Αντιμετώπιση σφαλμάτων και δυσλειτουργιών σε διατάξεις διαφορικού ρεύματος
Πόσες φορές μας έχουν φωνάξει γιατί πέφτει το αναθεματισμένο το ρελέ διαφυγής και πρέπει εμείς να βρούμε ποια γραμμή απ’όλες έχει τη διαρροή.
Για όσους ασχολούνται με την συντήρηση και την επιδιόρθωση βλαβών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων το να ‘’πέφτει’’ μια διάταξη διαφορικού ρεύματος είναι ένα πρόβλημα.
Επειδή στην ηλεκτρολογία ‘’δεν υπάρχουν φαντάσματα’’ το αποτελεσματικό ψάξιμο του σφάλματος χρειάζεται μια μέθοδο, μια σειρά ενεργειών.
Το πώς θα βρούμε τη διαρροή και τη μέθοδο που θα ακολουθήσουμε εξαρτάται από το αν η εγκατάσταση έχει γίνει σύμφωνα με τους κανονισμούς που επιβάλλει ο ΕΛΟΤ HD 384, ή αν έχει γίνει σύμφωνα με τους <<κανονισμούς>> διαφόρων ασυνείδητων και λαθραίων ηλεκτρολόγων.
Oι οδηγίες αναφέρονται στους αδειούχους ηλεκτρολόγους
Πάμε να δούμε όλες τις περιπτώσεις
Oι οδηγίες αναφέρονται στους αδειούχους ηλεκτρολόγους
Πάμε να δούμε όλες τις περιπτώσεις
1) Η εγκατάσταση έχει γίνει σύμφωνα με τους κανονισμούς που επιβάλλει ο ΕΛΟΤ HD 384
1ος τρόπος
α) Αν η διαρροή είναι μεταξύ φάσης και γης.
Σε αυτή την περίπτωση κατεβάζουμε όλες τις επιμέρους αυτόματες ασφάλειες. Σε αυτή τη θέση ο ΔΔΕ δεν θα πέφτει.
Σηκώνουμε μία-μία τις αυτόματες ασφάλειες και σε αυτή που θα πέσει ο ΔΔΕ θα καταλάβουμε ότι σε αυτό το κύκλωμα υπάρχει διαρροή μεταξύ φάσης και γης.
1ος τρόπος
α) Αν η διαρροή είναι μεταξύ φάσης και γης.
Σε αυτή την περίπτωση κατεβάζουμε όλες τις επιμέρους αυτόματες ασφάλειες. Σε αυτή τη θέση ο ΔΔΕ δεν θα πέφτει.
Σηκώνουμε μία-μία τις αυτόματες ασφάλειες και σε αυτή που θα πέσει ο ΔΔΕ θα καταλάβουμε ότι σε αυτό το κύκλωμα υπάρχει διαρροή μεταξύ φάσης και γης.
β) Αν η διαρροή είναι μεταξύ ουδετέρου και γης.
Αν η διαρροή όμως είναι μεταξύ ουδετέρου και γης και να κατεβάσουμε όλες τις επιμέρους αυτόματες ασφάλειες, όπως περιγράψαμε προηγούμενα, ο ΔΔΕ θα πέφτει. Για να βρούμε σε αυτήν την περίπτωση τη διαρροή με τον παραπάνω τρόπο θα πρέπει κάθε γραμμή να την ασφαλίσουμε αντί με μονοπολική ασφάλεια με ασφάλεια 1P+N που κόβει και ουδέτερο.
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που έχουμε μονοπολικές ασφάλειες;
Σε αυτή την περίπτωση κατεβάζουμε όλες τις επιμέρους αυτόματες ασφάλειες, βγάζουμε έναν αγωγό γείωσης από την μπάρα των γειώσεων και προσπαθούμε να σηκώσουμε τις επιμέρους ασφάλειες. Αν εξακολουθεί να πέφτει ο ΔΔΕ τότε τον ξαναβάζουμε στη θέση του και προχωράμε στο να βγάλουμε άλλον αγωγό γείωσης άλλης γραμμής. Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι να μπορούν να σηκωθούν όλες οι αυτόματες ασφάλειες χωρίς να πέσει ο ΔΔΕ, εκτός από την αυτόματη ασφάλεια της οποίας το κύκλωμα έχει τη διαρροή.
Την ίδια διαδικασία μπορούμε να ακολουθήσουμε αντί βγάζοντας ένα-ένα τον αγωγό γείωσης, να βγάζουμε ένα-ένα τον αγωγό ουδετέρου αλλά με μεγάλη προσοχή αυτή τη φορά.
Αν η διαρροή όμως είναι μεταξύ ουδετέρου και γης και να κατεβάσουμε όλες τις επιμέρους αυτόματες ασφάλειες, όπως περιγράψαμε προηγούμενα, ο ΔΔΕ θα πέφτει. Για να βρούμε σε αυτήν την περίπτωση τη διαρροή με τον παραπάνω τρόπο θα πρέπει κάθε γραμμή να την ασφαλίσουμε αντί με μονοπολική ασφάλεια με ασφάλεια 1P+N που κόβει και ουδέτερο.
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που έχουμε μονοπολικές ασφάλειες;
Σε αυτή την περίπτωση κατεβάζουμε όλες τις επιμέρους αυτόματες ασφάλειες, βγάζουμε έναν αγωγό γείωσης από την μπάρα των γειώσεων και προσπαθούμε να σηκώσουμε τις επιμέρους ασφάλειες. Αν εξακολουθεί να πέφτει ο ΔΔΕ τότε τον ξαναβάζουμε στη θέση του και προχωράμε στο να βγάλουμε άλλον αγωγό γείωσης άλλης γραμμής. Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι να μπορούν να σηκωθούν όλες οι αυτόματες ασφάλειες χωρίς να πέσει ο ΔΔΕ, εκτός από την αυτόματη ασφάλεια της οποίας το κύκλωμα έχει τη διαρροή.
Την ίδια διαδικασία μπορούμε να ακολουθήσουμε αντί βγάζοντας ένα-ένα τον αγωγό γείωσης, να βγάζουμε ένα-ένα τον αγωγό ουδετέρου αλλά με μεγάλη προσοχή αυτή τη φορά.
2ος τρόπος
Η πιο ενδεδειγμένη λύση για να βρούμε σε ποια γραμμή είναι η διαρροή, στην περίπτωση που η εγκατάσταση έχει γίνει σύμφωνα με τους κανονισμούς που επιβάλλει ο ΕΛΟΤ HD 384, είναι η μέτρηση αντίστασης μόνωσης σε κάθε γραμμή ξεχωριστά με τη βοήθεια πιστοποιημένου οργάνου.
Η πιο ενδεδειγμένη λύση για να βρούμε σε ποια γραμμή είναι η διαρροή, στην περίπτωση που η εγκατάσταση έχει γίνει σύμφωνα με τους κανονισμούς που επιβάλλει ο ΕΛΟΤ HD 384, είναι η μέτρηση αντίστασης μόνωσης σε κάθε γραμμή ξεχωριστά με τη βοήθεια πιστοποιημένου οργάνου.
2) Η εγκατάσταση έχει γίνει σύμφωνα με τους <<κανονισμούς>> διαφόρων ασυνείδητων και λαθραίων ηλεκτρολόγων.
Σε αυτές τις εγκαταστάσεις πολύ πιθανόν να βρούμε σε δύο τουλάχιστον ξεχωριστές γραμμές να έχουν τον ίδιο αγωγό γείωσης.
α) Αν η διαρροή είναι μεταξύ φάσης και γης.
Σε αυτή την περίπτωση ακολουθούμε την ίδια διαδικασία που ακολουθήσαμε και στην περίπτωση της εγκατάστασης που έχει γίνει σύμφωνα με τους κανονισμούς που επιβάλλει ο ΕΛΟΤ HD 384
Σε αυτές τις εγκαταστάσεις πολύ πιθανόν να βρούμε σε δύο τουλάχιστον ξεχωριστές γραμμές να έχουν τον ίδιο αγωγό γείωσης.
α) Αν η διαρροή είναι μεταξύ φάσης και γης.
Σε αυτή την περίπτωση ακολουθούμε την ίδια διαδικασία που ακολουθήσαμε και στην περίπτωση της εγκατάστασης που έχει γίνει σύμφωνα με τους κανονισμούς που επιβάλλει ο ΕΛΟΤ HD 384
β) Αν η διαρροή είναι μεταξύ ουδετέρου και γης.
Σε αυτή την περίπτωση επειδή πιθανό όπως είπαμε να βρούμε σε δύο τουλάχιστον ξεχωριστές γραμμές να έχουν τον ίδιο αγωγό γείωσης, η μόνη μέθοδος που υπάρχει είναι η μέθοδος που περιγράψαμε με την αφαίρεση των ουδέτερων αγωγών.
Σε αυτή την περίπτωση επειδή πιθανό όπως είπαμε να βρούμε σε δύο τουλάχιστον ξεχωριστές γραμμές να έχουν τον ίδιο αγωγό γείωσης, η μόνη μέθοδος που υπάρχει είναι η μέθοδος που περιγράψαμε με την αφαίρεση των ουδέτερων αγωγών.
Μια βασική μεθοδολογία προέρχεται από τα έντυπα της Siemens και παρουσιάζεται στην συνέχεια.
Μια ακόμα πρακτική συμβουλή – πρόταση την οποία οι Γερμανοί ηλεκτρολόγοι εφαρμόζουν συχνά στην πράξη σε περιπτώσεις δυσλειτουργιών σε εγκαταστάσεις με διατάξεις διαφορικού ρεύματος είναι η μέτρηση του ρεύματος σε αγωγούς προστασίας και γείωσης (ΡΕ).
Η μέτρηση αυτή μπορεί να εντοπίσει σταθερά ρεύματα διαρροής, όμως για να έχει αξιοποιήσιμα αποτελέσματα θα πρέπει να πραγματοποιείται με αμπεροτσιμπίδα η οποία θα πρέπει να έχει την δυνατότητα μέτρησης μικρών ρευμάτων της τάξης των mA.
Η μέτρηση αυτή μπορεί να εντοπίσει σταθερά ρεύματα διαρροής, όμως για να έχει αξιοποιήσιμα αποτελέσματα θα πρέπει να πραγματοποιείται με αμπεροτσιμπίδα η οποία θα πρέπει να έχει την δυνατότητα μέτρησης μικρών ρευμάτων της τάξης των mA.
3) Περίπτωση μόνιμης μικρής διαρροής που δεν πέφτει ο ΔΔΕ
Στον παρακάτω πίνακα έχω δημιουργήσει με τη βοήθεια μιας αντίστασης, μόνιμη διαρροή (σφάλμα μόνωσης) ,μεταξύ φάσης και γης, περίπου 8mA με την οποία ο ΔΔΕ δεν ανταποκρίνεται. Και είναι λογικό γιατί ο ΔΔΕ τύπου AC θα αντιδράσει για ρεύμα διαρροής τουλάχιστον 15mA.
Αν μετρήσω με το πολυόργανο το ΔΔΕ θα μου δείξει ότι πέφτει σε λιγότερα mA από τα προβλεπόμενα που είναι >15mA. Αυτό σημαίνει ότι έχω μόνιμη διαρροή σε κάποια γραμμή.
Βγάζω την κεντρική γείωση και τον κεντρικό ουδέτερο από τις μπάρες.
Τα αυτοματάκια είναι στη θέση off
Ας μετρήσω την αντίσταση μόνωσης μεταξύ φάσης και γείωσης στην δεύτερη γραμμή που έχω τη διαρροή, βάζοντας τους ακροδέκτες του πολυόργανου, τον ένα στην έξοδο της ασφάλειας και τον άλλο στη μπάρα γειώσεων. Θα πάρω τιμή 0,01 ΜΩ που είναι μικρότερη από τα 0,5 ΜΩ που λέει το πρότυπο. Λογικό λόγω της διαρροής (σφάλμα μόνωσης).
Αυτό είναι λογικό γιατί σε
περίπτωση που έχω βιδωμένους τους λαμπτήρες και τους διακόπτες φωτισμού στη
θέση ΟΝ, ουσιαστικά μετράω την αντίσταση του βρόγχου που περιλαμβάνει :
φάση 1ης γραμμής -αντίσταση λάμπας 1ης γραμμής-ουδέτερος λάμπας-ουδέτερος 2ης γραμμής-αντίσταση λάμπας 2ης γραμμής-φάση λάμπας 2ης γραμμής-διακόπτης φωτισμού- φάση πρίζας-αντίσταση διαρροής- γείωση 2ης γραμμής
Και επειδή οι δύο γειώσεις των 2 γραμμών πηγαίνουν στη μπάρα βγάζω αυτό το αποτέλεσμα. Νομίζω ότι μετράω αντίσταση μεταξύ φάσης και γείωσης 1ης γραμμής, ενώ στην πραγματικότητα μετράω αντίσταση μεταξύ φάσης 1ης γραμμής και γείωσης 2ης γραμμής που περιλαμβάνει τον παραπάνω βρόγχο.
φάση 1ης γραμμής -αντίσταση λάμπας 1ης γραμμής-ουδέτερος λάμπας-ουδέτερος 2ης γραμμής-αντίσταση λάμπας 2ης γραμμής-φάση λάμπας 2ης γραμμής-διακόπτης φωτισμού- φάση πρίζας-αντίσταση διαρροής- γείωση 2ης γραμμής
Και επειδή οι δύο γειώσεις των 2 γραμμών πηγαίνουν στη μπάρα βγάζω αυτό το αποτέλεσμα. Νομίζω ότι μετράω αντίσταση μεταξύ φάσης και γείωσης 1ης γραμμής, ενώ στην πραγματικότητα μετράω αντίσταση μεταξύ φάσης 1ης γραμμής και γείωσης 2ης γραμμής που περιλαμβάνει τον παραπάνω βρόγχο.
Αν ξεβιδώσω
την λάμπα της 1ης γραμμής που
μετράω θα δω ότι η αντίσταση μόνωσης γίνεται >999ΜΩ,
γιατί σε αυτή την περίπτωση παύει να υπάρχει ο βρόγχος της δεύτερης γραμμής και
ουσιαστικά μετράω σωστά την αντίσταση μόνωσης μεταξύ φάσης και γείωσης της 1ης γραμμής.
Ναι αλλά σε περίπτωση που έχω πολλές λάμπες είναι δύσκολο να κάθομαι να τις ξεβιδώσω όλες για να πάρω σωστή μέτρηση.
Θα πρέπει λοιπόν αντί γι’αυτό, να βγάζω τον αγωγό προστασίας της γραμμής που θέλω να κάνω τη μέτρηση, από τη μπάρα γειώσεων, και να κάνω τη μέτρηση.
Ναι αλλά σε περίπτωση που έχω πολλές λάμπες είναι δύσκολο να κάθομαι να τις ξεβιδώσω όλες για να πάρω σωστή μέτρηση.
Θα πρέπει λοιπόν αντί γι’αυτό, να βγάζω τον αγωγό προστασίας της γραμμής που θέλω να κάνω τη μέτρηση, από τη μπάρα γειώσεων, και να κάνω τη μέτρηση.
Επίσης για τον ίδιο λόγο που
αναφέραμε παραπάνω όταν κάνω μέτρηση αντίστασης μόνωσης σε γραμμές που έχουν
ενδεικτικές λυχνίες στον πίνακα, να αφαιρείται η φάση από αυτές.
