ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΓΟΡΑΣ LED ΛΑΜΠΤΗΡΩΝ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΤΙΚΩΝ

Φυσικά, όπως και σε όλα τα προϊόντα, ο καταναλωτής θα πρέπει να μάθει να επιλέγει σωστά τα προϊόντα LED που αγοράζει, γιατί μπορεί να οδηγηθεί σε προϊόντα μη ενδεδειγμένα, χωρίς πιστοποιήσεις και εγγυήσεις και κυρίως χωρίς τελικά να επιτυγχάνεται η πολυπόθητη εξοικονόμηση ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος, που τόσο έχουμε ανάγκη εμείς αλλά και τα παιδιά μας.

Αγοραστικά κριτήρια επιλογής λαμπτήρων Led

Όπως και σε πολλά άλλα προϊόντα, έτσι και στα LED πρέπει να αναγράφονται στη συσκευασία του (ή και επί του προϊόντος) διάφορα τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως:

η ονομαστική ενέργεια που καταναλώνει σε Watt.

η τάση λειτουργίας σε Volt ή ο τύπος λαμπτήρα

η φωτεινή ροή σε Lumen του λαμπτήρα

το χρώμα φωτός του προϊόντος (θερμοκρασία χρώματος) σε Kelvin

η πιστοποίηση CE 

Επίσης για κάθε λαμπτήρα θα πρέπει να δίνονται από τους προμηθευτές-αντιπροσώπους πληροφορίες αλλά και όταν ζητηθούν πιστοποιητικά και έγγραφες βεβαιώσεις για τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• χώρας προέλευσης (όχι απαραίτητα συναρμολόγησης αλλά χώρα σχεδιασμού πιστοποίησης, και εγγύησης)
• διάρκεια ζωής (η οποία πρέπει να είναι πολυετής, 25.000 ώρες και άνω για λαμπτήρες γενικής χρήσης και 50.000 ώρες και πάνω για λαμπτήρες επαγγελματικής χρήσης)
• φωτομετρικά εργαστηριακά έγγραφα στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν τα φωτομετρικά και ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του προϊόντος
• πιστοποίηση συντελεστή γήρανσης LM η οποία να μπορεί να αποδειχθεί εγγράφως όταν χρειασθεί. O συντελεστής γήρανσης  LM δείχνει τι ποσοστό αρχικής φωτεινότητας διατηρείται και για πόσες ώρες (το αναλύουμε παρακάτω)
• βεβαίωση από τον κατασκευαστή για τον τύπο του  Chip Led και του τροφοδοτικού του κάθε λαμπτήρα
• ο δείκτης χρωματικής απόδοσης  CRI του λαμπτήρα. O δείκτης χρωματικής απόδοσης δηλώνει την καθαρότητα του φωτός και θα πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 80% 
• η εγγύηση του προϊόντος, η οποία θα πρέπει να είναι εργοστασιακή ή έστω μέσω της εταιρίας που αντιπροσωπεύει ο προμηθευτής, και η οποία εάν χρειασθεί να αποδεικνύεται εγγράφως. Η εγγύηση θα πρέπει να είναι το δυνατόν μεγαλύτερη και  πολυετής, από 2 έως και 7 έτη 

Xωρίς αμφιβολία η τεχνολογία των Led έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας. Καθώς  το Led έχει γίνει μόδα <trend> στο φωτισμό, όλο και περισσότεροι εισαγωγείς φέρνουν προϊόντα στην αγορά μας σε πολύ δελεαστικές τιμές αλλά τελικά τα αποτελέσματα σε εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και σε αντοχή είναι αμφίβολα. Καλό θα ήταν ο επαγγελματίας αγοραστής να μπορέσει να αξιολογήσει αυτό που αγοράζει έτσι ώστε να πετύχει τα μέγιστα από την επένδυση του.

O προμηθευτής (παραγωγός) θα πρέπει να μπορεί να δώσει απάντηση για τα παρακάτω ερωτήματα στον αγοραστή / χρήστη.

Κριτήρια απόδοσης

Lumen ανά Watt φωτιστικού σώματος. Εδώ θα πρέπει να δοθεί η εξής προσοχή: πολλοί κατασκευαστές για lumen δίνουν τις αποδόσεις των chip, εμάς μας ενδιαφέρουν τα τελικά lumen, αυτά που <βγαίνουν > από το φωτιστικό. Η ίδια προσοχή πρέπει να δοθεί και στα Watt. Είναι σημαντικό να ξέρουμε πόσα watt καταναλώνει ένα φωτιστικό (και όχι τα watt πχ. του chip).

Αν υποθέσουμε ότι ένα chip έχει απόδοση 140 lumen/watt, μέσα σε ένα φωτιστικό μπορεί να έχει 112 lumen/watt (με τις απώλειες του οπτικού συστήματος και του γυαλιού), ενώ αν προσθέσουμε και τις απώλειες του τροφοδοτικού (10%) το φωτιστικό θα φτάσει να έχει 100 lumen/watt (τελικά).

Κατανάλωση φωτιστικού σώματος. Είναι σημαντικό να έχουμε στοιχεία κατανάλωσης για το φωτιστικό σώμα / λαμπτήρα Led και ακόμα σημαντικότερο να κάνουμε πρόχειρη μέτρηση αξιοπιστίας. Προσωπική παραίνεση είναι ότι, φωτιστικά ή λαμπτήρες με μεγάλη απόκλιση θα πρέπει να απορρίπτονται για λόγους αξιοπιστίας (αν δεν μπορεί ο προμηθευτής να δώσει ακριβή στοιχεία για την κατανάλωση που είναι εξαιρετικά εύκολο να μετρηθεί, γιατί να σας δώσει τα υπόλοιπα στοιχεία σωστά?).

Εγγύηση κατασκευαστή. Ελάχιστη υποχρεωτική εγγύηση προϊόντων στην Ευρωπαϊκή 'Ένωση είναι 2 έτη. Οτιδήποτε λιγότερο είναι εκ του πονηρού. Δυστυχώς στην χώρα μας οι νόμοι δεν εφαρμόζονται και οι αρμόδιοι φορείς έχουν άλλες προτεραιότητες. Καλό θα είναι λοιπόν να ζητάτε ένα επίσημο χαρτί από τον κατασκευαστή με προσοχή στα ψιλά γράμματα. Αν πάλι δείτε δυσκολία από μέρος του κατασκευαστή να σας απαντήσει, καλό θα ήταν να τον απορρίψετε.

Χρόνος ζωής φωτιστικού σώματος ή λαμπτήρα Led. O χρόνος ζωής στα φωτιστικά μετριέται σε ώρες λειτουργίας. Οι λαμπτήρες LED έχουν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σύγκριση με τους κοινούς λαμπτήρες αλογόνου. Στην πραγματικότητα, οι λαμπτήρες LED μπορούν να κρατήσουν  από 15000 μέχρι και 50000 ώρες 

Οι λαμπτήρες LED θα πρέπει να έχουν ένα λειτουργικό κύκλο ζωής άνω των 25.000 ώρες, αυτό ισοδυναμεί με:

• 2,85 χρόνια (24 ώρες την ημέρα)
• 3,7 χρόνια (18 ώρες την ημέρα)
• 5,7 χρόνια (12 ώρες την ημέρα)
• 8,55 χρόνια (8 ώρες την ημέρα)

Εδώ μπαίνουν 2 ποιοτικά χαρακτηριστικά που είναι υποχρεωτικά στα Led .

LM είναι τα αρχικά του Lumen maintenance δηλαδή σε απλά ελληνικά τι ποσοστό της αρχικής φωτεινότητας διατηρείται και για πόσες ώρες : LM80@50.000 ώρες σημαίνει ότι τουλάχιστον 80% της αρχικής φωτεινότητας θα είναι διατηρήσιμο για 50.000 ώρες.

Β αφορά το ποσοστό των chip που δεν θα πιάσει το LM δηλαδή LM80B10@50.000 ώρες σημαίνει ότι τουλάχιστον 80% της αρχικής φωτεινότητας θα είναι διατηρήσιμο για 50.000 ώρες και 10% των chip δεν θα καταφέρει να πιάσει το 80%.

Αν κάποιος σας πει ότι για τα δικά του chip το Β είναι 0 απορρίψετε τον γιατί ψεύδεται. Η παραγωγή chip έχει και αυτή αποκλίσεις και το ελάχιστο Β που δίνεται από κορυφαίους κατασκευαστές είναι το Β10.

Βαθμός χρωματικής απόδοσης (RA ή CRI). Αφορά την πιστότητα απεικόνισης των χρωμάτων και είναι βασικό ποιοτικό στοιχείο των φωτιστικών σωμάτων ή λαμπτήρων Led. Τα ελάχιστα προτεινόμενα επίπεδα είναι τα παρακάτω:

RA>70 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

RA>80 ΓΡΑΦΕΙΑ - ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ

RA>90 ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Ποιοτικά κριτήρια φωτός

Ripple current αφορά την ταλάντωση που δημιουργείται στο φως. Αν και το μάτι μας σπάνια μπορεί να το διακρίνει, το καταλαβαίνει ο εγκέφαλος μας. Αν υπάρχει υψηλή ταλάντωση <5 % κουραζόμαστε πιο εύκολα. Ο πιο απλός τρόπος να καταλάβουμε αν ένα φωτιστικό ή λάμπα Led έχει ταλάντωση είναι να την δούμε μέσα από την κάμερα του κινητού μας, αν τρεμοπαίζει σημαίνει ότι το Ripple είναι υψηλό.

SMDs ή Surface Mounted Diodes Είναι η νέα γενιά φωτισμού LED. Οι λαμπτήρες θα πρέπει να περιέχουν SMDs που είναι τρεις φορές πιο φωτεινά από ό, τι τα παλαιότερα LED και διατίθονται σε θερμό λευκό και ψυχρό λευκό. Λαμπτήρες LED με SMDs δημιουργούν υψηλή ποιότητα φωτός στο ίδιο χρώμα με κανονικούς λαμπτήρες οικιακής χρήσης.

Είναι ένα πολύ μικρό και ελαφρύ τσιπ που περιβάλλεται από εποξική ρητίνη.

Τα SMD LED παρέχουν υψηλή φωτεινότητα, ενώ έχουν χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας από ότι μια παλιά λάμπα (π.χ. πυρακτώσεως).

Γενικά, η τάση ανά SMD LED είναι περίπου 2-3.6V * , 0.02A-0.03A. Χρησιμοποιεί πολύ χαμηλή τάση και ρεύμα. Η κατανάλωση ενέργειας είναι πολύ χαμηλή, μόλις ισούται περίπου με το 1 / 8 της πυράκτωσης. Κάτω από ιδανικές συνθήκες ρευμάτων,τάσεων,και θερμοκρασίας , η διάρκεια ζωής των LED SMD μπορεί να φτάσει τις 100.000 ώρες.

Δύο είναι τα δημοφιλέστερα SMD, το 3528 και το 5050.

Το SMD3528 είναι μέσα σε ένα πακέτο εκπομπής φωτός (chip), ενώ το SMD5050 είναι εσωτερικό πακέτο τριών εκπομπών φωτός. Ο λόγος για τον οποίο λέγεται SMD 3528, είναι η διάσταση αυτού του τσιπ (35 χιλιοστά Χ 28 χιλιοστά), και η κατανάλωση είναι περίπου στα 12V * 0.08W/τσιπ. Αντίθετα το SMD 5050 έχει διάσταση ( 50 χιλιοστά Χ 50 χιλιοστά) και η κατανάλωση είναι περίπου στα 12V * 0.24W/τσιπ.

Θεωρητικά το 5050 Smd είναι 3 φορές πιό φωτεινό απο το 3528.

* Σημείωση: Λέμε 12V αλλά πιο πάνω λέμε 2-3,6V ανά SMD. Γι αυτό το λόγο και δεν μπορούμε π.χ. σε μια ταινία με smd led να ανάψουμε λιγότερα από 3 smd led. (4V X 3smd = 12V).

Photobiological safety. Καθώς το λευκό χρώμα των Led προέρχεται από μπλε, η βιολογική ασφάλεια καθορίζει έτσι ώστε να περιορίζεται η εκπομπή του μπλε φωτός σε επίπεδα που δεν είναι επιβλαβή για τα μάτια μας.

Δυνατότητα ντιμαρίσματος

Αυτό επιτυγχάνεται αυξομειώνοντας το επίπεδο φωτισμού ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αποτέλεσμα της λειτουργίας αυτής είναι χαμηλότερη κατανάλωση (ειδικά σε χώρες με άπλετο φυσικό φωτισμό όπως η Ελλάδα)

Αυτό μπορεί να γίνει με τη χρησιμοποίηση dimmer και οι λαμπτήρες να είναι dimmable. Δεν είναι όλοι οι λαμπτήρες LED dimmable έτσι πρέπει να βεβαιωθείτε ότι οι λαμπτήρες σας έχουν τη δυνατότητα αυξομείωσης της έντασης. Βεβαιωθείτε ότι έχετε ένα συμβατό για LED διακόπτη dimmer. Οι κλασσικοί διακόπτες dimmer  δεν λειτουργούν καλά με λαμπτήρες LED. Οί λάμπες LED dimmable θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά μόνο με ένα LED διακόπτη dimmer.

Εύρος θερμοκρασίας λειτουργίας

Ο προμηθευτής θα πρέπει να προσδιορίσει το εύρος θερμοκρασίας της λειτουργίας των προϊόντων του. Η απόδοση των λαμπτήρων LED μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από σοβαρές αλλαγές στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος ή τη λειτουργία των λαμπτήρων έξω από το συνιστώμενο εύρος θερμοκρασίας. Οι λαμπτήρες LED δοκιμάζονται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος 25 βαθμούς Κελσίου, η οποία είναι επαρκής για τους περισσότερους οικιακούς χώρους.

Ωστόσο, σε πιο δύσκολες περιοχές, με ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος, μπορεί να υπάρχει μια μείωση στα επίπεδα φωτός μαζί με μια δυσμενή επίδραση στη διάρκεια ζωής του λαμπτήρα. Για το λόγο αυτό υπάρχουν ειδικά σχεδιασμένα φώτα LED για χρήση σε επικίνδυνες και ακραίες συνθήκες.

πηγή:www.fotistiki.com