ΒΡΕΙΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ FACΕBOOK (Ηλεκτρολογικές Ενημερώσεις) ΚΑΙ ΚΑΝΤΕ LIKE

Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο youtube

Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο youtube
Youtube

Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2016

ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΤΡΑΜΕ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΓΕΙΩΣΗΣ-ΤΙ ΛΕΕΙ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ


Η γείωση σε μία ηλεκτρική εγκατάσταση αποτελεί τον κύριο και βασικό παράγοντα προστασίας του καταναλωτή από ηλεκτροπληξία.

Ιδιαίτερα στην περιοχή της Αθήνας, του Πειραιά και των προαστίων τους που προστατεύονται με άμεση γείωση, η κατάσταση χειροτερεύει αφού υπάρχουν γειώσεις με 100, 200, 500 και 1000 φορές μεγαλύτερη αντίσταση από εκείνη που επέβαλλαν και επιβάλλουν οι κανονισμοί, τόσο οι καταργηθέντες όσο και το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 που τους αντικατέστησε.


Ο έλεγχος των συστημάτων γείωσης είναι απαραίτητος γιατί με τον καιρό, ιδιαίτερα σε διαβρωτικά εδάφη με μεγάλη υγρασία, με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και με υψηλές θερμοκρασίες, που μπορούν να υποβαθμίσουν τις  ράβδους γείωσης του εδάφους και τις συνδέσεις τους, ο κίνδυνος εντείνεται.

Έτσι, αν και το σύστημα της γείωσης όταν αρχικά είχε εγκατασταθεί, είχε χαμηλή τιμή αντίστασης γείωσης, η τιμή της αντίστασης γείωσης μπορεί να αυξηθεί αν π.χ. οι ράβδοι γείωσης έχουν φθαρεί.

Γι 'αυτό και συνιστάται  η τιμή της αντίστασης γείωσης να ελέγχεται τουλάχιστον σε ετήσια βάση.  Κατά τη διάρκεια των περιοδικών ελέγχων, αν παρατηρηθεί αύξηση της αντίστασης γείωσης πάνω από το 20% , ο τεχνικός θα πρέπει να διερευνήσει την πηγή του προβλήματος, και να κάνει τη διόρθωση για τη μείωση της αντίστασης, με αντικατάσταση ή προσθήκη ράβδων στο έδαφος του συστήματος γείωσης.


Σε ποιες περιπτώσεις επιβάλει το πρότυπο την μέτρηση της αντίστασης γείωσης;

Τι απαιτήσεις δημιουργούνται για προστασία από ηλεκτροπληξία με αυτόματη διακοπή της τροφοδότησης

Σε περίπτωση σφάλματος από το οποίο μπορεί να προκύψει επικίνδυνη τάση επαφής, δημιουργείται από το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 η απαίτηση για αυτόματη διακοπή της τροφοδότησης σε περίπτωση που θα συμβεί σφάλμα αμελητέας σύνθετης αντίστασης μεταξύ φάσεως και εκτεθειμένου αγώγιμου μέρους. 

Σύστημα ΤΝ-S

Αν το δίκτυο της ΔΕΗ που τροφοδοτεί την εγκατάσταση έχει σύστημα σύνδεσης των γειώσεων TN-S (ουδετέρωση), τότε με βάση το πρότυπο δεν προκύπτει απαίτηση μέτρησης της αντίστασης γείωσης.

Όμως κρίνεται σκόπιμο και προτείνεται να γίνεται μια μέτρηση και σε αυτές τις εγκαταστάσεις για να διαπιστώνεται το επίπεδο της προστασίας σε περίπτωση διακοπής του αγωγού ΡΕΝ (ουδετέρου)  από την πλευρά της
τροφοδότησης.

Για ποιους λόγους δεν υπάρχει σαφής απαίτηση μέτρησης της αντίστασης γείωσης για τις εγκαταστάσεις ΤΝ

Στα δίκτυα ΤΝ-C-S όλα τα ηλεκτρόδια γείωσης των εγκαταστάσεων, του δικτύου διανομής χαμηλής τάσης και του ουδέτερου κόμβου του υποσταθμού είναι συνδεδεμένα στον αγωγό ΡΕΝ και λειτουργούν παράλληλα. Στα δίκτυα αυτά σε περίπτωση επαφής φάσεως με μεταλλικό μέρος συσκευής ή της εγκατάστασης, το ρεύμα σφάλματος δεν περνά από το ηλεκτρόδιο γείωσης της ηλεκτρικής εγκατάστασης. Στο σφάλμα αυτό το ηλεκτρόδιο γείωσης λειτουργεί για τη μείωση της τάσης επαφής που εμφανίζεται στο σημείο σύνδεσης ως προς γη.

Για αυτό το λόγο, στο μέχρι σήμερα ισχύον πρότυπο ΕΛΟΤ HD384 δεν τίθεται σαφής απαίτηση μέτρησης της αντίστασης γείωσης για τις εγκαταστάσεις αυτές, αλλά προβλέπονται μετρήσεις βρόγχου σφάλματος για να διαπιστωθεί αν τα μέτρα προστασίας που έχουν ληφθεί, διακόπτουν την τροφοδότηση σε χρόνο μικρότερο από 0,4 sec σε περίπτωση σφάλματος στα τερματικά κυκλώματα (π.χ πρίζες)

Απαίτηση για δίκτυα με σύστημα γειώσεων ΤΝ-S (ουδετέρωση)

Σε δίκτυα με σύστημα ΤΝ-S απαιτείται η αυτόματη διακοπή της τροφοδότησης να γίνεται εντός 0,4 sec σε συσκευές που τροφοδοτούνται από τερματικά κυκλώματα.
Τερματικά είναι για παράδειγμα τα κυκλώματα που τροφοδοτούν πρίζες σούκο.
Για την κάλυψη της απαίτησης αυτής θα πρέπει να ελέγχεται ο βρόγχος σφάλματος. Αν η αντίσταση του βρόγχου σφάλματος είναι μεγάλη, τότε υπάρχει πιθανότητα η ασφάλεια τήξεως ή ο μικροαυτόματος που προστατεύει τη γραμμή, να μην διακόψει το κύκλωμα στο χρόνο που απαιτείται, όταν συμβεί ένα βραχυκύκλωμα μεταξύ αγώγιμου μέρους και φάσης.
Οι ελάχιστες τιμές που πρέπει να έχει ο βρόγχος σφάλματος κάθε κυκλώματος για να εξασφαλίζεται η παραπάνω απαίτηση, εξαρτώνται από τον τύπο και το μέγεθος της ασφάλειας ή του μικροαυτόματου που ασφαλίζει τη γραμμή. Οι ελάχιστες αποδεκτές τιμές αναφέρονται στο εγχειρίδιο.

Αν υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την αντίσταση βρόγχου σφάλματος για την εξασφάλιση της αυτόματης διακοπής της τροφοδότησης ώστε σε περίπτωση σφάλματος να γίνεται εντός 0,4 sec, τότε θα πρέπει να τοποθετείται στο κύκλωμα αυτό διάταξη διαφορικού ρεύματος με ελάχιστο ρεύμα διαρροής 30mA.

Αυτό προκύπτει από το πρότυπο

Στην πράξη:
Η ΚΥΑ (κοινή υπουργική απόφαση) ΦΑ’50/12081/642/26.07.2006 επιβάλλει να καλύπτονται όλα τα κυκλώματα ισχυρών ρευμάτων σε παλαιές και νέες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις με διάταξη ή διατάξεις διαφορικού ρεύματος με ελάχιστο ρεύμα διαρροής 30mA .Έτσι υπερκαλύπτεται η παραπάνω απαίτηση του προτύπου.




Σύστημα ΤΤ

Αν το δίκτυο της ΔΕΗ που τροφοδοτεί την εγκατάσταση είναι σύστημα TT, τότε όπως προκύπτει από την παράγραφο 612.6.2 υπάρχει απαίτηση μέτρησης της αντίστασης γείωσης και το πρότυπο αποδέχεται μόνο τον τρόπο μέτρησης με τα βοηθητικά ηλεκτρόδια

Για ποιους λόγους υπάρχει σαφής απαίτηση μέτρησης της αντίστασης γείωσης για τις εγκαταστάσεις ΤΤ

Στα δίκτυα ΤΤ (άμεσης γείωσης), σε περίπτωση επαφής φάσεως με μεταλλικό μέρος ηλεκτρικής συσκευής, το ρεύμα σφάλματος περνά από το ηλεκτρόδιο γείωσης της ηλεκτρικής εγκατάστασης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να δράσει η διάταξη διαφορικού ρεύματος, αν υπάρχει (που με βάση την ισχύουσα νομοθεσία πρέπει να υπάρχει), αν λειτουργεί σωστά και αν δεν έχει παρακαμφθεί από διακότη bypass.
Διαφορετικά θα πρέπει να λειτουργήσουν τα κύρια μέτρα προστασίας, όπως οι μικροαυτόματοι ή οι ασφάλειες τήξης, έτσι ώστε αν η τάση αυτή ξεπεράσει τα 50V να διακόπτει η τροφοδοσία σε λιγότερο από 5sec.

Αν δεν υπάρχει ή αν δεν λειτουργεί η διάταξη διαδορικού ρεύματος, για να μην ξεπεραστεί η τάση επαφής των 50V η αντίσταση γείωσης  θα πρέπει να είναι πολύ χαμηλή, ώστε να λειτουργήσουν τα κύρια μέτρα προστασίας (π.χ μικροαυτόματοι).
Με ποιο ρεύμα θα λειτουργήσουν, εξαρτάται από τη χαρακτηριστική καμπύλη τους και από την ονομαστική τους ένταση και βέβαια από την αντίσταση γείωσης του ηλεκτροδίου.

Για αυτούς τους λόγους υπάρχει σαφής απαίτηση μέτρησης της αντίστασης γείωσης για τις εγκαταστάσεις αυτές. Εδώ είναι εμφανές ότι τα ηλεκτρόδια γείωσης των εγκαταστάσεων και του ουδέτερου κόμβου του υποσταθμού είναι ηλεκτρικά ανεξάρτητα και κλείνουν κύκλωμα μέσω της γης.

Για ηλεκτρικές εγκαταστάσεις που τροφοδοτούνται από δίκτυο με σύστημα σύνδεσης των γειώσεων ΤΤ (άμεση γείωση), με βάση την παράγραφο 413.1.4.3 του προτύπου, η τάση επαφής σε αγώγιμα μέρη δεν πρέπει να ξεπερνά τα 50V σε περίπτωση σφάλματος και να διακόπτεται σε τουλάχιστον 5 sec.

Στις εγκαταστάσεις αυτές η αντίσταση γείωσης πρέπει απαραίτητα να μετράται με βάση την παράγραφο 612.6.2 του προτύπου και να ελέγχεται αν εκπληρώνονται οι απαιτήσεις του προτύπου. Το πρότυπο αποδέχεται μόνο τον τρόπο μέτρησης με τα βοηθητικά ηλεκτρόδια. Για αποδεκτά αποτελέσματα μέτρησης χρειάζεται αρκετός ελεύθερος χώρος για να μπορούν να τοποθετηθούν τα βοηθητικά ηλεκτρόδια

Στην ίδια παράγραφο του προτύπου αναφέρεται ότι αν η μέτρηση αυτή λόγω της θέσης της εγκατάστασης δεν είναι πρακτικά εφικτή, μπορεί να γίνεται μέτρηση του βρόγχου σφάλματος.
 Για την μέτρηση του βρόγχου σφάλματος υπάρχουν σύγχρονα όργανα μέτρησης με γρήγορα και αξιόπιστα αποτελέσματα.

Σε περίπτωση που υπάρχουν αμφιβολίες ότι η αντίσταση γείωσης δεν είναι τόσο χαμηλή ώστε να εκπληρώνεται η παραπάνω απαίτηση, τότε το πρότυπο δίνει εναλλακτικά τη δυνατότητα τοποθέτησης διάταξης διαφορικού ρεύματος.

Στην πράξη:

Η ΚΥΑ (κοινή υπουργική απόφαση) ΦΑ’50/12081/642/26.07.2006 επιβάλλει να καλύπτονται όλα τα κυκλώματα ισχυρών ρευμάτων σε παλαιές και νέες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις με διάταξη ή διατάξεις διαφορικού ρεύματος με ελάχιστο ρεύμα διαρροής 30mA .Έτσι υπερκαλύπτεται η παραπάνω απαίτηση του προτύπου.



Κατάλληλες μέθοδοι μέτρησης αντίστασης γείωσης

Το πρότυπο HD 60364-6 <<Low voltage electrical installations-Part 6: Verification>> κατά CENELEC, στο οποίο στηρίζεται ο ΕΛΟΤ για την αποτύπωση του HD384.
Στην έκδοση Φεβρουαρίου 2007 προδιαγράφει 3 μεθόδους μέτρησης γείωσης στο παράρτημα Β {Annex (informative)-Method B1, B2, B3:

1- Μέτρηση γείωσης γειωτή (σελ.19,CENELEC HD 60364-6)
2- Μέτρηση βρόγχου σφάλματος (σελ.20,CENELEC HD 60364-6)
3- Μέτρηση βρόγχου αντίστασης γείωσης με αμπεροτσιμπίδες (σελ.21,CENELEC HD 60364-6)


Η μέτρηση της αντίστασης γείωσης γίνεται με πιστοποιημένα πολυόργανα όπως π.χ το Macrotest  5035
ή με γειωσόμετρα 



Θα πρέπει να σηµειώσουµε ότι πολύ συχνά η ύπαρξη ΔΔΕ με μεγάλη τιμή αντίστασης γείωσης του ηλεκτροδίου δεν εξαλείφει τους κίνδυνους για τον άνθρωπο.

Εκτός από την περίπτωση διακοπής του ΡΕΝ, για παράδειγµα στην περίπτωση που πολλοί χώροι εργασίας ή και κατοικίες έχουν κοινή εγκατάσταση γείωσης. Σ’ αυτή την περίπτωση, µία βλάβη της ηλεκτρικής εγκατάστασης θα θέσει υπό τάση όλες τις µεταλλικές µάζες που είναι συνδεδεµένες µεταξύ τους, αν δεν υπάρχει κατάλληλο σύστηµα διακοπής.