ΒΛΑΒΕΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΥΚΝΩΤΩΝ

ΒΛΑΒΕΣ ΠΥΚΝΩΤΩΝ

Οι βλάβες που μπορεί να παρουσιάσουν οι πυκνωτές είναι οι παρακάτω:

•1) Βραχυκύκλωμα . Αυτό είναι αποτέλεσμα εφαρμογής τάσης μεγαλύτερης από αυτήν που αναγράφεται . Συγκεκριμένα, αυτό συμβαίνει αν η τάση στα όρια του πυκνωτή υπερβεί για μικρό χρονικό διάστημα  την τάση δοκιμής ή για μακρό χρονικό διάστημα την τάση εργασίας του πυκνωτή .

Άλλη  αιτία βραχυκύκλωσης είναι η διείσδυση υγρασίας μέσα στον πυκνωτή ή ακόμη και η μηχανική καταπόνησή του . 

Ο βραχυκυκλωμένος πυκνωτής είναι άχρηστος και πρέπει να αντικατασταθεί.

•2) Διαρροή . Είναι αποτέλεσμα της κακής μόνωσης μεταξύ των δύο οπλισμών του πυκνωτή στο συνεχές ρεύμα . 

Τα αίτια της διαρροής είναι: 

α) η διείσδυση υγρασίας μέσα στον πυκνωτή 

β) η υπερβολική αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος λειτουργίας του για πολύ χρόνο και 

γ) η κακή ποιότητα του διηλεκτρικού κ.λ.π.

•3) Μεταβολή της χωρητικότητας . Μπορεί να δημιουργηθεί σε πυκνωτές κακής κατασκευής, αλλά είναι αποτέλεσμα μηχανικής καταπόνησης, δηλαδή χτυπήματος, σύσφιξης κ.λ.π . Όταν οι ηλεκτρολυτικοί πυκνωτές δε χρησιμοποιηθούν για μακρό χρόνο, παρουσιάζουν μείωση της χωρητικότητάς τους αλλά όταν μπουν σε λειτουργία σιγά σιγά την αποκτούν.

•4) Διακοπή . Προέρχεται από την αποσύνδεση των ακροδεκτών από τους οπλισμούς του πυκνωτή. 

Στους ηλεκτρολυτικούς πυκνωτές μπορεί να προκληθεί διακοπή, όταν εκφορτίζονται με βραχυκύκλωση ακροδεκτών . Στην περίπτωση αυτή το ρεύμα εκφόρτισης παίρνει στιγμιαία μεγάλες τιμές, με αποτέλεσμα  την καταστροφή ή την χαλάρωση της σύνδεσης ακροδεκτών-οπλισμών . 

Η εκφόρτιση των ηλεκτρολυτικών πυκνωτών πρέπει να γίνεται διαμέσου μιας αντίστασης λίγων χιλιάδων ohm .

5) Αύξηση της σύνθετης αντίστασης . Ένα συνηθισμένο ελάττωμα των ηλεκτρολυτικών πυκνωτών είναι να παρουσιάζουν αντίσταση μεγαλύτερη από την κανονική, όταν περνάνε μέσα από αυτούς ρεύματα υψηλότερης συχνότητας.

•6) Κακή εσωτερική επαφή ή βραχυκύκλωμα που επαναλαμβάνεται περιοδικά . Και τα δύο είναι πρόξενοι ενοχλητικών θορύβων, που παρουσιάζονται στην έξοδο (μεγάφωνο) των κατασκευών . Η ανεύρεση βλαβών αυτού του τύπου είναι αρκετά δύσκολη.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΥΚΝΩΤΩΝ

Ο έλεγχος των πυκνωτών πραγματοποιείται με ένα ειδικό γι ΄ αυτό το σκοπό όργανο, που ονομάζεται γέφυρα μέτρησης των πυκνωτών και αφορά: 

α) τη μέτρηση της χωρητικότητας του πυκνωτή, 

β) τη μέτρηση της αντίστασης της μόνωσής του και 

γ) τη μέτρηση του συντελεστή απωλειών του πυκνωτή . 

Στην πράξη μπορεί να γίνει ένας πρόχειρος έλεγχος των πυκνωτών με ένα ωμόμετρο .

Η δοκιμή αφορά :

α) αν ο πυκνωτής έχει χωρητικότητα και 

β) το αν παρουσιάζει διαρροή , αφού η χωρητικότητά του σπάνια μεταβάλλεται.

Πριν αρχίσετε τον έλεγχο του πυκνωτή µε το ωµόµετρο, βεβαιωθείτε ότι ο πυκνωτής έχει εκφορτιστεί. Προς τούτο βραχυκυκλώστε τους δυο ακροδέκτες του πυκνωτή µε ένα κατσαβίδι. Αν δεν παρατηρηθεί σπινθήρας ο πυκνωτής είναι ήδη εκφορτισµένος.

Συγκεκριμένα, για τον έλεγχο των ηλεκτρολυτικών πυκνωτών τοποθετούμε το ωμόμετρο σε μια κλίμακα της τάξης των 100 έως 500 KΩ και παρατηρούμε την απόκλιση της βελόνας του . Αρχικά, η βελόνα αποκλίνει, πράγμα που δείχνει ότι ο πυκνωτής φορτίζεται από το ρεύμα της μπαταρίας του οργάνου , συνεπώς έχει χωρητικότητα . Στη συνέχεια, η βελόνα πρέπει να επανέλθει στην αρχική της περίπου θέση, πράγμα που δείχνει ότι ο πυκνωτής είναι καλός

Αν το ωµόµετρο δείξει µηδέν και η ένδειξη διατηρηθεί στο µηδέν, ο πυκνωτής είναι βραχυκυκλωµένος.

 Αν κατά την µέτρηση η βελόνα δεν κινηθεί καθόλου (δείχνει συνέχεια άπειρο), σηµαίνει ότι ο πυκνωτής παρουσιάζει εσωτερική διακοπή.

Παρατήρηση. Όταν γίνεται έλεγχος των πυκνωτών καλό θα είναι να ελέγχεται η περίπτωση βραχυκλώµατος των ακροδεκτών µε το ωµόµετρο (µεταξύ ενός ακροδέκτη και του µεταλλικού περιβλήµατος). Όταν ο πυκνωτής είναι καλός το ωµόµετρο θα δείξει άπειρο. 

Η  διαρροή των ηλεκτρολυτικών πυκνωτών ελέγχεται ακριβέστερα, αν στα άκρα του πυκνωτή εφαρμόσουμε συνεχή τάση ίση με την τάση εργασίας του και μετρήσουμε το ρεύμα διαρροής με ένα μιλιαμπερόμετρο . Αυτό, για έναν καλό πυκνωτή, δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,5 mA ανά μF. 

Ας σημειωθεί ότι αρχικά το όργανο θα πρέπει να βρίσκεται σε μεγαλύτερη κλίμακα μετρήσεων, εξαιτίας του ισχυρού ρεύματος φόρτισης του πυκνωτή.

Η παραπάνω μέθοδος δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε πυκνωτές χάρτου, μίκας , πολυεστέρα κ.λ.π. Ο έλεγχος της διαρροής των παραπάνω πυκνωτών μπορεί να γίνει με ένα απλό κύκλωμα, που τροφοδοτείται με συνεχή τάση 100-150 Volt και έχει ως ενδεικτική λυχνία ένα λαμπάκι «νέον »μικρής κατανάλωσης. 

Υπάρχει και ένας άλλος τρόπος ελέγχου της χωρητικότητητας. Τροφοδοτούμε τον πυκνωτή με τάση και με ένα αμπερόμετρο ή μία αμπεροτσιμπίδα, μετρούμε τα (Α). Ότι βρούμε το πολλαπλασιάζουμε Χ12 για τάση δικτύου 230v. Το γινόμενο αυτών των δύο, είναι τα μF. "Εμπειρικός" τρόπος, με αρκετά μεγάλη ακρίβεια.

Δείτε ένα απλό πείραμα για την φόρτιση και εκφόρτιση ενός πυκνωτή

Δείτε πως μετράμε την χωρητικότητα ενός πυκνωτή με καπασιτόμετρο