Το παρόν πληροφοριακό δελτίο στόχο έχει να σας
βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα τις βασικές πληροφορίες που αναγράφονται στις
συσκευασίες των λαμπτήρων.
Αυτή τη στιγμή διατίθενται διάφοροι τύποι λαμπτήρων με διαφορετικά χαρακτηριστικά:
δίοδοι εκπομπής φωτός (LED), συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού και βελτιωμένοι λαμπτήρες πυράκτωσης.
Στη συσκευασία των λαμπτήρων αναγράφονται πλέον αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το προϊόν, ώστε να έχετε τη δυνατότητα να επιλέξετε την καλύτερη λύση για τις δικές σας ανάγκες.
Οι κατασκευαστές έχουν δημιουργήσει εικονίδια, τα οποία παρέχουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε. Ενδέχεται ωστόσο τα εικονίδια να διαφέρουν ανάλογα με τον κατασκευαστή ή οι πληροφορίες να παρέχονται με τη μορφή κειμένου.
Έτσι εκτός από την ισχύ της λάμπας άλλες πληροφορίες είναι:
Αυτή τη στιγμή διατίθενται διάφοροι τύποι λαμπτήρων με διαφορετικά χαρακτηριστικά:
δίοδοι εκπομπής φωτός (LED), συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού και βελτιωμένοι λαμπτήρες πυράκτωσης.
Στη συσκευασία των λαμπτήρων αναγράφονται πλέον αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το προϊόν, ώστε να έχετε τη δυνατότητα να επιλέξετε την καλύτερη λύση για τις δικές σας ανάγκες.
Οι κατασκευαστές έχουν δημιουργήσει εικονίδια, τα οποία παρέχουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε. Ενδέχεται ωστόσο τα εικονίδια να διαφέρουν ανάλογα με τον κατασκευαστή ή οι πληροφορίες να παρέχονται με τη μορφή κειμένου.
Έτσι εκτός από την ισχύ της λάμπας άλλες πληροφορίες είναι:
Η 1η πληροφορία, έχει να κάνει με το πόσο
συχνά ανάβουμε ή σβήνουμε μια λάμπα. Οι περισσότεροι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού έχουν
εξαιρετικά υψηλή ενεργειακή απόδοση, ωστόσο επιτρέπουν χαμηλότερο ελάχιστο
αριθμό ενεργοποιήσεων και απενεργοποιήσεων μέχρι την αχρήστευση.
Συνεπώς, οι τυπικοί συμπαγείς λαμπτήρες
φθορισμού (με 3000–6000 ενεργοποιήσεις/ απενεργοποιήσεις) δεν πρέπει να
τοποθετούνται σε χώρους στους οποίους θα ενεργοποιούνται και θα
απενεργοποιούνται συχνά -δηλαδή κατά μέσο όρο περισσότερες από τρεις φορές την
ημέρα- π.χ. σε τουαλέτες ή σε διαδρόμους με αισθητήρες κίνησης.
Ωστόσο, υπάρχουν επίσης συμπαγείς λαμπτήρες
φθορισμού, οι οποίοι προορίζονται για συχνές ενεργοποιήσεις/απενεργοποιήσεις.
Για αυτόν το λόγο, πριν αγοράσετε οποιονδήποτε λαμπτήρα, πρέπει να εντοπίσετε
το εικονίδιο που δηλώνει τον αριθμό ενεργοποιήσεων και απενεργοποιήσεων
μέχρι την αχρήστευση.
Μια 2η πληροφορία έχει να κάνει με το χρόνο
προθέρμανσης, όπου κι εδώ οι συμπαγείς φθορισμού όχι μόνο καθυστερούν να ανάψουν
αλλά και αργούν να φτάσουν στο μέγιστο της φωτεινότητας τους. (Δυο δευτερόλεπτα
για το άναμμα και 60 δευτερόλεπτα για να φτάσουν στο 60% της φωτεινότητας
τους.). Κι εδώ υπάρχουν βελτιωμένοι που ανάβουν εξίσου γρήγορα αλλά συνήθως δεν
προσφέρονται για την κατάσταση των κλασσικών πυρακτώσεως.
Μια 3η πληροφορία έχει να κάνει με την
δυνατότητα αυξομειώσεως της εντάσεως του φωτός (ντιμάρισμα). Οι περισσότεροι
φθορισμού και led δεν επιδέχονται λειτουργία με τους συνηθισμένους ροοστάτες
(dimmer) όπως οι κλασσικοί πυρακτώσεως αλλά είναι αρκετά εύκολο να βρείτε
αυτούς που μπορούν να ρυθμίζονται.
4η πληροφορία είναι το χρώμα του λαμπτήρα
(Θερμοκρασία χρώματος)
Η έννοια της θερμοκρασίας χρώματος είναι εντελώς
αντίθετη με αυτό που περιγράφεται ως ζεστό ή ψυχρό σώμα. Το ερυθρωπό χρώμα που
παράγεται από ένα λαμπτήρα πυράκτωσης, για παράδειγμα, έχει χαμηλή θερμοκρασία
χρώματος σε αντίθεση με το φως της ημέρας το οποίο έχει πάρα πολύ υψηλή. Αυτό οφείλεται στο
γεγονός του ότι όταν ένα σώμα θερμαίνεται το φως του μεταβάλλεται από κόκκινο
σε πορτοκαλί, κίτρινο, άσπρο και τελικά μπλε καθώς βαίνει ολοένα προς το
θερμότερο (επόμενος πίνακας)
Όσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία χρώματος τόσο
ψυχρότερη είναι η απόχρωση της φωτεινής πηγής. Θερμοκρασίες χρώματος κάτω
5300οΚ και άνω αντιστοιχούν σε λευκή και ψυχρή απόχρωση. Θερμοκρασίες χρώματος
των 3300οΚ και άνω αντιστοιχούν σε θερμές αποχρώσεις, π.χ λαμπτήρες πυράκτωσης.
Η ψυχρή απόχρωση παράγει υψηλότερη ένταση φωτός
από τη θερμή απόχρωση. Έτσι ένας λαμπτήρας πυράκτωσης δημιουργεί συνήθως μια θερμή
εντύπωση στο χώρο που φωτίζει ενώ αν χρησιμοποιήσουμε για το φωτισμό ενός
δωματίου ή γραφείου ένα λαμπτήρα ατμών υδραργύρου μη διορθωμένου φάσματος η
εντύπωση που θα προκύψει θα είναι ψυχρή. Η θερμή εντύπωση προκύπτει από το
πλούσιο σε ερυθρές ακτινοβολίες φωτός του λαμπτήρα πυράκτωσης, ενώ η ψυχρή
εντύπωση προκαλείται από το μεγάλο ποσοστό κυανής και κίτρινης ακτινοβολίας του
φωτός που εκπέμπεται από το λαμπτήρα υδραργύρου.
Η επίδραση του χρώματος του φωτός στη
συναισθηματική διάθεση του ανθρώπου είναι πάρα πολύ σημαντική. Τα συναισθήματα
που δημιουργούνται από ένα περιβάλλον με συγκεκριμένη κατηγορία συσχετισμένης
θερμοκρασίας χρώματος εξαρτάται από την ένταση φωτισμού του χώρου. Όσο υψηλότερος είναι ο
φωτισμός τόσο πιο άνετα νιώθει ο άνθρωπος με τις ψυχρές θερμοκρασίες χρώματος. Το χρώμα δεν
συμβάλλει μόνο στην εμφάνιση των αντικειμένων και επιφανειών του εσωτερικού των
κτιρίων αλλά επιπλέον επηρεάζει την ανθρώπινη διάθεση (επόμενος
πίνακας). Όσο χαμηλότερος είναι ο φωτισμός (ζεστός φωτισμός) τόσο
δίνει στους ανθρώπους μια φιλική αίσθηση, ενώ αντίθετα το ψυχρό φως τους κάνει
να αισθάνονται άβολα και παράξενα.
Έτσι αναδεικνύεται η σημαντικότητα της σωστής
επιλογής θερμοκρασίας χρώματος για ένα συγκεκριμένο περιβάλλον (χώρο).
Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μια πολύ σημαντική
διευκρίνηση για την οποία ελάχιστη μιλούν. Δεν αρκεί ο διαχωρισμός
«ψυχρού-θερμού» χρώματος που είναι αναγκασμένοι οι κατασκευαστές να αναγράφουν
στις συσκευασίες τους αλλά θα πρέπει κάποια στιγμή να αναφέρουν και το φάσμα.
Και αυτό διότι το φως του ήλιου ή του υπό διωγμού λαμπτήρα πυρακτώσεως έχουν πλήρες φάσμα, δηλαδή όλα τα χρώματα ασχέτως εάν ο πρώτος έχει πιο πολύ μπλε και ο δεύτερος περισσότερο κίτρινο. Όλοι οι άλλοι οι οικιακοί λαμπτήρες (led ή φθορισμού) και οι βιομηχανικοί (HQI, και οι διάφοροι άλλοι τύποι εκκενώσεως) δεν έχουν συνεχές φάσμα. Αυτό δημιουργεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα στο πως φαίνονται τα αντικείμενα.
Και αυτό διότι το φως του ήλιου ή του υπό διωγμού λαμπτήρα πυρακτώσεως έχουν πλήρες φάσμα, δηλαδή όλα τα χρώματα ασχέτως εάν ο πρώτος έχει πιο πολύ μπλε και ο δεύτερος περισσότερο κίτρινο. Όλοι οι άλλοι οι οικιακοί λαμπτήρες (led ή φθορισμού) και οι βιομηχανικοί (HQI, και οι διάφοροι άλλοι τύποι εκκενώσεως) δεν έχουν συνεχές φάσμα. Αυτό δημιουργεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα στο πως φαίνονται τα αντικείμενα.
Θα πρέπει να ξέρουμε πλέον ότι με τον τεχνητό
φωτισμό που θα κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια θα έχουμε διαφορά σε αυτά
που βλέπουμε με φως ημέρας και φως νύχτας.
Οι λαμπτήρες φθορισμού πχ. έχουν ένα κενό στο κόκκινο με αποτέλεσμα τα αντικείμενα να είναι πράσινα. Ο εγκέφαλος, που ξέρει τα πραγματικά χρώματα μέσα στο χώρο μας, σε εμάς δίνει την αντίληψη ότι είναι σωστά, σε περίπτωση όμως έντονης αντίθεσης δεν μπορεί να διορθώσει. Με απλά λόγια, ένα κόκκινο σπυράκι στην επιδερμίδα που με το θερμά χρώματα του λαμπτήρα πυρακτώσεως εξαφανίζεται , με το λαμπτήρα φθορισμού φαίνεται πολύ πιο έντονο απ΄ ότι στην πραγματικότητα (φως ημέρας).
Αντίστοιχο πρόβλημα έχουν και τα φωτιστικά led χωρίς όμως να είναι εύκολα προσδιορισμένο το χρωματικό τους αποτέλεσμα μιας κι αλλάζουν από κατασκευαστή σε κατασκευαστή. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν έχουν συνεχές φάσμα και ο προσδιορισμός της θερμοκρασίας χρώματος του κατασκευαστή αναφέρεται στη γενική απόχρωση.
5η πληροφορία είναι ο δείκτης
χρωματικής απόδοσης Ra ή CRI
Δείκτης χρωματικής απόδοσης ή αλλιώς στα αγγλικά
color rendering index (εν συντομία CRI), είναι η ποσοτική μέτρηση της
ικανότητας μίας πηγής φωτός να εμφανίζει τα χρώματα, σε σύγκριση με μια ιδανική
πηγή φωτός ή με το φυσικό φως. Δείχνει την ένδειξη ρεαλιστικής αναπαραγωγής του
χρώματος ενός αντικειμένου.
Οι πηγές φωτός με μεγάλο δείκτη χρωματικής απόδοσης CRI, είναι πολύ σημαντικές για εφαρμογές φωτισμού σε κινηματογραφικά και τηλεοπτικά στούντιο, σε εκθέσεις προϊόντων και έργων τέχνης κτλ.
Οι πηγές φωτός με μεγάλο δείκτη χρωματικής απόδοσης CRI, είναι πολύ σημαντικές για εφαρμογές φωτισμού σε κινηματογραφικά και τηλεοπτικά στούντιο, σε εκθέσεις προϊόντων και έργων τέχνης κτλ.
Η υψηλότερη τιμή του δείκτη χρωματικής απόδοσης είναι 100 (δείχνει υψηλή ποιότητα χρώματος) και μπορεί να είναι και αρνητική για κάποιες πηγές φωτός (χαμηλή ποιότητα χρώματος). Οι λαμπτήρες νατρίου χαμηλής πίεσης που χρησιμοποιούνται κυρίως για τον φωτισμό δρόμων, έχουν αρνητικό δείκτη χρωματικής απόδοσης. Οι λαμπτήρες φθορίου έχουν Ra που κυμαίνεται από το 50 για τις απλές λάμπες έως και το 90 για τις λάμπες φθορίου τριφωσφορικού τύπου. Οι λάμπες LED έχουν δείκτη πάνω από 80 ενώ κάποιοι κατασκευαστές έχουν επιτύχει Ra έως και 98.
Ο λόγος της χρήσης των λαμπτήρων με χαμηλή
ποιότητα χρώματος όπως π.χ οι λαμπτήρες Νατρίου υψηλής και χαμηλής πίεσης είναι
η απόδοσή τους. Οι λαμπτήρες αυτοί παράγουν περισσότερη ποσότητα φωτός ανά Watt καταναλισκόμενης
ηλεκτρικής ισχύος από τους λαμπτήρες με υψηλή ποιότητα χρώματος.
Ο δείκτης χρωματικής απόδοσης δεν πρέπει να συνδέεται με την ποιότητα του φωτισμού, καθώς ανά εφαρμογή είναι διαφορετική η επιθυμητή του τιμή. Για παράδειγμα στον φωτισμό των δρόμων ο αρνητικός δείκτης είναι επιθυμητός, καθώς η κίτρινη απόχρωση που αποδίδεται στα φωτιζόμενα αντικείμενα καθιστά πιο ξεκούραστη τη νυκτερινή οδήγηση.
Οι λαμπτήρες κατατάσσονται σε κατηγορίες απόδοσης
χρωμάτων σύμφωνα με την τιμή του δείκτη Ra (επόμενος πίνακας)
Με την πάροδο των ετών καθιερώθηκαν διεθνή
πρότυπα χρωματικής κωδικοποίησης του λευκού τα οποία και αναγράφονται ευκρινώς
πάνω στον εκάστοτε λαμπτήρα μετά την ισχύ του (π.χ. 54W/840).
Το πρώτο ψηφίο αναφέρεται αρχικά στον προσδιορισμό του βαθμού πιστότητας στην απόδοση των χρωμάτων από πρότυπη φωτεινή πηγή όπως ο ήλιος.
Το δεύτερο και τρίτο ψηφίο αναφέρονται στην απόχρωση του λευκού φωτός και ονομάζεται θερμοκρασία χρώματος.
Διεθνής κωδικοποίηση χρωματικής απόδοσης:
9= Χρωματική απόδοση 90-100 εξαιρετική
8= Χρωματική απόδοση 80- 89 πολύ καλή
7= Χρωματική απόδοση 70- 79 καλή
6= Χρωματική απόδοση 60- 69 σχετικά καλή
5= Χρωματική απόδοση 50- 59 μέτρια
4= Χρωματική απόδοση 40- 49 κακή
Διεθνής κωδικοποίηση θερμοκρασίας χρώματος:
27= Θερμοκρασία χρώματος 2700°k οικιακού/θερμού λευκού
30= Θερμοκρασία χρώματος 3000°k θερμού λευκού
40= Θερμοκρασία χρώματος 4000°k φυσικού λευκού
65= Θερμοκρασία χρώματος 6500°k ψυχρού λευκού
6η πληροφορία είναι η δυνατότητα κάποιων λαμπτήρων να λειτουργούν
σε χαμηλές ή και καμιά φορά σε υψηλές θερμοκρασίες. Ο λαμπτήρας θα
χρησιμοποιείται σε εσωτερικούς ή σε εξωτερικούς χώρους;
Όταν αγοράζετε λαμπτήρες, ένας σημαντικός παράγοντας που θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας είναι η θερμοκρασία περιβάλλοντος του χώρου στον οποίον θα χρησιμοποιηθούν. Για παράδειγμα, οι βελτιωμένοι λαμπτήρες πυράκτωσης είναι πιο ανθεκτικοί στις ακραίες θερμοκρασίες συγκριτικά με τους συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού ή τις διόδους εκπομπής φωτός (LED). Συνεπώς, κατά την αγορά λαμπτήρων που θα χρησιμοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους και θα είναι εκτεθειμένοι σε μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες, πρέπει πάντοτε να ελέγχετε αν είναι τυπωμένο το εικονίδιο σχετικά με τη θερμοκρασία λειτουργίας . Οι λαμπτήρες θα πρέπει να μπορούν να λειτουργούν στις θερμοκρασίες που είναι πιθανόν να σημειωθούν στον εξωτερικό χώρο στον οποίο θα τοποθετηθούν.
Όταν αγοράζετε λαμπτήρες, ένας σημαντικός παράγοντας που θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας είναι η θερμοκρασία περιβάλλοντος του χώρου στον οποίον θα χρησιμοποιηθούν. Για παράδειγμα, οι βελτιωμένοι λαμπτήρες πυράκτωσης είναι πιο ανθεκτικοί στις ακραίες θερμοκρασίες συγκριτικά με τους συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού ή τις διόδους εκπομπής φωτός (LED). Συνεπώς, κατά την αγορά λαμπτήρων που θα χρησιμοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους και θα είναι εκτεθειμένοι σε μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες, πρέπει πάντοτε να ελέγχετε αν είναι τυπωμένο το εικονίδιο σχετικά με τη θερμοκρασία λειτουργίας . Οι λαμπτήρες θα πρέπει να μπορούν να λειτουργούν στις θερμοκρασίες που είναι πιθανόν να σημειωθούν στον εξωτερικό χώρο στον οποίο θα τοποθετηθούν.
Η 7η πληροφορία έχει να κάνει με το μέγεθος και την υποδοχή του
λαμπτήρα. Έτσι ώστε αυτός να μπορεί να αντικαταστήσει τον ενεργοβόρο
πυρακτώσεως χωρίς να χρειαστούν μετατροπές.
ΕS (Επαφή-κάλυκας) Αναφέρεται στον
κάλυκα της λάμπας, όπου συχνά παραλείπεται το ES και αναφέρεται μόνο ο τύπος
του κάλυκα. Έχουμε Ε για τις βιδωτές (Edisson) που συνοδεύεται από 27 για τις
μεγάλες και 14 για τις minion (Ε27 και Ε14), Β για τις μπαγιονέτ και κατόπιν ακολουθούν
άλλοι τύποι όπως R7S για τις σωληνωτές δύο άκρων, G4 τα γνωστά μικρά με τα δύο
καρφιά που τα συναντάμε στα camper-τροχόσπιτα, G6,35 το ίδιο αλλά πιο μεγάλο σε
σπιτικές εφαρμογές και πολλά άλλα για κάθε τύπο λάμπας. Τα G4, G6,35, G5,35
κ.λ.π αφορούν λάμπες χαμηλής τάσης (6,12,24 Volt) ενώ συχνά οι ίδιες λάμπες
υπάρχουν με διαφορετικό κάλυκα, GU10 (ίδιο με αυτό των starter του φθορισμού)
και που είναι 230V.
8η πληροφορία η «φωτεινή ροή» που μετριέται σε
lumen (lm) και μας δείχνει πόσο φως παράγει ο λαμπτήρας ασχέτως του πόσα
watt καταναλώνει. Πρόκειται για μια μονάδα μέτρηση πολύ πιο
αντικειμενική από τα συνήθη watt, αλλά στην πράξη ούτε αυτή είναι τελείως αντικειμενική
και αυτό είναι ένα κομμάτι που θέλω να προσέξετε γιατί εδώ ακριβώς στηρίζεται ο
τίτλος του άρθρου «αλήθεια και ψέματα για τα led».
To φως μας χρειάζεται άλλοτε σε όλο το χώρο που κινούμαστε και άλλοτε στο σημείο που εργαζόμαστε. Στην πρώτη περίπτωση, τα lumen είναι αντικειμενικά όταν ο λαμπτήρας φωτίζει όλο το χώρο. Όταν όμως ο λαμπτήρας βγάζει φως συγκεντρωμένο ή εκεί που το θέλουμε (spot) τότε τα lumen δεν αρκούν αλλά χρειαζόμαστε μια άλλη μονάδα που μας δείχνει πόσο φως («φωτεινότητα») έχουμε στο επίπεδο εργασίας (στην κουζίνα μας, στο τραπέζι του φαγητού στο βιβλίο που διαβάζουμε και λοιπά). Στην περίπτωση αυτή η μονάδα που μας χρειάζεται είναι τα lux, που ορίζεται ως μέτρηση της φωτεινότητας.
To φως μας χρειάζεται άλλοτε σε όλο το χώρο που κινούμαστε και άλλοτε στο σημείο που εργαζόμαστε. Στην πρώτη περίπτωση, τα lumen είναι αντικειμενικά όταν ο λαμπτήρας φωτίζει όλο το χώρο. Όταν όμως ο λαμπτήρας βγάζει φως συγκεντρωμένο ή εκεί που το θέλουμε (spot) τότε τα lumen δεν αρκούν αλλά χρειαζόμαστε μια άλλη μονάδα που μας δείχνει πόσο φως («φωτεινότητα») έχουμε στο επίπεδο εργασίας (στην κουζίνα μας, στο τραπέζι του φαγητού στο βιβλίο που διαβάζουμε και λοιπά). Στην περίπτωση αυτή η μονάδα που μας χρειάζεται είναι τα lux, που ορίζεται ως μέτρηση της φωτεινότητας.
Επειδή όμως η φωτεινότητα, είναι αντιστρόφως ανάλογη
της αποστάσεως της φωτεινής πηγής από το επίπεδο εργασίας τότε τα lux για να
γίνουν αντικειμενικά θα πρέπει να οριστεί σε πόση απόσταση μετριούνται. Έτσι λοιπόν έχουμε τα
κεριά(cd) τα οποία είναι τα lux ενός φωτιστικού (Προσοχή! Όχι
λυχνίας αλλά ενός συστήματος που μπορεί να αποτελείται από λυχνία συν κάτοπτρο
ή φακό και πολλές φορές και τα δυο μαζί.) σε απόσταση ενός μέτρου.
Πολλές φορές οι σοβαροί κατασκευαστές λαμπτήρων με ενσωματωμένο καθρέφτη (διχροϊκές λυχνίες) ή κάτοπτρο (led) αναφέρουν τα lux/m που αντιστοιχούν σε κεριά (cd) αλλά κάποιες φορές μας έχει τύχει να βρούμε lux τα οποία σε υποσημείωση με μικρά γράμματα στο κάτω μέρος του πίνακα να αναφέρονται σε μισό μέτρο.
Πολλές φορές οι σοβαροί κατασκευαστές λαμπτήρων με ενσωματωμένο καθρέφτη (διχροϊκές λυχνίες) ή κάτοπτρο (led) αναφέρουν τα lux/m που αντιστοιχούν σε κεριά (cd) αλλά κάποιες φορές μας έχει τύχει να βρούμε lux τα οποία σε υποσημείωση με μικρά γράμματα στο κάτω μέρος του πίνακα να αναφέρονται σε μισό μέτρο.
Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να ξέρετε ότι ένας κλασσικός λαμπτήρας
πυρακτώσεως έδινε λιγότερα από 10 lumen/watt.
Ένας πιο
σύγχρονος αλογόνου δίνει ανάλογα με την κατηγορία που ανήκει από 12-20 lm/w,
όσο αφορά τις συνήθεις χρήσεις διότι, για ειδικές χρήσεις
(φωτογραφία-κινηματογράφος) μπορεί να φτάσει και 30 με 35
lm/w. Σημειώνουμε όμως ότι στην περίπτωση αυτή περιορίζεται η διάρκεια
ζωής του.
Για μια συγκεκριμένη κατηγορία λαμπτήρων (λαμπτήρας
πυράκτωσης) θα λέγαμε ότι η κατηγορία
Α είναι για 60 lm/w,
Β 25-60 lm/w,
C 19-25 lm/w,
D 16-19 lm/w,
E 14-16 lm/w,
F 12-14 lm/w
G <12 lm/w
Αυτή η ενεργειακή κλάση έχει να κάνει με την κάθε κατηγορία ξεχωριστά και όχι με απόλυτη φωτεινή απόδοση.
Ένας πυρακτώσεως δηλαδή για να είναι κατηγορίας Β πρέπει να είναι από 25 εώς 60 lm/w ενώ ένας φθορισμού που από τη φύση του είναι πολύ πιο οικονομικότερος με την ίδια απόδοση θεωρείται κατηγορίας C.
Α είναι για 60 lm/w,
Β 25-60 lm/w,
C 19-25 lm/w,
D 16-19 lm/w,
E 14-16 lm/w,
F 12-14 lm/w
G <12 lm/w
Αυτή η ενεργειακή κλάση έχει να κάνει με την κάθε κατηγορία ξεχωριστά και όχι με απόλυτη φωτεινή απόδοση.
Ένας πυρακτώσεως δηλαδή για να είναι κατηγορίας Β πρέπει να είναι από 25 εώς 60 lm/w ενώ ένας φθορισμού που από τη φύση του είναι πολύ πιο οικονομικότερος με την ίδια απόδοση θεωρείται κατηγορίας C.
Οι λάμπες φθορισμού τώρα χωρίζονται σε δυο
κατηγορίες, τις γραμμικές (σωληνωτές) και τις συμπαγείς(CLF).
Οι γραμμικές έχουν μεγαλύτερη απόδοση και μπορούν να φτάσουν από 90 εώς 114 lm/w ενώ οι συμπαγείς οι οποίες είναι λάμπες διαφόρων σχημάτων αλλά με κάλυκα τέτοιο ώστε να μπορούν να αντικαταστήσουν τις κλασσικές οικιακές πυρακτώσεως (Ε27 και Ε14- βιδωτές καθώς και τις Β-μπαγιονέτ), κυμαίνεται από 45 εώς 68 lm/w ενώ για τις ειδικού κάλυκα PL από 70 εώς 90 lm/w
Τα led τώρα και τα οποία μας ενδιαφέρουν περισσότερο, στη συνήθεις περιπτώσεις, έχουν φωτεινή απόδοση από 36 εώς 65 lm/w αν και βρίσκουμε με πολύ ψηλότερη απόδοση.
Η μέση τιμή τους κυμαίνεται από 40 εώς 55 lm/w.
Έτσι λοιπόν έχουμε το πρώτο μεγάλο ψέμα ότι η τεχνολογία led προσφέρει πολύ μεγαλύτερη οικονομία από οποιαδήποτε άλλη. Βλέπουμε ότι υπολείπεται των λαμπτήρων φθορισμού και υπερέχει των πυρακτώσεως…..ή μήπως δεν είναι έτσι???
Οι γραμμικές έχουν μεγαλύτερη απόδοση και μπορούν να φτάσουν από 90 εώς 114 lm/w ενώ οι συμπαγείς οι οποίες είναι λάμπες διαφόρων σχημάτων αλλά με κάλυκα τέτοιο ώστε να μπορούν να αντικαταστήσουν τις κλασσικές οικιακές πυρακτώσεως (Ε27 και Ε14- βιδωτές καθώς και τις Β-μπαγιονέτ), κυμαίνεται από 45 εώς 68 lm/w ενώ για τις ειδικού κάλυκα PL από 70 εώς 90 lm/w
Τα led τώρα και τα οποία μας ενδιαφέρουν περισσότερο, στη συνήθεις περιπτώσεις, έχουν φωτεινή απόδοση από 36 εώς 65 lm/w αν και βρίσκουμε με πολύ ψηλότερη απόδοση.
Η μέση τιμή τους κυμαίνεται από 40 εώς 55 lm/w.
Έτσι λοιπόν έχουμε το πρώτο μεγάλο ψέμα ότι η τεχνολογία led προσφέρει πολύ μεγαλύτερη οικονομία από οποιαδήποτε άλλη. Βλέπουμε ότι υπολείπεται των λαμπτήρων φθορισμού και υπερέχει των πυρακτώσεως…..ή μήπως δεν είναι έτσι???
Τις περισσότερες φορές δεν είναι τα lumen που μας
ενδιαφέρουν αλλά τα lux. Τα led διαθέτουν ενσωματωμένο συγκεντρωτικό φακό έτσι
ώστε να κατευθύνουν τη δέσμη τους προς τα εμπρός, κάτι που μόνο οι διχροϊκές
αλογόνου ή οι κοινές καθρέφτου μπορούν να κάνουν.
Οι φθορισμού έχουν περισσότερη φωτεινή απόδοση δηλαδή περισσότερο φως αλλά το διαχέουν σε όλο το χώρο ενώ οι led τον κατευθύνουν εκεί που μας χρειάζεται, προσφέροντας μας περισσότερη φωτεινότητα στο επίπεδο εργασίας.
Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να λάβουμε υπόψην μας έναν άλλο παράγοντα που λέγεται δέσμη και αναγράφεται σε μοίρες επάνω στη συσκευασία όταν αυτή αφορά λαμπτήρες στενής δέσμης.
Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχουν νόημα τα lumen αλλά τα lux ή για πιο αντικειμενική σύγκριση τα κεριά (cd). Είναι μεγάλο λάθος λοιπόν ένας κατασκευαστής ή στο Internet ένας πωλητής να μας αναφέρει τα lumen όταν πρόκειται για led.
Οι φθορισμού έχουν περισσότερη φωτεινή απόδοση δηλαδή περισσότερο φως αλλά το διαχέουν σε όλο το χώρο ενώ οι led τον κατευθύνουν εκεί που μας χρειάζεται, προσφέροντας μας περισσότερη φωτεινότητα στο επίπεδο εργασίας.
Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να λάβουμε υπόψην μας έναν άλλο παράγοντα που λέγεται δέσμη και αναγράφεται σε μοίρες επάνω στη συσκευασία όταν αυτή αφορά λαμπτήρες στενής δέσμης.
Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχουν νόημα τα lumen αλλά τα lux ή για πιο αντικειμενική σύγκριση τα κεριά (cd). Είναι μεγάλο λάθος λοιπόν ένας κατασκευαστής ή στο Internet ένας πωλητής να μας αναφέρει τα lumen όταν πρόκειται για led.
Αν
λοιπόν, χρειαζόμαστε να φωτίσουμε όλον τον εσωτερικό μας χώρο του
οχήματος αναψυχής (camper-τροχόσπιτο), οι φθορισμού έχουν καλύτερη απόδοση. Όταν
όμως πρόκειται να φωτίσουμε επιφάνειες (εξωτερικές, διάβασμα, τραπέζι
κλπ.) τότε οι συγκεντρωμένης δέσμης (led ή spot αλογόνου) είναι
προτιμότερες.
Άρα συνοψίζοντας Lm(lumen)- Lux-cd (κεριά)- Φωτεινή απόδοση-φωτεινότητα-φωτεινότητα στο 1m.
Είναι το σημαντικότερο ίσως στοιχείο που μας δείχνει το πόσο φως έχουμε. Lumen για τις χωρίς καθρέφτη ενώ lux ή κεριά για τις καθρέφτου και τα led.
Άρα συνοψίζοντας Lm(lumen)- Lux-cd (κεριά)- Φωτεινή απόδοση-φωτεινότητα-φωτεινότητα στο 1m.
Είναι το σημαντικότερο ίσως στοιχείο που μας δείχνει το πόσο φως έχουμε. Lumen για τις χωρίς καθρέφτη ενώ lux ή κεριά για τις καθρέφτου και τα led.
9η πληροφορία h (Hour) Διάρκεια ζωής σε ώρες. Πολλές φορές αναφέρονται και τα χρόνια μια δηλαδή
κατά προσέγγιση εκτίμηση της ζωής ενός λαμπτήρα. Υπολογίζοντας 3 ώρες την ημέρα
λειτουργία.
10η πληροφορία αν μπορεί να ρυθμιστεί η ένταση
φωτεινότητάς τους.Σε κάθε συσκευασία λαμπτήρα θα είναι τυπωμένο ένα εικονίδιο
σχετικά με την αυξομείωση της έντασης του φωτός , το οποίο θα
δηλώνει αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Πρέπει πάντοτε να ελέγχετε αυτό το
εικονίδιο για τους συμπαγείς λαμπτήρες φωτισμού και τις διόδους εκπομπής φωτός
(LED), καθώς πολλοί από αυτούς τους λαμπτήρες δεν λειτουργούν με τους τυπικούς
ρεοστατικούς διακόπτες
Μπορούμε να συναντήσουμε ακόμα άλλα στοιχεία
όπως RGB για led που μπορούν να αλλάξουν χρώμα.
Αυτά είναι τα βασικότερα που ενδιαφέρουν τον απλό χρήστη ενώ υπάρχουν πλήθος άλλα στοιχεία για τον πιο προχωρημένους. Στις λάμπες φθορισμού αναφέρονται συχνά και οι θερμοκρασίες στις οποίες αποδίδουν τη μέγιστη φωτεινότητα τους.
Αυτά είναι τα βασικότερα που ενδιαφέρουν τον απλό χρήστη ενώ υπάρχουν πλήθος άλλα στοιχεία για τον πιο προχωρημένους. Στις λάμπες φθορισμού αναφέρονται συχνά και οι θερμοκρασίες στις οποίες αποδίδουν τη μέγιστη φωτεινότητα τους.
Κάποιες πληροφορίες έχουν παρθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Ενέργειας