετείται στη βάση ενός σχεδίου τοπιοτέχνησης που να είναι λειτουργικό, να δημιουργεί θετικότητα, αλλά από την άλλη να είναι και οικονομικά διαχειρίσιμο. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι ένα πάρκο -για να είναι προσβάσιμο στους πολίτες- χρειάζεται καθημερινή συντήρηση, 24ωρη εποπτεία για πάταξη των αντικοινωνικών συμπεριφορών (που δυστυχώς παρατηρούνται σε διάφορα πάρκα) κ.ο.κ. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Διακήρυξη, μια «πράσινη» πόλη πρέπει να διαθέτει πεζοδρόμους μήκους πολλών χιλιομέτρων, οικολογικά πάρκα αναπτυγμένα εντός των αστικών κέντρων

Πράσινη πόλη όμως δεν σημαίνει μόνο δέντρα, χώροι πρασίνου και πάρκα. Σημαίνει επίσης ένα σωστό και ενιαίο σύστημα συλλογής και ανακύκλωσης των «σκουπιδιών», όπως για παράδειγμα η συλλογή και ανακύκλωση ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών συσκευών και μπαταριών, η ενίσχυση των σημείων ανακύλωσης για να είναι προσβάσιμα σε όλους τους δημότες κ.τ.λ. Πέραν αυτού, πράσινη πόλη σημαίνει πρόσβαση για όλους. Πρόσβαση σε δημόσιους χώρους, σε χώρους πρασίνου, σε πλατείες. Πρόσβαση των δημοτών με τα κατοικίδιά τους και ειδικοί χώροι για τα ίδια τα κατοικίδια όπως συμβαίνει σε πολλές σύγχρονες πόλεις του εξωτερικού.

Δεν σταματά όμως εδώ η έννοια της «πράσινης πόλης». Σημαίνει επίσης μια ολοκληρωμένη διαχείριση των εναλλακτικών μορφών και πηγών ενέργειας.Χρειάζεται όμως η σωστή στρατηγική, η πολιτική βούληση και η εφαρμογή.

Τα στοιχεία που πρέπει να έχει μία πόλη και οι δράσεις που πρέπει να αναπτύξει προκειμένου να χαρακτηριστεί «πράσινη» διαφέρουν από χώρα σε χώρα και από ήπειρο σε ήπειρο. Τα προβλήματα και οι ανάγκες είναι διαφορετικές. Η πρωτεύουσα της Ισλανδίας, για παράδειγμα, κατέχει τα πρωτεία στην παγκόσμια λίστα των «πράσινων πόλεων». Η θέρμανση κι ο ηλεκτρισμός προέρχονται αποκλειστικά από ανανεώσιμες γεωθερμικές και υδροφόρες πηγές ενέργειας. Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες που έχουν κάνει μεγάλα οικολογικά βήματα και έχουν βελτιώσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους. Παρ’ ότι δεν είναι εύκολο πράγμα μία πόλη από τη μία στιγμή στην άλλη να μετατραπεί σε πράσινο παράδεισο, πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, μεταξύ των οποίων και όσες ελληνικές συμμετέχουν στο Δίκτυο Ελληνικών Πράσινων Πόλεων έχουν θέσει υψηλούς στόχους για τα επόμενα χρόνια.

Οι πιο φιλικές προς το περιβάλλον, πόλεις της Ευρώπης

Μερικές από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης, λαμβάνουν οικολογικές πρωτοβουλίες που τις κάνουν διάσημες παγκοσμίως, ακόμη και με τη δυνατότητα οικολογικών επιλογών για τους ταξιδιώτες που τις επισκέπτονται, όπως «πράσινα» ξενοδοχεία και άλλες βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές: από δωρεάν ενοικίαση ποδηλάτων, υβριδικά ταξί και βιολογικές αγορές μέχρι ανανεώσιμες ενεργειακές ζώνες μέσα στον αστικό ιστό.

Οι 10 ευρωπαϊκές πόλεις που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις, όσον αφορά στις φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές τους, είναι οι εξής:

1.     Άμστερνταμ, Ολλανδία

2.     Malmö, Σουηδία

3.     Hamburg, Γερμανία

4.     Zurich, Ελβετία

5.     Budapest, Ουγγαρία

6.     Reykjavik, Iσλανδία

7.     Riga, Λετονία

8.     Copenhagen, Δανία

9.     Nantes, Γαλλία

10. Vitoria-Gasteiz, Ισπανία

Τι είναι η έξυπνη πόλη; 

Η «έξυπνη πόλη» είναι ένας θεσμός ο οποίος ακούγεται σε παγκόσμιο επίπεδο την τελευταία δεκαετία. Μετατρέπεις μια παραδοσιακή πόλη σε «έξυπνη πόλη» με την εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογικών συστημάτων που θα βοηθούν ουσιαστικά τον δημότη στην καθημερινότητά του. Δηλαδή να διευκολύνουν τον δημότη σε διάφορα επίπεδα.

Ωστόσο, η ιδέα των έξυπνων πόλεων έχει αγγίξει περισσότερο την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, καθώς τα Τρίκαλα, με την καινοτόμα πρωτοβουλία e-Trikala κατάφερε και εντάχθηκε στις 21 εξυπνότερες πόλεις του κόσμου το 2011 σύμφωνα με το Intelligent Community Forum. Το ερώτημα όμως που συνήθως σχηματίζεται στο μυαλό αυτών που ακούνε τέτοια νέα είναι: τι είναι η έξυπνη πόλη;  Τι είναι αυτό που κάνει μία πόλη ουσιαστικά έξυπνη;

Τι σημαίνουν όλα αυτά για σένα και για μένα;

Φανταστείτε ότι μέσω μιας ιστοσελίδας ή μέσω μιας εφαρμογής στο smartphone σας μπορείτε να παρακολουθήσετε τα παρακάτω στοιχεία της πόλης σας σε πραγματικό χρόνο:

· Πού βρίσκεται τώρα και ποια είναι η εκτιμώμενη ώρα άφιξης του επόμενου λεωφορείου στην στάση δίπλα στο σπίτι σας

· Πόσες θέσεις παρκινγκ είναι ελεύθερες σε κάθε ελεγχόμενο χώρο στάθμευσης της πόλης ή ακόμα και στους δρόμους όπου επιτρέπεται το παρκινγκ

· Η πραγματική τοποθεσία των κάδων σκουπιδιών και το πόσο γεμάτος είναι καθένας

· Στοιχεία περιβάλλοντος όπως θερμοκρασία, υγρασία, επίπεδα ρύπανσης του αέρα, επίπεδα φωτεινότητας, ηχορύπανση και κινητικότητας οχημάτων με στοιχεία τοποθετημένα σε ιστορικούς χάρτες αλλά και σε χάρτες πραγματικού χρόνου

· Ανίχνευση αριθμού συσκευών κινητής τηλεφωνίας ή wi-fi συσκευών σε πλατείες και χώρους συγκέντρωσης

Αυτά τα δεδομένα αν παρουσιάζονται σε πραγματικό χρόνο και με κατάλληλο τρόπο μπορούν να προσφέρουν, μεταξύ άλλων, τα παρακάτω πλεονεκτήματα:

· Επιτρέπουν στον απλό πολίτη να κάνει την ζωή του πιο εύκολη, να περνάει λιγότερο χρόνο στο δρόμο και στο ψάξιμο χώρων στάθμευσης και περισσότερο χρόνο στους προορισμούς του έτσι μειώνοντας και τον αριθμό μεταφερόμενων ανθρώπων ανά πάσα στιγμή στα δίκτυα μεταφοράς της πόλης

· Επιτρέπουν στις υπηρεσίες καθαριότητας να μην αδειάζουν άσκοπα κάδους που δεν έχουν γεμίσει έτσι κερδίζοντας αξιόλογα χρηματικά ποσά στα καύσιμα των οχημάτων

· Επιτρέπουν στην υπηρεσία πρασίνου να υπολογίσει την καταλληλότερη ώρα για το αυτόματο πότισμα των φυτών και να λάβει υπόψη της στα μελλοντικά έργα της την αύξηση της ποσότητας των δένδρων και φυτών σε σημεία όπου υπάρχει σταθερά υψηλότερη θερμοκρασία και υψηλότερο διοξείδιο του άνθρακα

· Επιτρέπουν στο δήμο να προσαρμόζει την κυκλοφορία των οχημάτων σύμφωνα με την σημερινή και ιστορική ροή οχημάτων και σύμφωνα με περιοχές ευαίσθητες σε ηχορύπανση

· Επιτρέπουν στον ηλεκτροφωτισμό να γνωρίζει αν δυσλειτουργεί κάποιος φωτισμός σε κάποια σημεία της πόλεις

· Επιτρέπουν την ενημερωμένη προσαρμογή υποδομών ασύρματης πρόσβασης στο Διαδίκτυο σύμφωνα με την πυκνότητα των wi-fi συσκευών που μετριούνται σε συγκεκριμένες περιοχές

Τα παραπάνω αποτελούν ένα ελάχιστο σύνολο παραδειγμάτων όπου τα ουσιώδη δεδομένα προσφέρουν ευκολία, οικονομία, καλύτερες υπηρεσίες καθώς και καλύτερο και εξυπνότερο σχεδιασμό και όλα αυτά σε ένα σχήμα το οποίο είναι βιώσιμο. 

Πέρα από το άμεσο όφελος που μπορεί να έχει κάποια οντότητα της πόλης όπως περιγράψαμε παραπάνω, τα ουσιώδη αυτά δεδομένα μπορούν να προσφέρουν και έμμεσα στο μέλλον της πόλης αλλά και σε όλη την ανθρωπότητα.  Αν είναι διαθέσιμα τα δεδομένα αυτά σύμφωνα με το κίνημα open-data, μπορούν να αξιοποιηθούν από ακαδημαϊκά ιδρύματα σε περιβαλλοντολογικές, κοινωνικές, οικονομικές ή συγκοινωνιακές έρευνες, από εταιρείες για την κατάλληλη προσαρμογή των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους, καθώς και από μη κερδοσκοπικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις για να εκτελέσουν πιο αποτελεσματικά το έργο τους.

Ένα μεγάλο ποσοστό ουσιωδών δεδομένων, για να μπορούν να αξιοποιηθούν πρακτικά, θα πρέπει να συλλέγονται αυτόματα.  Τα δεδομένα του είδους που περιγράψαμε μέχρι τώρα μπορούν να συλλεχθούν χρησιμοποιώντας ένα πλέγμα από δικτυακούς αισθητήρες.  Ο στόχος των αισθητήρων αυτών είναι να κατασκευαστεί ένα κατανεμημένο δίκτυο έξυπνων αισθητήρων που μπορεί να μετρήσει πολλές παραμέτρους για μια πιο αποτελεσματική διαχείριση της πόλης. Τα δεδομένα παραδίδονται μέσω δικτύου και σε πραγματικό χρόνο για τους πολίτες και για τις αρμόδιες αρχές.

Ωστόσο, για να μπορέσει να συλλεχθεί ένας μεγάλος όγκος ουσιαστικών δεδομένων σε μία μεγάλη έκταση μιας πόλης, θα φανταστεί κανείς ότι απαιτείται μία τεράστια υποδομή και μία μεγάλη χρηματική επένδυση.  Ναι, είναι αλήθεια ότι το σύνολο των υποδομών και υπηρεσιών που χρειάζονται για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι αρκετά ακριβό.  Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος των υποδομών ήδη υπάρχει.  Στην Ελλάδα αυτό;  Ναι στην Ελλάδα.  Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Πρόσκληση 93 τηςΚοινωνίας της Πληροφορίας, σε πάνω από 60 πόλεις στην ελληνική επικράτεια έχουν κατασκευαστεί μητροπολιτικά ευρυζωνικά δίκτυα οπτικών ινών.  Αυτά τα δίκτυα είναι η βασική υποδομή πάνω στην οποία μπορούν να αναπτυχθούν τα απαραίτητα δίκτυα αισθητήρων που θα συλλέγουν τα ουσιώδη αυτά δεδομένα.

Μερικές πόλεις, όπως το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο, έχουν επεκτείνει τα ευρυζωνικά δίκτυα τους προσθέτοντας ασύρματα δίκτυα τύπου wi-fi που προσφέρουν περισσότερη εμβέλεια σε οποιοδήποτε δίκτυο αισθητήρων εγκατασταθεί.  Έτσι, αξιοποιώντας την τεράστια αυτή επένδυση των δικτύων οπτικών ινών, και των πρόσθετων ασύρματων δικτύων των δήμων, είναι συγκριτικά μικρά τα έξοδα και η προσπάθεια κατασκευής ενός δικτύου αισθητήρων για την «εξυπνοποίηση» μιας πόλης σαν το Ηράκλειο. 

Στην πράξη...

Ωραία όλα αυτά.  Αλλά τι γίνεται στην πράξη;  Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο βιώσιμο;  Μπορεί να λειτουργήσει σε βάθος χρόνου ή θα ολοκληρωθεί και θα αφεθεί στο έλεος του Θεού όπως τόσα άλλα ωραία έργα του ελληνικού δημοσίου;  Ας δούμε ένα ζωντανό παράδειγμα μιας πόλης με ένα έξυπνο δίκτυο αισθητήρων: το Santaner της Ισπανίας.  Μπορεί κάτι τέτοιο να εφαρμοστεί και στο Ηράκλειο;  Αρχικά, σε πειραματικό στάδιο, πιστεύω πως είναι ώριμο το Ηράκλειο για κάτι τέτοιο.  Οι υποδομές υπάρχουν, η θέληση φαίνεται να υπάρχει από την διοίκηση και υπάρχει η σχετική τεχνογνωσία γι’ αυτό.   Το μόνο που μένει είναι να εφαρμοστεί.

Φανταστείτε, σε μερικά χρόνια από τώρα, καθώς οδηγάτε στην κοντινότερη ελεύθερη θέση παρκινγκ,να ζείτε σε μια πιο πράσινη, πιο καθαρή και καλύτερα σχεδιασμένη πόλη με λιγότερη συμφόρηση στους δρόμους και βελτιωμένες υπηρεσίες προς τον πολίτη, όλα εξαιτίας των ουσιωδών δεδομένων που συλλέχθηκαν και συλλέγονται επεξεργάζονται και αξιοποιούνται.  Δεν είναι επιστημονική φαντασία, η τεχνολογία υπάρχει και μπορεί να εφαρμοστεί ακόμα και αύριο.

πηγές

 1. http://www.depp.gr/athens/

 2. http://www.epirusonline.gr/articles/news/

 3. http://www.clickatlife.gr/story/taksidi/

 4. http://www.citybranding.gr/