Πότε δεν βάζουμε ρελέ διαφυγής

Ο Διακόπτης Διαφυγής Έντασης (Δ.Δ.Ε.) ή ρελέ διαρροής ή ρελέ διαφυγής ή αντιηλεκτροπληξιακό ή ηλεκτροστόπ ή RCD (Residual Current Device) ή FI-Schalter (Fehlerstrom- Schutzeinrichtungen), είναι μια διάταξη κατάλληλα σχεδιασμένη για να ανοίγει τις επαφές της, όταν το διαφορικό ρεύμα φθάνει ή ξεπερνάει μια προκαθορισμένη τιμή, υπό προδιαγεγραμμένες συνθήκες (ΕΛΟΤ HD 384/2004, άρθρο 531.2).

Έτσι ώστε σε περίπτωση σφάλματος προς γη, να προστατεύει:

Τον άνθρωπο (για ΙΔn < 30 mA) από την άμεση αλλά και την έμμεση επαφή με το ηλεκτρικό ρεύμα
Την ηλεκτρολογική εγκατάσταση από πυρκαγιά (για ΙΔn < 300 mA), οφειλόμενη στη ροή ρευμάτων σφάλματος.

Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι οι απαιτήσεις για κάλυψη σχεδόν όλων των κυκλωμάτων ισχύος μιας εγκατάστασης ΧΤ με Διάταξη Διαφορικού Ρεύματος (ΔΔΡ) με διαφορικό ρεύμα (ΙΔΝ) <=30mA δεν προκύπτουν από κανονισμό ή από το ΕΛΟΤ HD 384, αλλά από μια Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ).
 Αυτή είναι η ΦΑ’ 50/12081/642 της 26/07/2006 και είναι στο ΦΕΚ 1222 της 05/09/2006 η οποία υπερκαλύπτει νομικά τον ΚΕΗΕ και το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384

ΔΔΕ σε UPS

Η νομοθεσία (ΚΥΑ ΦΑ’ 50/12081/642 του ΦΕΚ 1222B της 05.09.2006) που ορίζει τις απαιτήσεις σχετικά με τις διατάξεις διαφορικού ρεύματος (ΔΔE) είναι σαφής. Η κάλυψη με ΔΔE με ΙΔΝ<=30mA είναι υποχρεωτική για ΟΛΑ τα κυκλώματα ισχύος εκτός αν αυτά που πληρούν τις απαιτήσεις ηλεκτρικού διαχωρισμού ή έχουν μόνωση κλάσης ΙΙ με βάση το ισχύον πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384.

Επομένως κυκλώματα ισχύος που τροφοδοτούν UPS πρέπει απαραίτητα να καλύπτονται από ΔΔE. 

Κυκλώματα ισχύος που τροφοδοτούνται από UPS, επιτρέπονται να μην καλύπτονται από ΔΔE εφόσον ο κατασκευαστής του UPS βεβαιώνει ξεκάθαρα ότι το UPS του καλύπτει τις απαιτήσεις των αντίστοιχων προτύπων για ηλεκτρικό διαχωρισμό. 

Βεβαίως ο ηλεκτρολόγος που αναλαμβάνει την ευθύνη αυτής της εγκατάστασης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την κάλυψη με ΔΔE των κυκλωμάτων αυτών και στην περίπτωση παράκαμψης του UPS για συντήρηση – επισκευή

ΔΔΕ σε δημόσιο φωτισμό

Η ΚΥΑ ΦΑ’ 50/12081/642 (ΦΕΚ 1222B της 05.09.2006) επιβάλει ΔΔΡ με ΙΔΝ <= 30 mA σε όλες τις εγκαταστάσεις του πεδίου εφαρμογής του προτύπου ΕΛΟΤ HD 384.

Με βάση την παράγραφο ε) του άρθρου 103.3 του προτύπου, αυτό δεν έχει εφαρμογή στις εγκαταστάσεις φωτισμού δημόσιων οδών που τροφοδοτείται από το δημόσιο δίκτυο διανομής και πλατειών και τις εγκαταστάσεις φωτισμού λιμένων και δημόσιων παραλιακών περιοχών. Άρα για τις εγκαταστάσεις αυτές δεν είναι νομοθετημένη η κάλυψη τους με ΔΔΕ.

Αν ο φωτισμός τροφοδοτείται από ηλεκτροδοτούμενο κτίριο υπάγεται στις απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ HD 384 και θα πρέπει να καλύπτεται από διάταξη διαφορικού ρεύματος (ΔΔΕ) με ΙΔΝ <=30 mA με βάση την ισχύουσα ηλεκτρολογική νομοθεσία

ΔΔΕ σε μετασχηματιστή γαλβανικής απομόνωσης

Ο μετασχηματιστής γαλβανικής απομόνωσης είναι ένας μετασχηματιστής 230V/230V ή 400V/400V με τον οποίο τροφοδοτούμε μια συσκευή η οποία δεν είναι πουθενά γειωμένη

Η έννοια του μετασχηματιστή απομόνωσης είναι ότι, καθώς το πρωτεύον τύλιγμα είναι διαχωρισμένο από το δευτερεύον, ο χρήστης δεν υπόκειται στον κίνδυνο ηλεκτροπληξίας, όταν έρθει σε επαφή με έναν από τους δύο αγωγούς εξόδου, που τροφοδοτούν το κύκλωμα σύνδεσης των φορτίων, αφού η τάση που αναπτύσσεται στο δευτερεύον είναι εξ’ επαγωγής, με αποτέλεσμα να καταργείται η έννοια της φάσης.

Στις περιπτώσεις όπου δεν έχουμε γειωμένο σύστημα, δηλαδή σ’ όλες εκείνες, όπου η τάση μας προέρχεται από έναν μετασχηματιστή απομόνωσης 400V/400V ή 230V/230V, ο οποίος δεν έχει γειωμένο δευτερεύον, τα ρελέ διαρροής δεν μας προστατεύουν και γι’ αυτό δεν χρησιμοποιούνται.

Στις περιπτώσεις αυτές επιβάλλεται για την ασφάλεια του προσωπικού να επιτηρείται η μόνωση ως προς τη γη των άκρων του δευτερεύοντος του αγείωτου μετασχηματιστή (των πόλων του) μέσω επιτηρητή μόνωσης, μιας συσκευής που ορισμένοι συγχέουν με τα ρελέ διαρροής, αφού στοχεύει σε ανάλογη κάλυψη προστασίας.