Το ανθρώπινο “αποτύπωμα” μέσω δραστηριοτήτων όπως η
βιομηχανία, η κατανάλωση ενέργειας, η γεωργία, οι μεταφορές, η παραγωγή
ενέργειας, τα απόβλητα κ.α., έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχώς αυξανόμενη έκλυση
αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, όπως το διοξείδιο του άνθρακα. Αυτά τα
αέρια παγιδεύουν θερμότητα, προκαλώντας τη σταδιακή αύξηση της παγκόσμιας μέσης
θερμοκρασίας και, κατά συνέπεια, δημιουργούν αυτό που ακούμε διαρκώς ως
κλιματική αλλαγή!
Τι είναι το Ευρωπαϊκό Σύστημα
Εμπορίας Ρύπων (EU ETS);
Στο καίριο αυτό πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής
υπάρχουν έξυπνες λύσεις. Μία από αυτές είναι η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής
αερίων, η οποία αποτελεί το θεμέλιο της στρατηγικής της για την αντιμετώπιση
της κλιματικής αλλαγής. Το σύστημα αυτό πρόκειται, ουσιαστικά, για μία
αγοραπωλησία δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα, οι τιμές των οποίων καθορίζονται από
την αρχή της προσφοράς και της ζήτησης, και από επί μέρους ρυθμίσεις της
Ευρωπαϊκής Ένωσης (κάθε δικαίωμα ισοδυναμεί με έναν τόνο άνθρακα). To Ευρωπαϊκό
Σύστημα Εμπορίας Ρύπων καλύπτει περισσότερες από 11.000 ηλεκτροπαραγωγικές
μονάδες και βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε 31 χώρες στην Ευρώπη ενώ, παράλληλα,
καλύπτει και τις εκπομπές των αερομεταφορών εντός των ευρωπαϊκών αεροδρομίων.
Το
2003 καθιερώθηκε σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός
της Κοινότητας (EU Greenhouse Gas Emissions Trading Scheme) (οδηγία 2003/87/ΕΚ)
προκειμένου να προωθηθεί, στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κυότο, η μείωση των
εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Σε κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
αποδόθηκε ένας συνολικός αριθμός δικαιωμάτων εκπομπών τον οποίο δεν θα πρέπει
να υπερβαίνει. Με τη σειρά του το κάθε κράτος μέλος διανέμει τα δικαιώματα
εκπομπής αερίων στις υπόχρεες εγκαταστάσεις.
Η εφαρμογή του συστήματος έχει χωριστεί σε
τρεις φάσεις: φάση Ι από 2005-2007 [Απόφαση 2004/156], φάση ΙΙ από 2008-2012
[Απόφαση 2007/589] και φάση ΙΙΙ από το 2013 και μετά.
Σε ποιες επιχειρήσεις απευθύνεται;
Η συμμετοχή στο σύστημα εμπορίας είναι
υποχρεωτική για ορισμένες δραστηριότητες (π.χ. εγκαταστάσεις καύσης, παραγωγή
και επεξεργασία σιδηρούχων μετάλλων, βιομηχανία ανόργανων υλικών) όπως αυτές
ορίζονται από την οδηγία.
Από τον Αύγουστο του
2010 οι αεροπορικές δραστηριότητες εντάσσονται στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων
εκπομπής αερίων θερμοκηπίου.
Τι απαιτεί η εφαρμογή;
Υποχρέωση όλων των κατηγοριών δραστηριοτήτων
που εμπίπτουν στην εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας είναι:
·
η
παρακολούθηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου βάσει κατευθυντήριων γραμμών.
·
η
κατάρτιση και υποβολή επαληθευμένης έκθεσης εκπομπών προς την Αρμόδια Αρχή στο
τέλος κάθε ημερολογιακού έτους.
Με απλά λόγια το σύστημα αυτό ορίζει τις
ετήσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που επιτρέπεται να έχει η κάθε
ρυπογόνος εταιρεία. Αν αυτό το όριο ξεπεραστεί, τότε η εταιρεία θα πρέπει
να μειώσει τις εκπομπές της ή να αγοράσει δικαιώματα από μια άλλη εταιρεία η
οποία έχει πλεόνασμα. Δηλαδή έχει λιγότερες εκπομπές μέσα στη χρονιά και δεν
επιθυμεί να τις κρατήσει ως απόθεμα για την επόμενη. Η υπέρβαση του επιτρεπτού
ορίου εκπομπών επιφυλάσσει πολύ υψηλά πρόστιμα.
Τα δικαιώματα εκπομπής ρύπων αυξήθηκαν από τα 5,6 ευρώ
ο τόνος το 2017, στα 13,5 ευρώ ο τόνος ήδη μέσα στο 2018.
Με αυτό τον τρόπο το ETS δημιουργεί
οικονομικά κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Συνεπώς
συντελεί και στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η διεθνής κοινότητα και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις
αναμένουν την έναρξη της τέταρτης φάσης (phase IV) μετά το 2020, καθώς έχουν
γίνει ιδιαίτερα υποσχόμενες εξαγγελίες για την προώθηση νέων βελτιωτικών μέτρων
του συστήματος.
πηγή:powerpolitics.eu και athensvoice.gr
