ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Τι πρέπει να γίνει για να είμαι ασφαλής κατά την εργασία; Χρησιμοποίησε τα τρία σταδία του μοντέλου ασφάλειας

Tα τρία στάδια του μοντέλου ασφάλειας είναι :

Στάδιο 1 — Αναγνώριση κινδύνων 

Στάδιο 2 — Εκτίμηση κινδύνων 

Στάδιο 3 — Έλεγχος κινδύνων

Εάν δεν αναγνωρίζεις, δεν εκτιμάς και δεν ελέγχεις τους κινδύνους, μπορεί να τραυματιστείς ή να σκοτωθείς από τον ίδιο τον ηλεκτρισμό, από ηλεκτρολογικές φωτιές ή από πτώσεις.

Moντέλο Ασφαλείας Στάδιο 1ο Αναγνώριση Κινδύνων

Πώς αναγνωρίζεις τους κινδύνους;

Tο πρώτο βήμα για την προστασία σου είναι η αναγνώριση των πολλών κινδύνων που αντιμετωπίζεις στους χώρους εργασίας. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να γνωρίζεις ποιες καταστάσεις είναι επικίνδυνες για σένα. Εάν γνωρίζεις προς τα πού να κοιτάξεις, αυτό σε βοηθά στο να αναγνωρίσεις τους κινδύνους.

u Η ανεπαρκής καλωδίωση είναι επικίνδυνη.

 Ένας κίνδυνος που μπορεί να προκύψει από το ηλεκτρικό ρεύμα είναι, όταν το καλώδιο είναι πολύ μικρό (μικρής διατομής) για την ποσότητα του ρεύματος που χρειάζεται να μεταφέρει. Κανονικά, η ηλεκτρική ασφάλεια του κυκλώματος (στον πίνακα) ταιριάζει με το μέγεθος του καλωδίου.

Πρέπει να αναγνωρίζεις τις ανεπαρκείς συνδεσμολογίες σαν κίνδυνο.

u Εκτεθειμένα ηλεκτρικά τμήματα είναι επικίνδυνα.

Όταν ανοιχτεί ένας ηλεκτρικός πίνακας, καλώδια και άλλα μέρη είναι εκτεθειμένα. Ακροδέκτες και εξοπλισμός με ελλιπή μόνωση είναι εκτεθειμένοι.

Ηλεκτρικοί κινητήρες και ηλεκτρονικές συσκευές μπορεί να είναι εκτεθειμένοι.

Τα καλώδια οικιακής τροφοδοσίας από το δίκτυο πόλης μπορεί να είναι εκτεθειμένα.

Παλαιός εξοπλισμός μπορεί να έχει εκτεθειμένα ηλεκτρολογικά τμήματα.

Εάν έλθεις σε επαφή με ενεργά (υπό τάση) τμήματα θα πάθεις ηλεκτροπληξία.

Πρέπει να αναγνωρίζεις τα εκτεθειμένα ηλεκτρολογικά τμήματα σαν κίνδυνο.

u Εναέρια ηλεκτρικά καλώδια είναι επικίνδυνα.

 Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι οι εναέριες γραμμές μεταφοράς ισχύος συνήθως δεν είναι μονωμένες. Πολλές από τις ηλεκτροπληξίες συμβαίνουν από την απευθείας επαφή του εργαζομένου με τις ηλεκτροφόρες εναέριες γραμμές. Οι εργαζόμενοι στα δίκτυα μεταφοράς ισχύος (εναερίτες) πρέπει να έχουν επίγνωση των κινδύνων των εναέριων γραμμών. Στο παρελθόν, μεγάλο ποσοστό των θανάτων των εναεριτών είχαν προκληθεί από την επαφή του γυμνού χεριού με τα ηλεκτροφόρα καλώδια. Από τη γνώση αυτών των ατυχημάτων, τώρα όλοι οι εναερίτες φορούν ειδικά ελαστικά γάντια, τα οποία τους προστατεύουν από τάσεις έως και 34.500 Volt. (ΣτΜ: στοιχεία ΗΠΑ).

Σήμερα, οι περισσότερες ηλεκτροπληξίες με εναέριες γραμμές προκαλούνται από

έλλειψη τήρησης της κατάλληλης απόστασης ασφαλείας. Ηλεκτροπληξίες συμβαίνουν εκεί όπου δεν είναι τοποθετημένα φυσικά φράγματα για να εμποδίσουν την επαφή με τα καλώδια. Όταν ανατρεπόμενα φορτηγά, γερανοί, μπούμες αντλιών σκυροδέτησης ή διάφορα αγώγιμα

υλικά (π.χ.μεταλλικοί σωλήνες, σκάλες, μπετόβεργες) έρθουν σε επαφή με εναέρια σύρματα, τότε ο χειριστής του εξοπλισμού ή κάποιος άλλος εργαζόμενος μπορεί να σκοτωθεί. Εάν δεν τηρείς τις απαιτούμενες αποστάσεις ασφαλείας από τις γραμμές ισχύος, μπορεί να πάθεις ηλεκτροπληξία και να σκοτωθείς. (ΣτΜ: στις ΗΠΑ η ελάχιστη απόσταση ασφαλείας για τάσεις

έως 50kV είναι 305 cm. Για τάσεις πάνω από τα 50kV, η ελαχίστη απόσταση είναι 305 cm συν 11cm για κάθε 10 kV πάνω από τα 50kV). Ποτέ να μην αποθηκεύεις υλικά και εξοπλισμό κοντά ή κάτω από τις εναέριες γραμμές.

Πρέπει να αναγνωρίζεις τις εναέριες γραμμές σαν κίνδυνο.

u Καλώδια με ελαττωματική μόνωση μπορούν να σου προκαλέσουν ηλεκτροπληξία.

Ελαττωματικές ή ανεπαρκείς μονώσεις παρουσιάζουν ηλεκτρικό κίνδυνο. Συνήθως ένα πλαστικό ή ελαστικό κάλυμμα μονώνει τα σύρματα, εμποδίζοντας τους αγωγούς να έλθουν σε επαφή ο ένας με τον άλλον. Η μόνωση επίσης εμποδίζει τους αγωγούς από το να έλθουν σε επαφή με τους ανθρώπους.

Οι προεκτάσεις (μπαλαντέζες) μπορεί να έχουν χαλασμένη μόνωση. Επίσης, μερικές φορές, η μόνωση μέσα στο ηλεκτρικό εργαλείο ή τη συσκευή μπορεί να έχει χαλάσει. Σε αυτή την περίπτωση τα εκτεθειμένα μεταλλικά τμήματα της συσκευής μπορεί να βρεθούν υπό τάση. Παλαιά ηλεκτρικά εργαλεία χειρός με βλάβη ή κακομεταχειρισμένα μπορεί να έχουν στο εσωτερικό τους χαλασμένη μόνωση. Εάν αγγίξεις ηλεκτρικά εργαλεία ή άλλη συσκευή με βλάβη, θα πάθεις ηλεκτροπληξία. Είναι περισσότερες οι πιθανότητες να πάθεις ηλεκτροπληξία από ένα εργαλείο που δεν είναι γειωμένο ή δεν είναι διπλής μόνωσης. (Τα διπλής μόνωσης εργαλεία έχουν δύο φράγματα μονώσεων και κανένα εκτεθειμένο μεταλλικό τμήμα.)

Πρέπει να αναγνωρίζεις την ελαττωματική μόνωση σαν κίνδυνο.

u Ηλεκτρικά συστήματα και εργαλεία, τα οποία δεν είναι γειωμένα ή διπλά μονωμένα, είναι επικίνδυνα.

Όταν ένα ηλεκτρικό σύστημα δεν είναι γειωμένο κατάλληλα, υπάρχει κίνδυνος. Η πιο κοινή παραβίαση τεχνικών κανονισμών είναι η ακατάλληλη γείωση μιας συσκευής ή ενός κυκλώματος. Τα μεταλλικά τμήματα ενός ηλεκτρικού συστήματος που αγγίζουμε (διακόπτες, φωτιστικά σώματα, καλωδιώσεις κλπ.) πρέπει να είναι γειωμένα στα 0 Volt. Εάν το σύστημα δεν είναι γειωμένο κατάλληλα, αυτά τα τμήματα μπορούν να γίνουν ενεργά. Μεταλλικά τμήματα κινητήρων συνδεδεμένα σε ακατάλληλα γειωμένα κυκλώματα μπορεί να βρεθούν υπό τάση. Όταν ένα κύκλωμα δεν είναι σωστά γειωμένο, υπάρχει κίνδυνος μια ενδεχόμενη διαρροή ρεύματος να μην εξουδετερωθεί με ασφάλεια. Εάν δεν υπάρχει ασφαλής διαδρομή προς το έδαφος για τα ρεύματα σφάλματος, τα εκτεθειμένα μεταλλικά τμήματα σε συσκευές με βλάβη μπορεί να γίνουν ενεργά.

Οι μπαλαντέζες μπορεί να μην παρέχουν μια συνεχή αγώγιμη διαδρομή προς το έδαφος εξαιτίας σπασμένου σύρματος γείωσης στο καλώδιο ή στην πρίζα.

Εάν έρθεις σε επαφή με μια ελαττωματική ηλεκτρική συσκευή, η οποία δεν είναι γειωμένη ή δεν είναι γειωμένη κατάλληλα, θα πάθεις ηλεκτροπληξία.

Πρέπει να αναγνωρίζεις το ακατάλληλα γειωμένο ηλεκτρικό σύστημα σαν κίνδυνο.

Τα ηλεκτρικά συστήματα συχνά γειώνονται στις σωληνώσεις της ύδρευσης, οι οποίες παρέχουν ένα συνεχές αγώγιμο δρόμο προς τη γη. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει όλες να αποτελούνται από αγώγιμα υλικά (μέταλλο). Πολλές ηλεκτροπληξίες και πυρκαγιές συμβαίνουν επειδή (π.χ. κατά τη διάρκεια ανακαινίσεων ή επισκευών) τμήματα των μεταλλικών υδραυλικών αντικαθίστανται με πλαστικά, τα οποία δεν άγουν το ηλεκτρικό ρεύμα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η διαδρομή της γείωσης διακόπηκε από μη αγώγιμα υλικά.

Το ρελέ διαφυγής (αντιηλεκτροπληξιακός διακόπτης ή ρελέ ασφαλείας ή ρελέ διαρροής) είναι ένας ανέξοδος διασώστης. Το ρελέ διαφυγής ανιχνεύει κάθε διαφορά στο ρεύμα μεταξύ των καλωδίων της φάσης και του ουδέτερου ενός κυκλώματος.

Αυτή η διαφορά στο ρεύμα θα μπορούσε να συμβεί, όταν η ηλεκτρική εγκατάσταση δεν λειτουργεί σωστά, προκαλώντας ρεύματα διαρροής.

Εάν το ρεύμα διαρροής ανιχνευθεί σ’ ένα κύκλωμα προστατευμένο με ρελέ διαφυγής, αυτό κλείνει το ρεύμα στο κύκλωμα προστατεύοντας από μια επικίνδυνη ηλεκτροπληξία. Τα ρελέ διαφυγής είναι ικανά να ανιχνεύσουν απώλεια ρεύματος μέσω του σώματος κάποιου που αρχίζει να παθαίνει ηλεκτροπληξία, οπότε και διακόπτουν το ρεύμα στο κύκλωμα. Τα

ρελέ διαφυγής είναι διαφορετικά από τις ηλεκτρικές ασφάλειες, επειδή ανιχνεύουν διαρροή ρεύματος και όχι υπερφορτώσεις.

Κυκλώματα με ακατάλληλα, φθαρμένα ή καθόλου ρελέ διαφυγής μπορούν να επιτρέψουν στο ρεύμα να προκαλέσει ηλεκτροπληξία.

Πρέπει να αναγνωρίζεις το ακατάλληλα προστατευμένο από διαρροή κύκλωμα

σαν κίνδυνο.

u Υπερφορτωμένα ηλεκτρικά κυκλώματα είναι επικίνδυνα.

Οι υπερφορτώσεις σε ένα ηλεκτρικό σύστημα είναι επικίνδυνες, καθώς μπορούν να προκαλέσουν υπερθέρμανση ή ηλεκτρικό τόξο. Καλώδια και άλλα εξαρτήματα σε ένα ηλεκτρικό σύστημα ή κύκλωμα έχουν ένα μέγιστο ποσό ηλεκτρικού ρεύματος που μπορούν να μεταφέρουν με ασφάλεια. Εάν υπερβολικός αριθμός συσκευών συνδεθεί σε ένα κύκλωμα, το ηλεκτρικό ρεύμα θα θερμάνει υπερβολικά τα καλώδια. Εάν κάποιο εργαλείο χρησιμοποιεί πάρα πολύ ρεύμα, τα καλώδια θα υπερθερμανθούν.

 Η θερμοκρασία των καλωδίων μπορεί να αυξηθεί και να προκληθεί πυρκαγιά. Εάν οι μονώσεις των καλωδίων λειώσουν, μπορεί να δημιουργηθεί ηλεκτρικό τόξο. Το τόξο μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά στην περιοχή της υπερθέρμανσης, ακόμη και μέσα σε τοίχο.

Προκειμένου να αποφευχθούν υπερφορτώσεις, τοποθετούνται στα κυκλώματα ασφάλειες (αυτόματες ή τηκόμενες). Εάν η ένταση του ρεύματος ξεπεράσει μια ορισμένη τιμή, η αυτόματη ασφάλεια ενεργοποιείται (πέφτει) και ανοίγει σαν ένας διακόπτης. Εάν ένα υπερφορτωμένο κύκλωμα είναι εφοδιασμένο με τηκόμενη ασφάλεια, ένα εσωτερικό τμήμα

της ασφάλειας τήκεται (λειώνει) ανοίγοντας το κύκλωμα. Και οι δύο τύποι ασφάλειας κάνουν το ίδιο πράγμα: ανοίγουν το κύκλωμα, διακόπτοντας έτσι τη ροή ηλεκτρικού ρεύματος.

Εάν οι ασφάλειες είναι πολύ μεγάλες για τα καλώδια τα οποία υποτίθεται ότι προστατεύουν, μια υπερφόρτωση στο κύκλωμα δεν θα ανιχνευθεί και το ρεύμα δεν θα διακοπεί. Η υπερφόρτωση οδηγεί σε υπερθέρμανση των εξαρτημάτων του κυκλώματος (συμπεριλαμβανομένων των καλωδίων) και μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά.

Πρέπει να αναγνωρίζεις το κύκλωμα με ανύπαρκτη ή ακατάλληλη διάταξη προστασίας από υπερφόρτωση σαν κίνδυνο.

Διατάξεις προστασίας από υπερφόρτωση ενσωματώνονται στη συνδεσμολογία ηλεκτρικών κινητήρων, εργαλείων ή ηλεκτρονικών συσκευών, π.χ. εάν ένα εργαλείο τραβήξει πολύ ρεύμα ή υπερθερμανθεί, το ρεύμα θα διακοπεί εντός της συσκευής. Εργαλεία με βλάβες μπορούν να

υπερθερμανθούν και να προκαλέσουν πυρκαγιά.

Πρέπει να αναγνωρίζεις τα εργαλεία με βλάβες σαν κίνδυνο.

u Ηλεκτρικά εργαλεία και συσκευές με βλάβες είναι επικίνδυνα.

u Η χρήση ακατάλληλων μέσων ατομικής προστασίας είναι επικίνδυνη.

u Η χρήση ακατάλληλων εργαλείων είναι επικίνδυνη.

u Μερικά χημικά στους χώρους εργασίας είναι επιβλαβή.

 Διαλυτικά και άλλες ουσίες μπορεί να είναι τοξικά ή να προκαλούν ασθένειες.

u Ελαττωματικές σκάλες (κλίμακες) και σκαλωσιές (ικριώματα) είναι επικίνδυνα.

u Σκάλες που είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού είναι επικίνδυνες.

 Μπορεί να τραυματιστείς ή να σκοτωθείς πέφτοντας από μια σκάλα ή από μια σκαλωσιά. Εάν δεχθείς ένα τίναγμα από το ηλεκτρικό ρεύμα, ακόμη και μικρό, μπορεί να χάσεις την ισορροπία σου και να πέσεις. Αλλά ακόμη και χωρίς αυτό, μπορεί να πέσεις από μία σκάλα ή σκαλωσιά.

u Οι ηλεκτρικοί κίνδυνοι μπορούν να γίνουν χειρότεροι εάν ο εργαζόμενος, ο χώρος ή ο εξοπλισμός είναι υγροί (από ιδρώτα, υγρασία, νερό, βροχή κλπ.).

Η εργασία σε υγρό περιβάλλον είναι επικίνδυνη, επειδή εύκολα μπορείς να γίνεις μια αγώγιμη διαδρομή για το ηλεκτρικό ρεύμα. Εάν αγγίξεις ένα ενεργό σύρμα ή ηλεκτρικό εξάρτημα, ενώ είσαι καλά γειωμένος πατώντας σε μια, έστω μικρή, λιμνούλα με νερό, θα πάθεις ηλεκτροπληξία.

Φθαρμένες μονώσεις και συσκευές ή εργαλεία με βλάβες μπορούν να σε εκθέσουν σε κάποιο ηλεκτροφόρο τμήμα τους. Το περίβλημα ενός εργαλείου με βλάβη, το οποίο δεν είναι σωστά γειωμένο, μπορεί να βρεθεί υπό τάση και να προκαλέσει ηλεκτροπληξία. Ακατάλληλα γειωμένοι μεταλλικοί διακόπτες και φωτιστικά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα σε υγρές συνθήκες. Εάν αγγίξεις ένα εξάρτημα υπό τάση με ένα αμόνωτο εργαλείο, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθεις ηλεκτροπληξία αν πατάς σε υγρό έδαφος.

ΑΛΛΑ ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ: Δεν είναι απαραίτητο να στέκεσαι σε υγρό έδαφος για να πάθεις ηλεκτροπληξία. Τα βρεγμένα ή υγρά ρούχα, η υψηλή υγρασία και η εφίδρωση αυξάνουν επίσης τις πιθανότητες να πάθεις ηλεκτροπληξία.

Πρέπει να αναγνωρίζεις τις υγρές συνθήκες εργασίας σαν κίνδυνο.

Μοντέλο Ασφαλείας Στάδιο 2ο Εκτίμηση κινδύνων

Πώς εκτιμάς την επικινδυνότητα;

Μετά την αναγνώριση ενός κινδύνου, το επόμενο βήμα είναι η εκτίμηση της επικινδυνότητας.

Είναι προφανές ότι εκτεθειμένα ηλεκτρικά καλώδια αποτελούν κίνδυνο. Αν όμως αυτά βρίσκονται πέντε μέτρα ψηλότερα από το έδαφος, η επικινδυνότητα είναι χαμηλή. Στην περίπτωση όμως που πρόκειται να εργασθείς σε στέγη κοντά σε αυτά τα καλώδια, η επικινδυνότητα είναι υψηλή και αυξάνεται αν μεταφέρεις μεταλλικό εξοπλισμό που μπορεί να έρθει σε επαφή με αυτά. Πρέπει να εκτιμάς διαρκώς την επικινδυνότητα.

Συνδυασμοί κινδύνων αυξάνουν την επικινδυνότητα. Μια ακατάλληλη γείωση και ένα χαλασμένο εργαλείο αυξάνουν σημαντικά την επικινδυνότητα. Υγρές συνθήκες σε συνδυασμό με άλλους κινδύνους αυξάνουν επίσης την επικινδυνότητα. Θα πρέπει να πάρεις αποφάσεις σχετικά με τη φύση των κινδύνων προκειμένου να εκτιμήσεις την επικινδυνότητα και να κάνεις τις σωστές ενέργειες προκειμένου να παραμείνεις ασφαλής.

Υπάρχουν ενδείξεις που φανερώνουν ότι ο ηλεκτρικός κίνδυνος είναι υπαρκτός. Αν για παράδειγμα ένα ρελέ διαφυγής συνεχίζει να πέφτει καθόσον εσύ χρησιμοποιείς ένα εργαλείο ισχύος, υπάρχει κάποιο πρόβλημα, οπότε μην επαναφέρεις το ρελέ και συνεχίσεις την εργασία σου. Πρέπει να αξιολογήσεις τις ενδείξεις και να αποφασίσεις ποια ενέργεια θα πρέπει να λάβεις, έτσι ώστε να ελέγξεις τον κίνδυνο.

Υπάρχει μια σειρά καταστάσεων που υποδηλώνουν κίνδυνο:

u Πέσιμο ασφαλειών δείχνει ότι από το κύκλωμα διέρχεται υπερβολική ποσότητα ρεύματος. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως ελαττωματικός εξοπλισμός ή βραχυκύκλωμα. Προκειμένου να ελεγχθεί ο κίνδυνος, πρέπει πρώτα να προσδιορισθούν οι αιτίες.

u Εάν ένα ηλεκτρικό εργαλείο, μια συσκευή, ένα καλώδιο ή μια σύνδεση είναι ζεστά, αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι από το αντίστοιχο κύκλωμα διέρχεται υπερβολική ποσότητα ρεύματος. Απαιτείται η εκτίμηση της κατάστασης και ο προσδιορισμός της επικινδυνότητας.

u Αν μια προέκταση καλωδίου (μπαλαντέζα) είναι ζεστή, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι διέρχεται υπερβολική ποσότητα ρεύματος για τις διαστάσεις (διατομή) του σύρματος. Πρέπει να αποφασίσεις ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν.

u Ένα καλώδιο, ένας πίνακας ασφαλειών ή ένα κουτί διακλάδωσης που είναι ζεστά, μπορεί να υποδηλώνουν υπερβολική ποσότητα ρεύματος στο κύκλωμα.

u Μυρωδιά καμένου μπορεί να αποτελεί ένδειξη για κάποια μόνωση που υπερθερμαίνεται.

u Φθαρμένες ή κατεστραμμένες μονώσεις γύρω από οποιοδήποτε καλώδιο ή άλλο αγωγό αποτελούν ηλεκτρικό κίνδυνο, καθώς ο αγωγός μπορεί να εκτεθεί και η επαφή μαζί του να προκαλέσει ηλεκτροπληξία. Μπορούν ακόμα να προκληθούν βραχυκυκλώματα που να προκαλέσουν ηλεκτρικά τόξα ή φωτιά. Έλεγξε όλες τις μονώσεις για γδαρσίματα και σπασίματα. Πρέπει να εκτιμάς τη σοβαρότητα κάθε φθοράς που συναντάς και να αποφασίζεις πώς θα διαχειριστείς τον κίνδυνο.

u Ένα ρελέ που “πέφτει” δείχνει ότι υπάρχει διαρροή ρεύματος από το κύκλωμα. Πρώτα πρέπει να αποφασίσεις για την πιθανή αιτία της διαρροής, αναγνωρίζοντας κάθε κίνδυνο που συνεισφέρει σ΄ αυτήν την κατάσταση. Έπειτα πρέπει να αποφασίσεις για τις απαραίτητες ενέργειες.

Μοντέλο Ασφαλείας Στάδιο 3ο Έλεγχος των Κινδύνων:

Ασφαλές Περιβάλλον Εργασίας

Πώς ελέγχεις τους κινδύνους;

Προκειμένου να ελέγξεις τους κινδύνους, πρέπει πρώτα να δημιουργήσεις ένα ασφαλές περιβάλλον εργασίας και κατόπιν να εργάζεσαι με ασφαλή τρόπο. Γενικά, το καλύτερο είναι να εξαλείψεις όλους τους κινδύνους και να δημιουργήσεις ένα πραγματικά ασφαλές περιβάλλον εργασίας. Όταν τηρούνται οι διατάξεις της νομοθεσίας, οι υποδείξεις του τεχνικού ασφάλειας και του ιατρού εργασίας, αλλά και των τεχνικών και υγειονομικών επιθεωρητών εργασίας, δημιουργείται ασφαλές εργασιακό περιβάλλον. Παρόλα αυτά δεν είναι δυνατόν να γνωρίζεις πότε τα υλικά ή ο εξοπλισμός θα αστοχήσουν. Χρησιμοποιώντας ασφαλείς εργασιακές πρακτικές, προετοιμάζεσαι για το απροσδόκητο. Χρησιμοποίησε όσο το δυνατόν περισσότερα μέτρα προστασίας. Εάν ένα αποτύχει, το άλλο θα σε προστατέψει.

Πώς δημιουργείς ένα ασφαλές περιβάλλον εργασίας;

Ένα ασφαλές περιβάλλον δημιουργείται αποφεύγοντας την επαφή με ηλεκτρικές τάσεις και με τα ρεύματα που αυτές μπορούν να προκαλέσουν. Τα ηλεκτρικά ρεύματα πρέπει να ελέγχονται έτσι ώστε να μην μπορούν να περάσουν μέσα από το ανθρώπινο σώμα. Εκτός από το ότι προλαμβάνει ηλεκτροπληξίες, ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον μειώνει και την πιθανότητα πυρκαγιών, εγκαυμάτων και πτώσεων. Για να δημιουργήσεις ένα ασφαλές περιβάλλον εργασίας, πρέπει να λαμβάνεις μέτρα που θα αποτρέπουν κάθε επαφή με ηλεκτρική τάση και να ελέγχεις τα ηλεκτρικά ρεύματα.

Δημιούργησε ένα ασφαλέστερο περιβάλλον κάνοντας τα ακόλουθα:

u Μεταχειρίσου όλους τους αγωγούς, ακόμη και τους απενεργοποιημένους, σαν να ήταν ενεργοί, μέχρι αυτοί να κλειδωθούν-απομονωθούν και να επισημανθούν.

u Κλείδωσε-απομόνωσε και επισήμανε κυκλώματα και μηχανές.

u Απότρεψε την υπερφόρτωση των καλωδιώσεων χρησιμοποιώντας το σωστό μέγεθος και τύπο καλωδίου.

u Απομόνωσε ηλεκτροφόρα τμήματα, για να εμποδίσεις τυχόν έκθεσή σου σε αυτά.

u Μόνωσε ηλεκτροφόρα σύρματα και ενεργά ηλεκτρικά εξαρτήματα, για να εμποδίσεις τυχόν έκθεσή σου σε αυτά.

u Γείωσε τα ηλεκτρικά συστήματα και εργαλεία, για να ελέγξεις τα ρεύματα που μπορούν να προκαλέσουν ηλεκτροπληξία. u Χρησιμοποίησε ρελέ διαφυγής, για να αποφύγεις την ηλεκτροπληξία.

u Χρησιμοποίησε διατάξεις προστασίας από υπερφόρτωση (ηλεκτρικές ασφάλειες), ώστε να μην αυξηθεί υπερβολικά η ένταση του ρεύματος στα κυκλώματα.

Κλείδωμα / Επισήμανση κυκλωμάτων και συσκευών

Δημιούργησε ένα ασφαλές περιβάλλον εργασίας με το κλείδωμα και την επισήμανση κυκλωμάτων και μηχανών. Πριν να εργασθείς σε ένα κύκλωμα, πρέπει να διακόψεις την παροχή ισχύος (μέσω του γενικού διακόπτη). Όταν διακοπεί και απενεργοποιηθεί το κύκλωμα, κλείδωσε- ασφάλισε το διακόπτη, ώστε να μην μπορεί κάποιος άλλος να τον ενεργοποιήσει αθέλητα. Κατόπιν επισήμανε το κύκλωμα με μία εύκολα ορατή ετικέτα, έτσι ώστε ο καθένας να γνωρίζει ότι εργάζεσαι στο κύκλωμα. Εάν εργάζεσαι πάνω ή κοντά σε ένα μηχάνημα, πρέπει ομοίως να το κλειδώσεις και να το επισημάνεις, ώστε να εμποδίσεις την εκκίνηση του. Πριν ξεκινήσεις να εργάζεσαι, πρέπει να ελέγξεις το κύκλωμα, για να βεβαιωθείς ότι είναι απενεργοποιημένο.

Λίστες ελέγχου για Κλείδωμα/Επισήμανση

Τo Κλείδωμα/Επισήμανση (Lock-out/tag-out) είναι μια βασική διαδικασία ασφαλείας που προστατεύει τους εργαζόμενους από τραυματισμό κατά την εργασία τους με ή κοντά σε ηλεκτρικά κυκλώματα και εξοπλισμό. Κλείδωμα σημαίνει εφαρμογή ενός φυσικού φραγμού στην πηγή παροχής ισχύος μετά το κλείσιμο και την απενεργοποίηση κυκλώματος και εξοπλισμού. Στη συνέχεια, η πηγή αυτή επισημαίνεται με εμφανή και ευανάγνωστο τρόπο (ετικέτα), που προειδοποιεί τους άλλους εργαζόμενους στην περιοχή ότι έχει εφαρμοστεί η διαδικασία του κλειδώματος. Επιπλέον της προστασίας των εργαζομένων από τους ηλεκτρικούς κινδύνους, η διαδικασία Κλείδωμα/Επισήμανση αποτρέπει την επαφή των εργαζομένων με κινούμενα μέρη εξοπλισμού, όπως λεπίδες, γρανάζια, άξονες, πρέσες, κλπ.

Επίσης, η διαδικασία Κλείδωμα/Επισήμανση εμποδίζει την απρόοπτη απελευθέρωση επικινδύνων αερίων, υγρών ή στερεών υλικών σε περιοχές που υπάρχουν εργαζόμενοι.

Όταν εκτελείς κλείδωμα/επισήμανση σε κυκλώματα και συσκευές μπορείς να χρησιμοποιείς την παρακάτω λίστα ελέγχου.

q Προσδιόρισε όλες τις πηγές παροχής ηλεκτρικής ενέργειας για το εξεταζόμενο κύκλωμα ή συσκευή.

q Απενεργοποίησε εφεδρικές πηγές ενέργειας, όπως γεννήτριες και μπαταρίες.

q Εντόπισε όλα τα σημεία που κλείνουν κάθε πηγή ενέργειας.

q Γνωστοποίησε σε όλο το προσωπικό ότι εξοπλισμός και κυκλώματα πρέπει να παραμείνουν κλειστά, κλειδωμένα και επισημασμένα (ΔΕΝ είναι αρκετό να κλείσεις απλώς τον διακόπτη).

q Κλείσε όλες τις πηγές ενέργειας και κλείδωσε τους διακόπτες τους στη θέση off. Κάθε εργαζόμενος θα πρέπει να εφαρμόζει το δικό του προσωπικό κλείδωμα. Μην δίνεις το κλειδί σου σε κανέναν.

q Δοκίμασε τις συσκευές και τα στοιχεία του κυκλώματος για να βεβαιωθείς ότι είναι απενεργοποιημένα. Αυτό πρέπει να γίνει από ειδικευμένο προσωπικό.

q Απομάκρυνε την αποθηκευμένη ενέργεια με παροχέτευση, γείωση κλπ.

q Βάλε μια ετικέτα για να προειδοποιήσεις τους άλλους εργαζόμενους ότι μια πηγή παροχής ενέργειας έχει κλειδωθεί.

q Βεβαιώσου ότι ο καθένας είναι ασφαλής και ενημερωμένος πριν οι συσκευές και τα κυκλώματα ξεκλειδωθούν και τεθούν πάλι σε λειτουργία. Πρόσεξε ότι μόνον ειδικευμένο προσωπικό μπορεί να αποφασίσει πότε είναι ασφαλές να επανενεργοποιηθεί ένα κύκλωμα.

Έλεγχος κινδύνων από ανεπαρκή καλωδίωση

Το λάθος μέγεθος (διατομή) ή ο λάθος τύπος καλωδίου δημιουργεί ηλεκτρικούς κινδύνους. Πρέπει να ελέγχεις τέτοιους κινδύνους στο πλαίσιο της διαμόρφωσης ενός ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας. Πρέπει να επιλέξεις το σωστό μέγεθος καλωδίου για την ποσότητα του ρεύματος που αναμένεται να δεχθεί το κύκλωμα. Το καλώδιο πρέπει να μπορεί να αντέξει το ρεύμα με ασφάλεια. Η μόνωση κάθε καλωδίου πρέπει να είναι κατάλληλη για την τάση και αρκετά ανθεκτική για το περιβάλλον που βρίσκεται. Οι ενώσεις πρέπει να είναι αξιόπιστες και προστατευμένες.

Έλεγχος κινδύνων σταθερής καλωδίωσης

Οι μέθοδοι συνδεσμολογίας και το μέγεθος των αγωγών που χρησιμοποιούνται σε ένα σύστημα εξαρτώνται από αρκετούς παράγοντες:

u Προσδοκώμενη χρήση του κυκλώματος u Υλικά κατασκευής

u Μέγεθος και κατανομή του ηλεκτρικού φορτίου

u Θέση του εξοπλισμού (π.χ. υπόγειος)

u Περιβαλλοντολογικές συνθήκες (π.χ. υγρασία)

u Παρουσία διαβρωτικών 

u Ακραίες θερμοκρασίες Οι σταθερές, μόνιμες καλωδιώσεις είναι καλύτερες από τις προεκτάσεις (μπαλαντέζες), οι οποίες μπορούν να υποστούν ευκολότερα κακομεταχείριση και φθορά. Θα πρέπει πάντοτε να εφαρμόζονται οι κανονισμοί ηλεκτρικών εγκαταστάσεων.

Έλεγχος κινδύνων εύκαμπτης καλωδίωσης

Xρησιμοποίησε σωστά την εύκαμπτη καλωδίωση Η εύκαμπτη καλωδίωση συμπληρώνει τη σταθερή καλωδίωση, παρέχοντας την ευκαμψία που απαιτείται στη συντήρηση, στη μεταφορά, στην απομόνωση από δονήσεις και στις έκτακτες και προσωρινές ανάγκες ισχύος. Η εύκαμπτη καλωδίωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε καλώδια προεκτάσεων (μπαλαντέζες) ή σε καλώδια παροχής ισχύος. Τα καλώδια παροχής ισχύος μπορεί να είναι αφαιρούμενα ή σταθερά συνδεδεμένα σε μια συσκευή.

ΜΗ χρησιμοποιείς εύκαμπτη καλωδίωση σε περιπτώσεις όπου η συχνή επιθεώρηση θα είναι δύσκολη, όπου η φθορά είναι πολύ πιθανή ή όπου χρειάζεται μόνιμη παροχή ηλεκτρικής ισχύος. Η εύκαμπτη καλωδίωση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο της σταθερής καλωδίωσης μιας κατασκευής.

Τα καλώδια μιας εύκαμπτης καλωδίωσης δεν θα πρέπει να:

u διατρέχουν τρύπες σε τοίχους, οροφές ή δάπεδα,

u διατρέχουν ανοίγματα θυρών, παραθύρων ή παρομοίων ανοιγμάτων (εκτός κι αν προστατεύονται),

u τοποθετούνται σε εξωτερικές επιφάνειες κτιρίων,

u κρύβονται σε τοίχους, οροφές ή δάπεδα, u κρύβονται σε σωληνώσεις ή άλλες διαδρομές

Xρησιμοποίησε σωστά την επέκταση (μπαλαντέζα)

Tο μέγεθος (διατομή) του καλωδίου μιας επέκτασης πρέπει να είναι συμβατό με την ποσότητα του ρεύματος που αναμένεται να μεταφέρει. Η ποσότητα αυτή εξαρτάται από τη συσκευή που είναι συνδεδεμένη με τη μπαλαντέζα. Η ισχύς λειτουργίας μιας συσκευής είναι συχνά τυπωμένη στην ονομαστική πινακίδα της. Εάν η ισχύς δίνεται σε Watt και τη διαιρέσουμε με την τάση σε Volt, βρίσκουμε την ένταση του ρεύματος σε Ampere, π.χ. εάν μια θερμάστρα των 1200 Watt συνδεθεί με ένα κύκλωμα των 230 Volt, θα χρειαστεί ρεύμα έντασης περίπου 6Α (1200/230=5,2 ≈ 6 A). Άλλο παράδειγμα: Ένας ηλεκτρικός κινητήρας ισχύος 1 HP (1 ίππος HP =736 Watt) σε ένα κύκλωμα τάσης 120 Volt θα χρειαστεί ρεύμα έντασης περίπου 7Α (736/120=6,13 ≈ 7A). Πρόσθεσε, για να βρεις το συνολικό ρεύμα που απαιτείται για να λειτουργήσουν όλες οι συσκευές που εφοδιάζονται από μια μπαλαντέζα. Διάλεξε ένα μέγεθος καλωδίου τέτοιο, που να μπορεί να ανταποκριθεί στο συνολικά απαιτούμενο ρεύμα.

Ένας άλλος παράγοντας που χρειάζεται να ληφθεί υπόψη όταν επιλέγεται το μέγεθος του καλωδίου, είναι το μήκος της μπαλαντέζας. Η τάση πέφτει κατά μήκος του καλωδίου. Εάν μια επέκταση είναι πολύ μεγάλη, η πτώση της τάσης μπορεί να είναι αρκετή για να βλάψει μια συσκευή. Όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος (διατομή) του καλωδίου, τόσο μακρύτερη μπορεί να είναι η επέκταση χωρίς να προκληθεί πτώση τάσης που θα μπορούσε να βλάψει εργαλεία και συσκευές.

Η γείωση στις μπαλαντέζες πρέπει να είναι άθικτη καθ΄ όλο το μήκος της σε όλα τα τμήματά της, για να έχεις προστασία.

Ένα σύνηθες σύστημα γείωσης μπαλαντέζας αποτελείται από τέσσερα τμήματα:

u ένα τρίτο καλώδιο (συνήθως πρασινοκίτρινο), τη γείωση

u ένα βύσμα τριών ακροδεκτών (ρευματολήπτης) στη μια άκρη της μπαλαντέζας, μια από αυτές είναι ο ακροδέκτης της γείωσης

u ένα ρευματοδότη (πρίζα) με τρεις υποδοχές στην άλλη άκρη της μπαλαντέζας, μια από τις οποίες είναι για τη γείωση

u μια κατάλληλα γειωμένη ηλεκτρική παροχή.

Έλεγχος κινδύνων από εκτεθειμένα ηλεκτρικά τμήματα:

απομόνωσε τα ενεργά τμήματα Ηλεκτρικοί κίνδυνοι εμφανίζονται όταν σύρματα ή άλλα ηλεκτρικά τμήματα είναι εκτεθειμένα. Οι κίνδυνοι αυτοί πρέπει να ελέγχονται για να δημιουργείται ένα ασφαλές περιβάλλον εργασίας. Η απομόνωση των ενεργών ηλεκτρικών εξαρτημάτων τα κάνει απροσπέλαστα, εκτός κι αν χρησιμοποιηθούν εργαλεία και καταβληθεί ειδική προσπάθεια. Η απομόνωση μπορεί να επιτευχθεί με την τοποθέτηση των ενεργών τμημάτων τουλάχιστον 2,50m ψηλά και εκτός του πεδίου πρόσβασης ή με προστατευτικές διατάξεις. Προστατευτικές διατάξεις είναι ένας τύπος απομόνωσης που χρησιμοποιεί ποικίλες κατασκευές, όπως θαλάμους, δοχεία, φράγματα, καλύμματα, χωρίσματα κλπ. για να αποκλείσει τα ενεργά (υπό τάση) ηλεκτρικά εξαρτήματα.

Λάβε τις ακόλουθες προφυλάξεις για να αποφύγεις τραυματισμούς από την επαφή με ενεργά εξαρτήματα:

u Ανάφερε αμέσως τυχόν εκτεθειμένα ενεργά εξαρτήματα σε έναν επιβλέποντα ή εκπαιδευτή σου. Ως μαθητευόμενος, ποτέ μην προσπαθήσεις να διορθώσεις την κατάσταση μόνος σου χωρίς επίβλεψη.

u Βάλε προστατευτικές διατάξεις ή φράγματα, αν τα ενεργά τμήματα δεν μπορούν να απομονωθούν πλήρως.

u Χρησιμοποίησε καλύμματα, παραπετάσματα ή διαχωριστικά για την απομόνωση, τα οποία όμως να απαιτούν εργαλεία για την απομάκρυνσή τους.

u Ξαναβάλε τα καλύμματα που έχουν αφαιρεθεί από πίνακες, κινητήρες ή ασφαλειοκιβώτια.

u Ακόμη και όταν τα ενεργά τμήματα είναι ανυψωμένα στο απαιτούμενο ύψος, ιδαίτερη φροντίδα θα πρέπει να λαμβάνεται όταν χρησιμοποιούνται αντικείμενα, όπως μεταλλικές ράβδοι ή σωλήνες, που μπορεί να έρθουν σε επαφή με αυτά τα ενεργά τμήματα.

u Κλείσε μη χρησιμοποιούμενα ανοίγματα σε πίνακες, ώστε ξένα αντικείμενα (στυλό, μεταλλικά αντικείμενα, αγώγιμα θραύσματα κλπ.) να μην μπορούν να εισέλθουν στο εσωτερικό του πίνακα και να βλάψουν το κύκλωμα.

Έλεγχος κινδύνων από εκτεθειμένα ενεργά ηλεκτρικά καλώδια: χρήση κατάλληλης μόνωσης

Οι μονώσεις περιβάλλουν τα σύρματα και εμποδίζουν τους αγωγούς να έλθουν σε επαφή μεταξύ τους ή με άλλο αγωγό, διότι στην περίπτωση αυτή δημιουργείται βραχυκύκλωμα. Σε ένα βραχυκύκλωμα το ρεύμα περνά από τη συντομότερη διαδρομή και όχι από το κατάλληλο στοιχείο στο κύκλωμα, οπότε τα σύρματα υπερθερμαίνονται. Η μόνωση κρατά τα σύρματα και τους άλλους αγωγούς απομονωμένα, εμποδίζοντας τυχόν βραχυκυκλώματα. Η μόνωση αποτρέπει την επαφή των ενεργών καλωδίων με ανθρώπους ή ζώα, προστατεύοντάς τους έτσι από ηλεκτροπληξία.

Η μόνωση προστατεύει τα σύρματα από τις φυσικές φθορές και τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Η μόνωση χρησιμοποιείται παντού στα καλώδια, εκτός από κάποια σύρματα γειώσεων και κάποιες γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης. Η μόνωση χρησιμοποιείται εσωτερικά σε εργαλεία, διακόπτες, βύσματα και άλλες ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές διατάξεις.

Ειδική μόνωση χρησιμοποιείται σε σύρματα και καλώδια που χρησιμοποιούνται σε επιβαρυμένο περιβάλλον. Καλώδια και σύρματα που επιχωματώνονται πρέπει να έχουν εξωτερική κάλυψη της μόνωσης, η οποία να τους παρέχει προστασία από φωτιά, υγρασία, μύκητες και διάβρωση.

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να είσαι πολύ προσεχτικός κατά την εγκατάσταση των καλωδίων, για να μη βλάψεις τη μόνωσή τους. Μην επιτρέψεις συνδετήρες ή άλλες συνδέσεις να βλάψουν τη μόνωση. Η καμπύλη κάμψης ενός καλωδίου πρέπει να έχει μια εσωτερική ακτίνα τουλάχιστον 5 φορές τη διάμετρο του καλωδίου, έτσι ώστε η μόνωση στην καμπύλη να μην τραυματισθεί.

Οι προεκτάσεις (μπαλαντέζες) έχουν συνήθως μονώσεις διαφόρων τύπων και χρωμάτων. Η μόνωση των προεκτάσεων είναι πολύ σημαντική. Οι προεκτάσεις έχουν συνήθως βαριά χρήση, οπότε η μόνωσή τους μπορεί να καταστραφεί. Επίσης, οι προεκτάσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε υγρές θέσεις εργασίας, οπότε η επάρκεια της μόνωσης εξασφαλίζει την πρόληψη από ηλεκτροπληξία. Προεκτάσεις συχνά χρησιμοποιούνται κοντά σε εύφλεκτα υλικά, όπως ροκανίδια και πριονίδια, οπότε ένα βραχυκύκλωμα εύκολα θα προκαλέσει τόξο και πυρκαγιά.

Οι αγωγοί και τα καλώδια πρέπει να επισημαίνονται από τον κατασκευαστή και να δείχνουν τα παρακάτω:

u τη μέγιστη τάση,

u το μέγεθος (διατομή),

u τον τύπο της μόνωσης,

u το όνομα ή το εμπορικό σήμα του κατασκευαστή.

Έλεγχος κινδύνων από ρεύματα ηλεκτροπληξίας Κυκλώματα και εξοπλισμός γείωσης

Όταν ένα ηλεκτρικό σύστημα δεν είναι γειωμένο κατάλληλα, υπάρχει κίνδυνος. Αυτό συμβαίνει διότι τα εξαρτήματα ενός ηλεκτρικού συστήματος τα οποία συνήθως αγγίζει ένα άτομο, μπορεί να βρεθούν υπό τάση (σε σχέση με το έδαφος). Εξαρτήματα όπως διακόπτες, πίνακες, κουτιά, κανάλια μεταφοράς καλωδίων, φωτιστικά, πρέπει να βρίσκονται σε τάση 0V σε σχέση με το έδαφος. Εάν το σύστημα δεν είναι κατάλληλα γειωμένο, αυτά τα εξαρτήματα μπορεί να βρεθούν υπό τάση (να γίνουν ενεργά). Τα μεταλλικά περιβλήματα των συσκευών πρέπει να είναι γειωμένα δια μέσου του βύσματος (ρευματολήπτη).

Χρήση αντιηλεκτροπληξιακών διακοπτών (ρελέ ασφαλείας ή ρελέ διαφυγής)

Η χρήση ρελέ έχει μειώσει δραστικά τον αριθμό των ηλεκτροπληξιών. Ένα ρελέ διαφυγής είναι ένας ταχύτατα ενεργοποιούμενος διακόπτης, που ανιχνεύει οποιαδήποτε διαφορά στο ρεύμα μεταξύ δύο αγωγών του κυκλώματος. Εάν κάποιος αγωγός έλθει σε επαφή, είτε κατευθείαν είτε δια μέσου μέρους του σώματός σου, με το έδαφος, το ρελέ διαφυγής διακόπτει το κύκλωμα σε κλάσμα του δευτερολέπτου. Το ρελέ διαφυγής ενεργοποιείται και το ρεύμα διακόπτεται, εάν το ρεύμα δεν περνά κατάλληλα μέσα και από τα δύο καλώδια του κυκλώματος, αλλά διαρρέει προς το έδαφος.

Έλεγχος κινδύνων από ρεύματα υπερφόρτωσης

 Όταν ένα ρεύμα υπερβαίνει την καθορισμένη τιμή για μια συσκευή ή καλωδίωση, υπάρχει κίνδυνος. Η καλωδίωση σ’ ένα κύκλωμα, σε μια συσκευή ή σ’ ένα εργαλείο, δεν μπορεί να διαχειριστεί το (επιπλέον) ρεύμα χωρίς να υπερθερμανθεί ή να λιώσει. Δεν θα παρουσιασθεί μόνο βλάβη στη συνδεσμολογία ή στο εργαλείο, αλλά η υψηλή θερμοκρασία του αγωγού μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά. Για να αποτραπεί κάτι τέτοιο, εισάγεται στο κύκλωμα μια προστατευτική διάταξη (ασφάλεια αυτόματη ή τηκόμενη). Αυτές οι διατάξεις διακόπτουν το κύκλωμα αμέσως μόλις ανιχνεύσουν επιπλέον ρεύμα σε συσκευή ή καλωδίωση. Αυτό το επιπλέον ρεύμα μπορεί να προέρχεται από υπερφόρτωση, βραχυκύκλωμα ή διαρροή.

Οι διατάξεις προστασίας από υπερφόρτωση (ασφάλειες) είναι σχεδιασμένες για να προστατεύουν εξοπλισμό και εγκαταστάσεις από φωτιά. ΔΕΝ σε προστατεύουν από ηλεκτροπληξία! Οι διατάξεις αυτές διακόπτουν τη ροή του ρεύματος σ’ ένα κύκλωμα όταν η ένταση είναι πολύ υψηλή για το κύκλωμα αυτό. Μια ασφάλεια δεν θα ενεργοποιηθεί για μικρό μέγεθος ρεύματος, το οποίο όμως μπορεί να προκαλέσει ατύχημα. Ο θάνατος μπορεί να προκληθεί από 20 mA (0,020Α) που θα περάσουν δια μέσου του στήθους (βλ. Tμήμα2ο). Μια τυπική ασφάλεια για οικιακή χρήση δεν θα διακόψει το κύκλωμα πριν το ρεύμα φθάσει τα 20Α.

πηγή: Κέντρο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (KYAE)

www.yeka.gr