ΜΑΘΗΜΑΤΑ PANEL CAD ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ

Σκοπός της σειράς αυτών των άρθρων είναι να παρουσιάσουμε στους Ηλεκτρολόγους Εγκαταστάτες...

... τα βήματα για την παραγωγή μίας πλήρους ΥΔΕ (έντυπα + σχέδια) με τη βοήθεια του υπολογιστή μας.
Γι’ αυτό θα χρησιμοποιήσουμε το πρόγραμμα PanelCAD για εγκαταστάτες της Ti-Soft.

Μπορούμε να κατεβάσουμε και να τρέξουμε το πρόγραμμα για ένα μήνα τελείως δωρεάν από τον ιστότοπο www.ti-soft.com. Έτσι όλα αυτά που θα αναφέρουμε παρακάτω μπορούμε να τα πραγματοποιήσουμε στον υπολογιστή μας.

Παραγωγή νέας Υπεύθυνης Δήλωσης Εγκαταστάτη (ΥΔΕ) με τη βοήθεια του υπολογιστή (Μέρος 1ο)

1. Βιβλιοθήκη με Ηλεκτρολόγους Εγκαταστάτες

Το πρώτο που κάνουμε μετά την εγκατάσταση του προγράμματος είναι να καταχωρήσουμε στη βιβλιοθήκη των Ηλεκτρολόγων τα στοιχεία μας όπως φαίνεται στην Εικόνα 1. Αυτό γίνεται επιλέγοντας από το κύριο μενού Βιβλιοθήκες-> Εγκαταταστάτες Ηλεκτρολόγοι.

Αν σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε το πρόγραμμα και για άλλους συναδέλφους τότε θα πρέπει να καταχωρήσουμε και τα στοιχεία των άλλων συναδέλφων.

Για κάθε ηλεκτρολόγο καταχωρούμε:

• Στοιχεία που εμφανίζονται στη σφραγίδα
• Στοιχεία της άδειας
• Στοιχεία οργάνων μέτρησης (μέχρι 2)

Αν καταχωρήσουμε περισσότερους από έναν ηλεκτρολόγους καλό είναι να ορίσουμε τον προεπιλεγμένο ηλεκτρολόγο δηλαδή αυτόν που θα χρεώνεται σε κάθε νέο Έργο.

Εικόνα 1 Στη βιβλιοθήκη των ηλεκτρολόγων υπάρχουν καταχωρημένοι οι ηλεκτρολόγοι που συμμετέχουν στα έργα μας.

2. Ξεκίνημα έργου

Για να ξεκινήσουμε μια νέα ΥΔΕ θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα νέο έργο. Αυτό γίνεται ως εξής:

• Από το κύριο μενού επιλέγουμε Έργα -> Έργα
• Κάνουμε κλικ στο κουμπί 
• Στο δέντρο με τα έργα προστίθεται το Έργο ν
• Το μετονομάζουμε, δίνοντας συνήθως το όνομα του ατόμου που θα παραδώσουμε την ΥΔΕ π.χ. _ΓΕΜΙΤΖΑΚΗΣ
• 
  

3. Στοιχεία Ηλεκτρολόγου που υπογράφει την ΥΔΕ

Στην καρτέλα Εγκαταστάτης (Εικόνα 2) θα πρέπει να συμπληρώνουμε τα στοιχεία του ηλεκτρολόγου που θα υπογράψει την ΥΔΕ. Με κλικ στο κουμπί Επιλογή εγκαταστάτη από βιβλιοθήκηεμφανίζεται η φόρμα της εικόνας 1 και απλά επιλέγουμε αυτόν που επιθυμούμε. Σε οποιαδήποτε φάση του έργου μπορούμε να τον αλλάξουμε.

Η σφραγίδα του ηλεκτρολόγου στα έντυπα είναι προαιρετική π.χ. αν θέλουμε να τα σφραγίσουμε με την πρωτότυπη σφραγίδα μας.

Εικόνα 2 Στην καρτέλα αυτή καταχωρούμε τα στοιχεία του ηλεκτρολόγου που θα υπογράψει την ΥΔΕ.

4. Στοιχεία καταναλωτή

Στην καρτέλα Καταναλωτής (Εικόνα 3) συμπληρώνουμε τα στοιχεία του ιδιοκτήτη και του χρήστη. Επίσης συμπληρώνουμε τα στοιχεία του ακινήτου/διαμερίσματος.

Εικόνα 3 Τα στοιχεία του καταναλωτή εμφανίζονται σε όλα τα έντυπα της ΥΔΕ.

5. Στοιχεία ηλεκτρικής εγκατάστασης

Στην καρτέλα ΥΔΕ (Εικόνα 4) συμπληρώνουμε μία σειρά από στοιχεία που εμφανίζονται στο έντυπο της ΥΔΕ. Στη βοήθεια του προγράμματος μπορούμε να βρούμε απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις που θα προκύψουν.

Εικόνα 4 Στην καρτέλα αυτή καταχωρούμε τα στοιχεία της ηλεκτρικής εγκατάστασης που εμφανίζονται στην ΥΔΕ.

6. Βλέπουμε την ΥΔΕ

Η ΥΔΕ είναι πρακτικά σχεδόν έτοιμη, για να την δούμε κάνουμε κλικ στο κουμπί 

Αυτό που λείπει είναι τα εγκατεστημένα kW, το καλώδιο παροχής και η γενική ασφάλεια. Όλα αυτά θα συμπληρωθούν αυτόματα αφού δημιουργήσουμε το μονογραμμικό διάγραμμα του πίνακα.

Μπορούμε να την εκτυπώσουμε ή να την σώσουμε σαν αρχείο PDF αν θέλουμε να την επισυνάψουμε σε e-mail.

Εικόνα 5 Προεπισκόπηση της ΥΔΕ Δημιουργία Μονογραμμικού Διαγράμματος με τη βοήθεια του υπολογιστή (Μέρος 2ο) Στο προηγούμενο άρθρο είδαμε πώς ξεκινάμε ένα νέο έργο και πώς δημιουργούμε την ΥΔΕ. Στο παρόν... ... άρθρο θα δούμε πώς δημιουργούμε το μονογραμμικό διάγραμμα του ηλεκτρικού πίνακα της κατοικίας. 1. Ηλεκτρική διανομή Από το κύριο μενού επιλέγουμε Έργα -> Ηλεκτρικοί πίνακες και κυκλώματα. Εμφανίζεται η φόρμα που βλέπουμε στην εικόνα 4. Στο αριστερό μέρος υπάρχει το δέντρο της ηλεκτρικής διανομής. Στο δέντρο αυτό βλέπουμε τους ηλεκτρικούς πίνακες όλης της εγκατάστασης. Στην κορυφή του δέντρου είναι η ΔΕΗ. Κάτω από τη ΔΕΗ είναι ο ΓΕΝ.ΠΙΝΑΚΑΣ. Στη δική μας περίπτωση έχουμε μόνο έναν πίνακα. Στο μέσον υπάρχει ένα λογιστικό φύλλο με τα κυκλώματα που έχει ο πίνακας. Το φύλλο αυτό είναι προς το παρόν άδειο. 2. Γρήγορη δημιουργία κυκλωμάτων Για να προσθέσουμε γρήγορα και εύκολα τα κυκλώματα του πίκανα, κάνουμε κλικ στο κουμπί  και εμφανίζεται η φόρμα Μάγος δημιουργίας (Εικόνα 1). Τα βήματα είναι: Βήμα 1, Στο λογιστικό φύλλο ορίζουμε τα κυκλώματα Βήμα 2, Επιλέγουμε τον τύπο των καλωδίων (παροχικού και κυκλωμάτων) και τον αριθμό των φάσεων Βήμα 3, Επιλέγουμε πόσα ΔΔΡ θέλουμε, συνήθως είναι ένα ΔΔΡ στην άφιξη Εικόνα 1 Βήμα 1, Περιγράφουμε τα κυκλώματα του πίνακα και την ισχύ τους σε kW. Εικόνα 2 Βήμα 2, Επιλέγουμε τον τύπο των καλωδίων και τις φάσεις του πίνακα. Εικόνα 3 Βήμα 3, Επλέγουμε τα ΔΔΡ που θα βάλουμε στον πίνακα. 3. Το λογιστικό φύλλο συμπληρωμένο Μόλις τελειώσουμε με το μάγο δημιουργίας, το λογιστικό φύλλο γεμίζει με τα κυκλώματα όπως φαίνεται στην Εικόνα 4. Στο δεξί μέρος βλέπουμε το μονογραμμικό διάγραμμα της γραμμής που βρισκόμαστε π.χ. της ΚΟΥΖΙΝΑΣ και πιο δεξιά οι φωτογραφίες των υλικών που υπάρχουν στο μονογραμμικό. Στο λογιστικό φύλλο μπορούμε να έρθουμε με κλικ στο κουμπί  Να αλλάξουμε τη σειρά των κυκλωμάτων Να προσθέσουμε/παρεμβάλουμε ένα νέο κύκλωμα Να διαγράψουμε ένα ή περισσότερα κυκλώματα Να αλλάξουμε τα kW κάθε φορτίου, τον τύπο και το μήκος καλωδίου Για κάθε κύκλωμα το πρόγραμμα υπολογίζει και σας δείχνει: τo ρεύμα γραμμής, Ib το ρεύμα της προστατευτικής διάταξης, In το επιτρεπόμενο ρεύμα, Iz και Ir του καλωδίου τη διατομή του καλωδίου την πτώσης τάσης Εικόνα 4 Το λογιστικό φύλλο συμπληρωμένο. Βλέπουμε το μονογραμμικό και τα υλικά πίνακα της γραμμής της ΚΟΥΖΙΝΑΣ 4. Εγκατεστημένη ισχύς, καλώδιο παροχής, ασφάλεια πίνακα Στη γραμμή εργαλείων κάνουμε κλικ στο κουμπί  και βλέπουμε ( Εικόνα 5) την εγκατεστημένη και απορροφούμενη ισχύ του πίνακα την κατανομή των φορτίων στις 3 φάσεις (για 3Φ πίνακα) το παροχικό καλώδιο το μονογραμμικό της άφιξης τις φωτογραφίες των υλικών της άφιξης Πολλή προσοχή στους συντελεστές ταυτοχρονισμού διότι αυτοί καθορίζουν τη διατομή του παροχικού καλωδίου και την ασφάλεια. Επειδή οι συντελεστές αυτοί δεν προδιαγράφονται πουθενά, συχνά λειτουργούμε αντίστροφα, δηλαδή ξέροντας ότι το παροχικό έχει διατομή 10 mm², αυξομειώνουμε τους συντελεστές αυτούς μέχρι να δούμε ότι το επιλεγμένο καλώδιο είναι 10 mm². Εικόνα 5 Το παροχικό καλώδιο και η ασφάλεια προκύπτουν από την απορροφούμενη ισχύ. 5. Βλέπουμε το μονογραμμικό Στη γραμμή εργαλείων κάνουμε κλικ στο κουμπί  και βλέπουμε (Εικόνα 6) το σχέδιο με το μονογραμμικό διάγραμμα. Μπορούμε: Να κάνουμε ζουμ Να το εκτυπώσουμε σε χαρτί Α4 Να το αποθηκεύσουμε σε αρχείο DWG/DXF/PDF Σημειώνουμε ότι: αν τα κυκλώματα του πίνακα δε χωράνε σε μία σελίδα, το πρόγραμμα αυτόματα δημιουργεί περισσότερες σελίδες Α4 και τις αριθμεί το υπόμνημα περιέχει τα στοιχεία του εγκαταστάστη και του πελάτη Εικόνα 6 Το μονογραμμικό διάγραμμα του πίνακα με ένα ΔΔΡ στην άφιξη Στην Εικόνα 7 βλέπουμε το μονογραμμικό του πίνακα αν είχαμε επιλέξει περισσότερα από ένα ΔΔΡ. Εικόνα 7 Το μονογραμμικό διάγραμμα του πίνακα με τρία ΔΔΡ και υποζυγούς Δημιουργία του πρωτοκόλλου ελέγχου με τη βοήθεια του υπολογιστή (Μέρος 3o) Στα προηγούμενα άρθρα είδαμε πώς ξεκινάμε ένα νέο έργο και πώς δημιουργούμε... ... την Υ.Δ.Ε. και το μονογραμμικό διάγραμμα του ηλεκτρικού πίνακα της κατοικίας. Στο παρόν άρθρο θα δούμε πώς δημιουργούμε το πρωτόκολλο ελέγχου της ηλεκτρικής εγκατάστασης. Βήμα 1, Πρωτόκολλο ελέγχου, βασικά στοιχεία Από το κύριο μενού επιλέγουμε Έργα -> Πρωτόκολλο ελέγχου (Εικόνα 1). Ξεκινάμε καταχωρώντας τα βασικά στοιχεία (Εικόνα 2), τους οπτικούς ελέγχους (Εικόνα 3) κ.λπ.. Εικόνα 1 Το μενού του προγράμματος Εικόνα 2 Καταχώρηση των βασικών στοιχείων του πρωτοκόλλου Εικόνα 3 Καταχώρηση των οπτικών ελέγχων του πρωτοκόλλου Βήμα 2, Αρχείο με μετρήσεις (προαιρετικό) Τα περισσότερα από τα όργανα μετρήσεων που χρησιμοποιούμε για να πάρουμε τις μετρήσεις στην ηλεκτρική εγκατάσταση έχουν την δυνατότητα να δημιουργούν ένα αρχείο με τις μετρήσεις. Αν διαθέτουμε αυτό το αρχείο, τότε μπορούμε να διαβάσουμε και να δούμε τις παρακάτω μετρήσεις (Εικόνα 4). Έλεγχος συνέχειας (R-LOW) Αντίσταση μόνωσης (R-ISO) Σύνθετη αντίσταση βρόχου σφάλματος (Z-LOOP) Σύνθετη αντίσταση γραμμής (Z-LINE) Γείωση ΔΔΡρεύμααπόζευξης (RCD Trip current) ΔΔΡ χρόνος απόζευξης (RCD Trip time) ΔΔΡ όλες οι μετρήσεις (RCD auto) κ.ά. Εικόνα 4 Βλέπουμε τις μετρήσεις που πήραμε. Βήμα 3, Καταχώρηση των μετρήσεων στο λογιστικό φύλλο Και τώρα ερχόμαστε να καταχωρήσουμε τις μετρήσεις στα αντίστοιχα κυκλώματα του πίνακα. Στην Εικόνα 5 βλέπουμε ότι για κάθε ηλεκτρικό πίνακα, εμφανίζεται ένα συμπληρωμένο λογιστικό φύλλο με τα κυκλώματα του μαζί με το καλώδιο παροχής του. Οι μετρήσεις που πρέπει να καταχωρήσουμε για κάθε κύκλωμα είναι: Αντίσταση μόνωσης Riso Αντίσταση βρόχου σφάλματος Zs Ρεύμα βρόχου σφάλματος Is Για κάθε διακόπτη διαφυγής ρεύματος καταχωρούμε: Ρεύμα απόζευξης Τάση απόζευξης Αν περάσαμε από το βήμα 2, τότε δεν πληκτρολογούμε τις μετρήσεις αλλά απλά τις επιλέγουμε από την αναδυόμενη λίστα. Το πρόγραμμα ελέγχει την τιμή της κάθε μέτρησης με τα όρια που ορίζει ο ελληνικός κανονισμός και αν κάποια μέτρηση είναι εκτός των αποδεκτών ορίων η κυψέλη γίνεται κίτρινη. Εικόνα 5 Λογιστικό φύλλο με τις μετρήσεις του πρωτοκόλλου ελέγχου Βήμα 4, Βλέπουμε το Πρωτόκολλο ελέγχου Οποιαδήποτε στιγμή μπορούμε να δούμε και να εκτυπώσουμε το Πρωτόκολλο ελέγχου που μπορεί να αποτελείται από μία ή περισσότερες σελίδες όπως φαίνονται στις Εικόνες 6 και 7. Στο κάτω μέρος μπαίνει η σφραγίδα (προαιρετικά) του ηλεκτρολόγου. Οι σελίδες μπορούν να σωθούν και σαν αρχείο π.χ. PDF, WORD για να το επισυνάψουμε σε e-mail. Εικόνα 6 Προεπισκόπηση της πρώτης σελίδας του πρωτοκόλλου ελέγχου Εικόνα 7 Προεπισκόπηση της δεύτερης σελίδας του πρωτοκόλλου ελέγχου Δημιουργία του σχέδιου εγκατάστασης με τη βοήθεια του υπολογιστή (Μέρος 4ο) Στα προηγούμενα άρθρα είδαμε πώς ξεκινάμε ένα νέο έργο και πώς δημιουργούμε... ... την Υ.Δ.Ε. και το μονογραμμικό διάγραμμα του ηλεκτρικού πίνακα της κατοικίας. Στο παρόν άρθρο θα δούμε πώς δημιουργούμε το σχέδιο της ηλεκτρικής εγκατάστασης. Το πρόγραμμα έχει ενσωματωμένο ένα σχεδιογράφο που μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε το μοντέλο του διαμερίσματος στις παρακάτω περιπτώσεις: Σε νέες οικοδομές όπου διαθέτουμε τις κατόψεις σε ηλεκτρονική μορφή, π.χ. αρχείο DWG, DXF, PDF Σε νέες οικοδομές όπου διαθέτουμε μια φωτοτυπία με την κάτοψη του διαμερίσματος. Αν την φωτογραφίσουμε (π.χ. με το κινητό μας) ή την σκανάρουμε δημιουργούμε ένα αρχείο εικόνας π.χ. JPEG, GIF. Σε παλιές οικοδομές θα πρέπει να ξεκινήσουμε από το μηδέν. Καλό είναι να έχουμε ένα σκίτσο με την κάτοψη και με τις βασικές διαστάσεις. Χρησιμοποιούμε τον όρο μοντέλο του διαμερίσματος διότι σε αντίθεση με την κάτοψη που περιέχει απλά γεωμετρικά σχήματα π.χ. γραμμές, το μοντέλο περιέχει χρήσιμες οντότητες όπως τοίχοι, κουφώματα, δωμάτια κ.λπ.. Βασικά πλεονεκτήματα του σχεδιογράφου του PanelCAD για εγκαταστάτες είναι η απλότητα και η ευχρηστία του. Έτσι ακόμα και ηλεκτρολόγοι που δεν έχουν δουλέψει ποτέ με σχεδιαστικά προγράμματα μπορούν να παράγουν μοντέλα σε ελάχιστο χρόνο. Για την ευκολότερη εκμάθηση του σχεδιογράφου μπορούμε να αξιοποιήσουμε: Τα video μαθήματα Τις ζωντανές παρουσιάσεις Την πλούσια βοήθεια Βήμα 1, Σχεδιάζουμε τους εξωτερικούς τοίχους Στο παρακάτω παράδειγμα το ξεπατίκωμα γίνεται από ένα αρχείο DWG. Ερχόμαστε στο σχεδιογράφο και ανοίγουμε την αρχιτεκτονική κάτοψη του διαμερίσματος. Η κάτοψη εμφανίζεται με χρώμα πορτοκαλί. Από τα εργαλεία επιλέγουμε , τοίχο πάχους 20 cm και με 10 κλικ του ποντικιού δημιουργούμε τους εξωτερικούς τοίχους.(Εικόνα 1) Βήμα 2, Σχεδιάζουμε τους εσωτερικούς τοίχους Από τα εργαλεία ξαναεπιλέγουμε , τοίχο πάχους 10 cm και με 5 κλικ του ποντικιού δημιουργούμε τους εσωτερικούς τοίχους.(Εικόνα 2) Βήμα 3, Σχεδιάζουμε τις πόρτες και τα παράθυρα Από τα εργαλεία επιλέγουμε  και σχεδιάζουμε τις πόρτες. Κάθε πόρτα σχεδιάζεται σύροντάς την πάνω στον αντίστοιχο τοίχο και επιλέγοντας τη φορά που ανοίγει. Κατόπιν επιλέγουμε  και σχεδιάζουμε τα παράθυρα. Κάθε παράθυρο σχεδιάζεται σύροντάς το πάνω στον αντίστοιχο τοίχο.(Εικόνα 3) Βήμα 4, Ορίζουμε τα δωμάτια Για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε την έκθεση παράδοσης θα πρέπει να ορίσουμε τα δωμάτια. Από τα εργαλεία επιλέγουμε  και ορίζουμε τα όρια κάθε δωματίου. Δεν ξεχνάμε να ορίσουμε και τους δύο εξώστες (Εικόνα 4) Στο σημείο αυτό απορρίπτουμε την κάτοψη και κρατάμε πλέον το μοντέλο του διαμερίσματος. Το μοντέλο αυτό θα συνοδεύει το έργο μας χωρίς να χρειαζόμαστε πλέον την αρχική κάτοψη. Το μοντέλο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες μελέτες όπως θέρμανση, κλιματισμός, ενεργειακά κ.ά.. Βήμα 5, Τοποθετούμε τις ηλεκτρικές συσκευές Από τα εργαλεία επιλέγουμε  και κατόπιν τη συσκευή π.χ. Κουζίνα. Εικόνα 1 Η συλλογή με τις ηλεκτρικές συσκευές Κλικ στο σημείο που θέλουμε να σχεδιασθεί η κουζίνα Escape για να τελειώσουμε την τρέχουσα εντολή Επιλέγουμε την επόμενη συσκευή κ.ο.κ. (Εικόνα 5) Βήμα 6, Τοποθετούμε φώτα, πρίζες, διακόπτες Από τα εργαλεία επιλέγουμε , και κατόπιν το είδος του διακόπτη π.χ. Αλέ-ρετούρ ακριανός. Εικόνα 2 Η συλλογή με τους διακόπτες Απανωτά κλικ στα σημεία που θέλουμε να σχεδιασθεί ο διακόπτης Escape για να τελειώσουμε την τρέχουσα εντολή Επιλέγουμε τον επόμενο διακόπτη κ.ο.κ. (Εικόνα 6) Εικόνα 3 Ξεκινάμε σχεδιάζοντας τους εξωτερικούς τοίχους. Εικόνα 4 Συνεχίζουμε με τους εσωτερικούς τοίχους. Εικόνα 5 Σχεδιάζουμε τις πόρτες και τα παράθυρα. Εικόνα 6 Ορισμός δωματίων, απόρριψη της αρχικής κάτοψης. Εικόνα 7 Τοποθετούμε τις ηλεκτρικές συσκευές. Εικόνα 8 Προσθέτουμε φώτα, πρίζες και διακόπτες. Σχέδιο εγκατάστασης σε χαρτί Α4 και έκθεση παράδοσης με υπολογιστή (Μέρος 5ο) Στο παρόν άρθρο θα δούμε πώς σχεδιάζουμε τις διαδρομές των καλωδίων στο σχέδιο εγκατάστασης και... ... πώς θα παράγουμε το σχέδιο εγκατάστασης σε χαρτί Α4. Για την ευκολότερη εκμάθηση του προγράμματος μπορούμε να αξιοποιήσουμε: Τα video μαθήματα Τις ζωντανές παρουσιάσεις Την πλούσια βοήθεια Γραμμές των καλωδίων στο σχέδιο εγκατάστασης Ξέροντας ότι η σχεδίαση των γραμμών των καλωδίων στο σχέδιο εγκατάστασης είναι το πιο εκνευριστικό μέρος της ΥΔΕ, δώσαμε ιδιαίτερη προσοχή στην απλούστευση αυτής της εργασίας. Παρακάτω δείχνουμε τα βήματα για τη σχεδίαση της γραμμής του θερμοσίφωνα. Ξεκινάμε επιλέγοντας από τη γραμμή εργαλείων .Το ίχνος του ποντικιού αλλάζει σε  Πλησιάζοντας το θερμοσίφωνα εμφανίζονται τα σημεία πιασίματος. Κλικ στο αριστερό σημείο και ορίσαμε το σημείο 1 Μετακινούμε το ποντίκι και βλέπουμε πέντε υποψήφιες διαδρομές, παράλληλες με τα όρια του ΛΟΥΤΡΟΥ, με μεταξύ τους απόσταση 5 cm. Κλικ στην πρώτη διαδρομή. Κινούμαστε προς τα κάτω ή πάνω στην διαδρομή 1. Κλικ στο σημείο 3 Συνεχίζουμε με το σημείο 4. Αν βρεθούμε σε κάποιο άλλο δωμάτιο εμφανίζονται οι νέες διαδρομές κ.ο.κ. Πλησιάζοντας το ποντίκι στον ηλεκτρικό πίνακα εμφανίζονται τα πιασίματα του πίνακα. Κλικ σε ένα από αυτά. Δεξί κλικ και Τέλος. Επιλέγουμε τη γραμμή που σχεδιάσαμε με το αντίστοιχο κύκλωμα του ηλεκτρικού πίνακα. Τώρα αν το ποντίκι περάσει πάνω από τη γραμμή βλέπουμε το καλώδιο του θερμοσίφωνα π.χ. 3x(Η07V-U 1x4) Εικόνα 1 Ξεκινάμε επιλέγοντας από τα εργαλεία Καλώδιο-γραμμή. Το σχέδιο εγκατάστασης που θα παραδώσουμε Από τα εργαλεία επιλέγουμε  και εμφανίζεται η φόρμα Ρυθμίσεις εκτύπωσης - Προεπισκόπηση. Η φόρμα αυτή περιλαμβάνει: Το έντυπο π.χ. Χαρτί Α4 τοπίο (landscape) To σχέδιο εγκατάστασης του ορόφου που είμαστε Το υπόμνημα με τα σύμβολα που υπάρχουν στο σχέδιο Ξεκινάμε επιλέγοντας την κλίμακα της κάτοψης ως εξής: Πληκτρολογώντας π.χ. 75 που σημαίνει 1/75 Μετακινώνντας με το ποντίκι τα 4 κόκκινα σημεία Με τον ίδιο τρόπο επιλέγουμε τη θέση και την κλίμακα του υπομνήματος. Το σχέδιο το στέλνουμε στον εκτυπωτή ή το αποθηκεύουμε σε αρχείο pdf, dwg, κ.ά.. Η έκθεση παράδοσης Συνοψίζουμε τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα: Στην αρχιτεκτονική κάτοψη ορίσαμε τα όρια κάθε δωματίου (και των βεραντών) Σε κάθε δωμάτιο βάλαμε τις ηλεκτρικές συσκευές π.χ. κλιματιστικά και τα ηλεκτρολογικά υλικά π.χ. διακόπτες Για κάθε υλικό ορίσαμε την ισχύ του σε W και το βαθμό προστασίας π.χ. 20 για τα απλά υλικά Η έκθεση παράδοσης παράγεται αυτόματα (Εικόνα 5). Εικόνα 2 Τα βήματα για τη σχεδίαση της γραμμής του θερμοσίφωνα Εικόνα 3 Το σχέδιο εγκατάστασης ολοκληρωμένο Εικόνα 4 Η φόρμα με την οποία επιλέγουμε τη σωστή κλίμακα Εικόνα 5 Η έκθεση παράδοσης παράγεται χωρίς κανένα ιδιαίτερο κόπο. Διαστάσεις ηλεκτρικού πίνακα, φάκελος ΥΔΕ, αιτήσεις κ.ά. με τη βοήθεια του υπολογιστή (Μέρος 6ο) Στο παρόν άρθρο θα δούμε πώς παράγουμε το σχέδιο με τα υλικά του ηλεκτρικού πίνακα... ... και τον πλήρη φάκελο της ΥΔΕ. Διάταξη υλικών και διαστάσεις ηλεκτρικού πίνακα Αν έχουμε ολοκληρώσει τα μονογραμμικά σχέδια των ηλεκτρικών πινάκων, μπορούμε να δούμε την όψη με τα υλικά του κάθε πίνακα. Παράλληλα βλέπουμε και τις διαστάσεις του πίνακα. Για κάθε ηλεκτρολογικό υλικό που υπάρχει στον ηλεκτρικό πίνακα, το πρόγραμμα γνωρίζει τις διαστάσεις του. Σημειώνουμε ότι τα υλικά ράγας έχουν ίδιες διαστάσεις ανεξάρτητα από τον κατασκευαστή τους. Για παράδειγμα ένας μικροαυτόματος με In=10Α καταλαμβάνει μία μονάδα πλάτους (δηλ. 17,5 mm) κατά μήκος της ράγας. Έτσι αν ορίσουμε: Τον αριθμό γραμμών και τον αριθμό στοιχείων ανά γραμμή Από που αρχίζουμε την τοποθέτηση π.χ. από κάτω προς τα πάνω το πρόγραμμα σχεδιάζει και μας δείχνει το σχέδιο διαστάσεων του πίνακα όπως βλέπουμε στο δεξί μέρος της Εικόνας 1. Το πρόγραμμα μπορεί να χειριστεί υλικά ράγας αλλά και ειδικές περιπτώσεις π.χ. το υλικό της άφιξης είναι αυτόματος διακόπτης 3x150A και τοποθετείται σε ξεχωριστό χώρο όπως φαίνεται στην Εικόνα 2. Εικόνα 1 Διάταξη υλικών οικιακού πίνακα Εικόνα 2 Διάταξη υλικών βιομηχανικού πίνακα Φάκελος ΥΔΕ Με τον όρο φάκελος ΥΔΕ εννοούμε ένα pdf αρχείο που περιλαμβάνει: Εξώφυλλο Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (μία σελίδα) Πρωτόκολλο ελέγχου (μία ή περισσότερες σελίδες) Έκθεση παράδοσης (μία ή περισσότερες σελίδες) Μονογραμμικά σχέδια πινάκων (μία ή περισσότερες σελίδες) Σχέδια εγκατάστασης (μία ή περισσότερες σελίδες) Διάταξη υλικών, διαστάσεις πινάκων (προαιρετικό) Για να δημιουργήσουμε το φάκελο της ΥΔΕ Μαρκάρουμε τι θα περιέχει ο φάκελος της ΥΔΕ Στη γραμμή εργαλείων κλικ στη Συγγραφή Στην οθόνη μας βλέπουμε και ξεφυλλίζουμε το PDF αρχείο Εικόνα 3 Ο φάκελος ΥΔΕ μίας απλής μονοκατοικίας με έξι σελίδες Εικόνα 4 Ο φάκελος ΥΔΕ ενός μικρού ξενοδοχείου με 19 σελίδες Αιτήσεις, έντυπα κ.ά. Στη διαδικασία της ηλεκτροδότησης/συντήρησης μίας ηλεκτρικής εγκατάστασης, ο ηλεκτρολόγος πρέπει να συμπληρώσει διάφορα έντυπα, αιτήσεις για υποβολή σε υπηρεσίες όπως τη ΔΕΔΔΗΕ. Το πρόγραμμα συνοδεύεται από σειρά τέτοιων εντύπων. Ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη του προγράμματος να τα συμπληρώσει εύκολα και γρήγορα. Εικόνα 5 Η αίτηση ηλεκτροδότησης τύπου Α συμπληρωμένη Υπεύθυνη Δήλωση Καλής Εκτέλεσης (ΥΔΚΕ) με τη βοήθεια του υπολογιστή (Μέρος 7o) Στο παρόν άρθρο θα δούμε πώς παράγουμε την Υπεύθυνη Δήλωση Καλής Εκτέλεσης (ΥΔΚΕ). Η δήλωση αυτή... ... είναι σύμφωνη με την Παράγραφο 3, Άρθρο 12 του ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ 108/12-6-2013 (ΦΕΚ Β΄ 141/2013). Βασικά στοιχεία της ΥΔΚΕ Τα βασικά στοιχεία της ΥΔΚΕ είναι (Εικόνα 3): Στοιχεία Εγκαταστάτη Ηλεκτρολόγου, Στοιχεία Μελετητή (τα συμπληρώνουμε μόνον αν υπάρχει μελέτη) (Εικόνα 1) Στοιχεία ιδιοκτήτη (ορισμένα υπάρχουν από την ΥΔΕ) Στοιχεία ηλεκτρικής εγκατάστασης (τα έχουμε συμπληρώσει για την ΥΔΕ) Κανονισμοί και πρότυπα Πίνακας Ι με υλικά και εξαρτήματα ΕΗΕ Πίνακας ΙΙ με προσωπικό που απασχολήθηκε Τα περισσότερα από τα παραπάνω στοιχεία π.χ. στοιχεία εγκαταστάτη, τα έχουμε ήδη εισάγει για τα έντυπα της ΥΔΕ. Τα στοιχεία που πρέπει να εισάγουμε φαίνονται στην Εικόνα 1. Στο δεξί μέρος της εικόνας 1 βλέπουμε τη βοήθεια του προγράμματος που απαντά σε ερωτήσεις μας και ταυτόχρονα συνδέεται με χρήσιμα έντυπα π.χ. το αντίστοιχο ΦΕΚ. Λογότυπο συνδέσμου (αν υπάρχει) Αν διαθέτουμε το λογότυπο του Συνδέσμου Ηλεκτρολόγων μπορούμε να το προσθέσουμε στο πάνω μέρος της πρώτης σελίδας της ΥΔΚΕ. Αν δεν ορίσουμε λογότυπο τότε μπαίνει το λογότυπο της ΠΟΣΕΗ. Εικόνα 1 Βασικά στοιχεία της ΥΔΚΕ Συνημμένοι πίνακες Ι και ΙΙ Η ΥΔΚΕ συνοδεύεται από δύο συνημμένους Πίνακες: Ο Πίνακας Ι περιλαμβάνει τα υλικά και εξαρτήματα ΕΗΕ Ο Πίνακας ΙΙ περιλαμβάνει το προσωπικό που απασχολήθηκε Όπως φαίνεται στην Εικόνα 2 κάθε πίνακας περιγράφεται από το δικό του λογιστικό φύλλο. Έχουμε δώσει ιδιαίτερη προσοχή ώστε η συμπλήρωση των λογιστικών φύλλων να είναι εύκολη και γρήγορη. Έτσι μπορούμε: Να πληκτρολογήσουμε τα στοιχεία Να επιλέξουμε από τις αντίστοιχες βιβλιοθήκες Να κάνουμε copy-paste από άλλο έργο Αν τα υλικά ή το προσωπικό που επιλέγουμε από τις βιβλιοθήκες, έχουν καταχωρημένες φωτογραφίες, οι φωτογραφίες αυτές αντιγράφονται στους πίνακες. Έτσι έχουμε άμεση εποπτεία του υλικού ή του προσωπικού. Εικόνα 2 Οι συνημμένοι Πίνακες Ι και ΙΙ της ΥΔΚΕ Προεπισκόπηση της ΥΔΚΕ Οποιαδήποτε στιγμή μπορούμε να δούμε την ΥΔΚΕ σε αρχείο μορφής pdf (Εικόνα 3). Στο πάνω μέρος μπαίνει το λογότυπο του συνδέσμου (αν το έχουμε ορίσει). Αν το πλήθος των υλικών ή του προσωπικού είναι μέχρι τρία τότε αυτά χωρούν στην πρώτη σελίδα και η ΥΔΚΕ αποτελείται από μία σελίδα. Αλλιώς το πρόγραμμα προσθέτει επιπλέον σελίδες, μία για κάθε συνημμένο Πίνακα. Εικόνα 3 Προεπισκόπηση του PDF αρχείου με την ΥΔΚΕ Βιβλιοθήκες για τους Πίνακες Ι και ΙΙ Στις βιβλιοθήκες αναφοράς του PanelCAD για εγκαταστάτες προστέθηκαν οι παρακάτω δύο βιβλιοθήκες: Βιβλιοθήκη με υλικά για ΥΔΚΕ (Εικόνα 4) Βιβλιοθήκη με προσωπικό για ΥΔΚΕ (Εικόνα 5) Έτσι, αν φροντίσουμε να καταχωρήσουμε σε αυτές τις βιβλιοθήκες τα υλικά που θέλουμε να έχουμε και το προσωπικό που απασχολούμε στα έργα μας, η συμπλήρωση της ΥΔΚΕ απλοποιείται. Για κάθε υλικό μπορούμε να καταχωρήσουμε και μία φωτογραφία. Εικόνα 4 Βιβλιοθήκη με υλικά για την ΥΔΚΕ Εικόνα 5 Βιβλιοθήκη με προσωπικό για την ΥΔΚΕ PanelCAD για Εγκαταστάτες, Ερωτήσεις-Απαντήσεις (Μέρος 8ο-9ο-10ο) Επειδή εκατοντάδες ηλεκτρολόγοι έχουν κατεβάσει και έχουν τρέξει το πρόγραμμα, έχουμε λάβει... ... πολλές ερωτήσεις που τις έχουμε ομαδοποιήσει. Στο παρόν άρθρο θα ξεκινήσουμε να απαντάμε σε αυτές τις ερωτήσεις. Μέρος 8ο Ερώτηση 1, Πώς μπορώ να αλλάξω το Ιn του μικροαυτόματου από 10A σε 16A; Στην γραμμή 5 όρισα (Εικόνα 1) Είδος φορτίου : Ρευματοδότες Ισχύς = 0.6 kW συνφ = 0.85 Ελάχιστη διατομή = 2.5 mm2 Το πρόγραμμα υπολογίζει το καλώδιο 3x(H07V-K 1x2.5) και το ρεύμα Ib = 5.1 A. Ξέρω όμως ότι η διατομή των 2.5 mm2 ασφαλίζεται με μικροαυτόματο 16Α και όχι 10A. Ποιό είναι σωστό; Απάντηση Ο παλαιός ΚΕΗΕ όριζε ότι η ασφάλεια της γραμμής επιλέγεται με βάση τη διατομή του καλωδίου. Έτσι πολύ σωστά η διατομή των 2.5 mm2 ασφαλίζεται με In = 16A. Μία από τις βασικές διαφορές σε σχέση με τον ΚΕΗΕ που εισήγαγε το Μάρτιο του 2004, το νέο πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384, ήταν ο τρόπος επιλογής του In αλλά και η διαδικασία επιλογής της σωστής διατομής του καλωδίου. Το νέο πρότυπο απαιτεί σε κάθε κύκλωμα να ισχύει η παρακάτω ανίσωση: b < In < Iz Όπου Ib = ρεύμα γραμμής (φορτίου) In = ονομαστικό ρεύμα της προστατευτικής διάταξης (μικροαυτόματος) Iz = μέγιστο επιτρεπόμενο ρεύμα του καλωδίου κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες λειτουργίας Συνεπώς σωστά το πρόγραμμα για Ib = 5.1A επιλέγει In = 10A. Κατόπιν αναζητά το καλώδιο και βρίσκει ότι το 2.5 mm2 έχει Iz = 19.5A που είναι > 10Α. Έτσι, πολύ σωστά το πρόγραμμα επέλεξε In = 16A. Συνοψίζουμε: Με το πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 πρώτα επιλέγουμε την προστατευτική διάταξη (μικροαυτόματο) και μετά αναζητάμε τη διατομή του καλωδίου Με τον παλαιό ΚΕΗΕ πρώτα επιλέγαμε τη διατομή του καλωδίου και μετά αναζητούσαμε την προστατευτική διάταξη Στο διά ταύτα τώρα. Το πρόγραμμα μας επιτρέπει να επιλέξουμε το In ως εξής: Στο πλαίσιο Ιδιότητες κυκλώματος τσεκάρουμε In χειρoκίνητα Κλικ στο Επίλεξε In Από το πλαίσιο διαλόγου (Εικόνα 2) επιλέγουμε In = 16A και κλικ στο Δεκτό Επιστρέφουμε στο φύλλο εργασίας, η κυψέλη έγινε κίτρινη και το In = 16A (Εικόνα 3). Έτσι ξεχωρίζουμε σε ποιά κυκλώματα το In επιλέγεται χειροκίνητα. Εικόνα 1 Το καλώδιο είναι 2.5 mm2 αλλά ο μικροαυτόματος είναι 10Α. Εικόνα 2 Πλαίσιο διαλόγου για την επιλογή του In του μικροαυτόματου Εικόνα 3 Ο μικροαυτόματος επιλέγεται χειροκίνητα στα 16Α. Ερώτηση 2, Γιατί το ίδιο καλώδιο έχει διαφορετικό Ir (= μέγιστο επιτρεπόμενο ρεύμα); Στην Εικόνα 1, οι γραμμές 5 και 6 έχουν το ίδιο καλώδιο 3x(H07V-K 1x2.5) αλλά: στη γραμμή 5 το Ir = 19.5 Α στη γραμμή 6 το Ir = 23.0 Α Ποιά είναι η εξήγηση; Απάντηση Η διαφορά οφείλεται στον τρόπο εγκατάστασης του καλωδίου που ορίζεται στο πλαίσιο Ιδιότητες καλωδίου και κλικ στο Τύπος καλωδίου. Πιο συγκεκριμένα: Στο κύκλωμα 5, το καλώδιο είναι σε σωλήνα εντοιχισμένο (Εικόνα 4) και συνεπώς το επιτρεπόμενο ρεύμα επιλέγεται από τη στήλη 3 του Πίνακα 52-Κ1 (Εικόνα 6) Στο κύκλωμα 6 το καλώδιο είναι σε σωλήνα επιτοίχιο (Εικόνα 5) και το επιτρεπόμενο ρεύμα επιλέγεται από τη στήλη 5 του Πίνακα 52-Κ1 (Εικόνα 6) Εικόνα 4 Το καλώδιο είναι σε σωλήνα εντοιχισμένο και το Ir = 19.5A. Εικόνα 5 Το καλώδιο είναι σε σωλήνα επιτοίχιο και το Ir = 23A. Εικόνα 6 Ο Πίνακας 52-Κ1 του προτύπου ΕΛΟΤ HD 384 ΜΕΡΟΣ 9ο Ερώτηση 1, Πώς μπορώ να αλλάξω τον μικροαυτόματο από B16A σε C16A; Σε κύκλωμα με ρευματοδότες που ασφαλίζεται με μικροαυτόματο MCB B16A δηλαδή με In = 16A και χαρακτηριστική Β, όταν ξεκινά η ηλεκτρική σκούπα πέφτει αμέσως η ασφάλεια. Αντικατέστησα τον Β16Α με C16A και το πρόβλημα λύθηκε. Ποιά είναι η εξήγηση, πώς μπορώ να το διορθώσω στο μονογραμμικό; Απάντηση Το γεγονός ότι η ασφάλεια πέφτει αμέσως δείχνει ότι λειτουργεί το μαγνητικό στοιχείο του μικροαυτόματου. Η χαρακτηριστική B σημαίνει ότι το μαγνητικό στοιχείο του MCB με In = 16A είναι ρυθμισμένο από το εργοστάσιο κατασκευής του σε 3-5xIn δηλαδή μεταξύ 48-80Α. Αν στην πρίζα μπει μία ηλεκτρική σκούπα 2000W το ρεύμα της εκκίνησης μπορεί να ξεπεράσει τα 48Α και ο μικροαυτόματος να κάνει απόζευξη με εντολή του μαγνητικού. Η χαρακτηριστική C σημαίνει ότι το μαγνητικό στοιχείο του MCB με In = 16A είναι ρυθμισμένο σε 5-10xIn δηλαδή μεταξύ 80-160Α και συνεπώς ο MCB δεν πέφτει. Για να διορθώσουμε το μονογραμμικό: Δεξί κλικ στην εικόνα του MCB και επιλέγουμε Αλλαγή (Εικόνα 1) Από το πλαίσιο διαλόγου Επιλογή υλικού (Εικόνα 2) Επιλέγουμε το μικροαυτόματο με κωδικό MCB-1p-C και ΟΚ Εικόνα 1 Ερχόμαστε στο κύκλωμα που θέλουμε να διορθώσουμε. Εικόνα 2 Από τη βιβλιοθήκη υλικών επιλέγουμε το υλικό που θέλουμε. Ερώτηση 2, Τι σημαίνει Αγαπημένα στα υλικά των πινάκων; Στην Εικόνα 2 βλέπω ότι έχω την επιλογή Αγαπημένα. Τι σημαίνει; Απάντηση Η βιβλιοθήκη υλικών πινάκων περιέχει εκατοντάδες υλικά που συναντάμε σε εγκαταστάσεις μέσης και χαμηλής τάσης. Από τα υλικά αυτά, σε οικιακές εγκαταστάσεις χρειαζόμαστε πολύ λίγα. Η επιλογή των υλικών αυτών είναι προσωπική υπόθεση του χρήστη του προγράμματος. Οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να προσθέσει/αφαιρέσει νέα υλικά στα Αγαπημένα (Εικόνα 3). Με το ίδιο τρόπο λειτουργεί και η βιβλιοθήκη των καλωδίων (Εικόνα 4) αλλά και όλες οι βιβλιοθήκες που συνοδεύουν το πρόγραμμα. Εικόνα 3 Τα αγαπημένα υλικά μας βοηθούν να επιλέξουμε γρήγορα και εύκολα. Εικόνα 4 Τα αγαπημένα καλώδια Ερώτηση 3, Θέλω να αλλάξω το κύκλωμα της ηλεκτρικής κουζίνας από μονοφασικό σε τριφασικό. Τι κάνω; Στη γραμμή της ηλεκτρικής κουζίνας, ονομαστικής ισχύος 6,0 kW χρησιμοποιώ 3 καλώδια Η07V-R 6 mm2 και ασφαλίζω με MCB In = . Από όσο γνωρίζω όλες οι ηλεκτρικές κουζίνες έχουν τη δυνατότητα τριφασικής σύνδεσης. Πώς μπορώ να το δηλώσω αυτό στο πρόγραμα; Ποιά είναι η σωστή σύνδεση; Απάντηση Στις ιδιότητες του φορτίου της γραμμής 1, δηλώνω τρεις φάσεις (Εικόνα 5). Το πρόγραμμα αυτόματα: Υπολογίζει τη γραμμή (παρατηρήστε ότι το ρεύμα έγινε από 26Α σε 8.7Α δηλαδή το 1/3) και το νέο καλώδιο είναι 5X(H07V-U 1X2.5 mm2) Αλλάζει το διπολικό διακόπτη φορτίου σε τετραπολικό και τη μονοπολική ασφάλεια σε τριπολική Ξανασχεδιάζει το μονογραμμικό του κυκλώματος Αν αλλάξω γνώμη απλά κάνω Undo η επαναφέρω τις φάσεις από 3 σε 1. Στη ερώτηση ποιά είναι η σωστή σύνδεση, η απάντηση συνδυάζει οικονομικά και τεχνικά κριτήρια που αναλύονται παρακάτω: Πλεονεκτήματα της τριφασικής σύνδεσης Οικονομία στο χαλκό των καλωδίων Ευκολότερο τράβηγμα των καλωδίων Ευκολότερη σύνδεση της ηλεκτρικής κουζίνας Πιο αξιόπιστη λειτουργία (σε περίπτωση που χαθεί κάποια φάση η κουζίνα θα λειτουργεί μερικώς) Καλύτερη κατανομή των φορτίων στις 3 φάσεις (ελαττώνεται η πιθανότητα να ρίξω κάποια ασφάλεια στο ρολόι ή στον πίνακα μου Μειονεκτήματα της τριφασικής σύνδεσης Ακριβότερα υλικά στον πίνακα Περισσότερος χώρος στον πίνακα Εικόνα 5 Η ηλεκτρική κουζίνα συνδέεται μονοφασικά. Εικόνα 6 Η ηλεκτρική κουζίνα συνδέεται τριφασικά. Μέρος 10ο Πολλές ερωτήσεις αναφέρονται στo σχέδιo με τη διάταξη των υλικών και τις διαστάσεις του πίνακα. Κατ’ αρχάς σημειώνουμε ότι τα σχέδια αυτά δεν απαιτούνται άμεσα από τη νέα ΥΔΕ. Μία βασική όμως υποχρέωση του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου είναι να αριθμήσει τις γραμμές του ηλεκτρικού πίνακα και να αντιστοιχήσει σε ποιό δωμάτιο ή συσκευή καταλήγουν π.χ. Γραμμή 5 = ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ Γραμμή 6 = ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΟΥ κ.ο.κ. Αν διαθέτουμε το σχέδιο με τη διάταξη υλικών του πίνακα και τα υλικά του αριθμημένα, μπορούμε να ζητήσουμε από το πρόγραμμα να μας δημιουργήσει και να μας τυπώσει τον παραπάνω πίνακα. Η παραγωγή αυτών των σχεδίων γίνεται με ελάχιστο κόπο από τη μεριά του χρήστη. Ειδικά για τη διαστασιολόγηση του πίνακα δείτε το εκπαιδευτικό video ElectricalDesign – Διαστασιολόγηση ηλεκτρικού πίνακα. 1. Επίτοιχος πίνακας ερμαρίων με ραγοϋλικά (ρεύμα < 100Α) Στις μονοκατοικίες ή σε διαμερίσματα ο χωνευτός πίνακας ερμαρίων με ραγοϋλικά είναι η μοναδική μας επιλογή. Τα υλικά που τοποθετούμε στον πίνακα είναι τα υλικά που υπάρχουν στο μονογραμμικό σχέδιο του πίνακα. Τα υλικά αυτά, ανεξάρτητα από τον κατασκευστή τους, έχουν τυποποιημένες διαστάσεις και τοποθετούνται πάντα σε ράγα DIN (=ραγοϋλικά). Για παράδειγμα ο μικροαυτόματος των 10 Α έχει πλάτος 17.5 mm. Η διάσταση αυτή ορίζεται σαν μονάδα μέτρησης πλάτους ενός στοιχείου. Έτσι αν ο πίνακας μας έχει 10 στοιχεία ανά σειρά, σημαίνει ότι χωράει 10 μικροαυτόματους και το πλάτος της ράγας είναι 175 mm. Οι παράμετροι για τη διαστασιολόγηση ενός πίνακα με ερμάρια (παλαιότερα τους ονομάζαμε πίνακες STAB) είναι (Εικόνα 1): Αριθμός στηλών, πρακτικά είναι 1, σε μεγάλους πίνακες είναι > 1 Αριθμός σειρών, εξαρτάται από το πλήθος των ραγοϋλικών του πίνακα Στοιχεία ανά σειρά, ξεκινάει από 10, με τον όρο στοιχείο εννοούμε τη μονάδα πλάτους = 17.5 mm Απόσταση μεταξύ σειρών, είναι η απόσταση μεταξύ των αξονικών γραμμών δύο διαδοχικών σειρών, η τιμή που παίρνει είναι 125 mm ή 150 mm για να έχουμε περισσότερη άνεση στη συρμάτωση των υλικών Η φορά τοποθέτησης των υλικών που είναι προς τα κάτω ή προς τα πάνω Αλλάζοντας οποιαδήποτε παράμετρο, δεξιά μας βλέπουμε το νέο σχέδιο του πίνακα. Στην Εικόνα 2 βλέπουμε τον πίνακα της Εικόνας 1 αν αλλάξουμε τη φορά τοποθέτησης των υλικών. Εικόνα 1 Το σχέδιο με τα υλικά του πίνακα σχεδιασμένα από κάτω προς τα πάνω. Εικόνα 2 Ο ίδιος πίνακας με τα υλικά τοποθετημένα από πάνω προς τα κάτω. 2. Πίνακας ερμαρίων με ραγοϋλικά και πρωτογενή υλικά (ρεύμα > 100Α) Αν το απορροφούμενο ρεύμα του πίνακα ξεπεράσει το όριο των 100 Α, τα υλικά της άφιξης δε μπορούν να τοποθετηθούν σε ράγα. Για παράδειγμα αν επιλέξουμε ένα διακόπτη ισχύος κλειστού τύπου (MCCB) τότε ο πίνακας που θα επιλέξουμε πρέπει να διαθέτει κενό χώρο στο πάνω μέρος του πίνακα όπως φαίνεται στην Εικόνα 3. Στο χώρο αυτό βλέπουμε τον MCCB της άφιξης αλλά και άλλα υλικά που δεν είναι ράγας. Εικόνα 3 Πίνακας ερμαρίων με κενό χώρο στο πάνω μέρος 3. Πίνακας ερμαρίων επιδαπέδιος Σε μεγάλους ηλεκτρικούς πίνακες που συναντάμε σε κτήρια γραφείων ή βιομηχανιών οι πίνακες υποχρεωτικά είναι επιδαπέδιοι και τα υλικά που περιέχουν κατά κανόνα είναι διακόπτες ισχύος κλειστού τύπου (MCCB) με ονομαστικό ρεύμα Ιn > 100Α. Στην Εικόνα 4 βλέπουμε ένα τέτοιο πίνακα. Παρατηρούμε: Κάθε διακόπτης έχει το δικό του ερμάριο Πάνω και αριστερά συναντάμε κατά κανόνα τα όργανα μέτρησης της άφιξης (αμπερόμετρα, βολτόμετρα) Στο τέλος συναντάμε τα υλικά ράγας (αν υπάρχουν) Εικόνα 4 Επιδαπέδιος πίνακας ερμαρίων με διακόπτες ισχύος κλειστού τύπου (MCCB) Φάκελος ΥΔΕ με το PanelCAD για εγκαταστάτες, Ερωτήσεις...(Μέρος 11-12-13-14) Μέρος 11 Ερώτηση 1 Πώς μπορώ να αλλάξω το όνομα ενός δωματίου, τι σημαίνει κλείδωμα/ξεκλείδωμα ενός δωματίου; Η έννοια του δωματίου είναι καθοριστική για τον ηλεκτρολόγο εγκαταστάτη γιατί: συνδέεται άμεσα με την έκθεση παράδοσης μας επιτρέπει να σχεδιάσουμε τις γραμμές στην κάτοψη Κάνοντας κλικ σε ένα δωμάτιο που δεν είναι κλειδωμένο, στο δεξί μέρος της οθόνης εμφανίζεται το πλαίσιο με τις ιδιότητές του (Εικόνα 1). Διορθώνουμε το όνομά του. Μία πολύ χρήσιμη ιδιότητα του δωματίου είναι το χρώμα και ο βαθμός της διαφάνειάς του που μας επιτρέπουν να τα ξεχωρίζουμε. Επειδή στο δωμάτιο προσθέτουμε ηλεκτρικές συσκευές και καλώδια, για να μπορούμε να τα επιλέξουμε με το ποντίκι, εισάγαμε τη δυνατότα κλειδώματος/ξεκλειδώματος του δωματίου. Για παράδειγμα, αν έχουμε τελειώσει με τα γεωμετρικά στοιχεία του δωματίου π.χ. χρώμα γεμίσματος, κορυφές που το περιγράφουν κ.λπ. μπορούμε να το κλειδώσουμε οπότε: Δε μπορούμε να το επιλέξουμε και συνεπώς να το διορθώσουμε Μπορούμε να επιλέξουμε εύκολα τις ηλεκτρικές συσκευές που υπάρχουν στο δωμάτιο Εικόνα 1 Τα όρια κάθε δωματίου σχεδιάζονται με ξεχωριστό χρώμα. Οι ιδιότητες κάθε δωματίου αλλάζουν από το πλαίσιο με τις ιδιότητές του. Ερώτηση 2 Γιατί κάθε φορά που εισάγω μία ηλεκτρική συσκευή/υλικό στην κάτοψη, αυτό χρεώνεται στο Κύκλωμα 1; Σε μία σωστά σχεδιασμένη ηλεκτρική εγκατάσταση, κάθε συσκευή/υλικό τροφοδοτείται από ένα κύκλωμα (γραμμή) ενός πίνακα. Κάθε φορά που τοποθετούμε μία συσκευή π.χ. ρευματοδότη στην κάτοψη, το πρόγραμμα βρίσκει σε ποιό δωμάτιο είναι και αυτόματα το χρεώνει στο δωμάτιο. Όπως βλέπουμε στην Εικόνα 2, κάθε φορά που επιλέγουμε να εισάγουμε μία συσκευή π.χ. ρευματοδότη, στη δεξιά άκρη της γραμμής εργαλείων εμφανίζεται ένα πλαίσιο με το εξ' ορισμού (default) πίνακα/κύκλωμα. Στο κύκλωμα αυτό χρεώνονται όλες οι συσκευές που θα εισάγουμε στην κάτοψη. Έτσι πριν ξεκινήσουμε να τοποθετούμε τις συσκευές στην κάτοψη θα πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε επιλέξει πίνακα/κύκλωμα. Αν πάλι δε γνωρίζουμε ακόμα το κύκλωμα μπορούμε να επιλέξουμε το κανένα κύκλωμα. Κατόπιν μπορούμε να αλλάξουμε τον πίνακα/γραμμή από τις Ηλεκτρικές ιδιότητες της συσκευής. Εικόνα 2 Οι ιδιότητες μίας συσκευής αλλάζουν από το δεξί πλαίσιο με τις ιδιότητες. Ερώτηση 3 Τι σημαίνει η Πρόταση διαδρομής που υπάρχει στη γραμμή εργαλείων; Αν επιλέξουμε να σχεδιάσουμε τη διαδρομή ενός καλωδίου (Εικόνα 3) στη γραμμή εργαλείων εμφανίζεται το πλαίσιο με τις default ιδιότητες του καλωδίου. Αν ενεργοποιήσουμε το κουμπί Πρόταση διαδρομής και υπάρχει ήδη ο πίνακας στην κάτοψη τότε: Κλικ στο ρευματοδότη Εμφανίζεται με πράσινο χρώμα η συντομότερη πολυγραμμή που συνδέει το ρευματοδότη με τον πίνακα Κλικ στο κείμενο Προτεινόμενη διαδρομή και την αποδεχόμαστε Εικόνα 3 Η προτεινόμενη διαδρομή μας βοηθά να σχεδιάσουμε, χωρίς καμία προσπάθεια, σύνθετες διαδρομές καλωδίων. Ερώτηση 4 Πώς αλλάζω το χρώμα και το πάχος ενός καλωδίου στην κάτοψη; Το χρώμα είναι μία από τις πολλές ιδιότητες ενός καλωδίου στην κάτοψη. Απλά επιλέγουμε το καλώδιο οπότε στο δεξί μέρος της φόρμας εμφανίζεται το αντίστοιχο πλαίσιο με τις ιδιότητες του καλωδίου (Εικόνα 4). Κλικ στο πάχος και από τη φόρμα που εμφανίζεται επιλέγουμε το πάχος σε mm που θα τυπώνεται το καλώδιο στο χαρτί. Με τον ίδιο τρόπο επιλέγουμε το χρώμα και το στυλ γραμμής π.χ. διακεκομμένη. Αν έχουμε επιλέξει (με πατημένο το πλήκτρο Shift) περισότερα καλώδια, μπορούμε να αλλάξουμε ταυτόχρονα τις ιδιότητες σε πολλά καλώδια. Εικόνα 3 Μπορούμε να αλλάξουμε το χρώμα, πάχος κ.λπ. σε πολλά καλώδια ταυτόχρονα. Μέρος 12 Ερώτηση 1 Πώς μπορώ να προσθέσω ένα ΔΔΡ τύπου AC, ΙΔΝ =30 mA, στην άφιξη του γενικού πίνακα; Σύμφωνα με το ΕΛΟΤ HD 384 κάθε σημείο της ηλεκτρικής εγκατάστασης πρέπει να προστατεύεται από διαρροή ρεύματος που ξεπερνά τα 30 mA. Θυμίζουμε ότι: το όριο ΙΔΝ = 30 mA αναφέρεται στην προστασία των ανθρώπων το όριο ΙΔΝ = 300 mA ή 1000 mA χρησιμοποιείται για προστασία από πυρκαγιά το όριο ΙΔΝ = 10 mA είναι για προστασία των ανθρώπων σε εξωτερικούς χώρους Στην Εικόνα 1, βλέπουμε την άφιξη του γενικού πίνακα διανομής. Για να προσθέσουμε ένα υλικό κάνουμε δεξί κλικ πάνω σε κάποια φωτογραφία. Απο το αναδυόμενο μενού επιλέγουμε Προσθήκη. Εμφανίζεται η φόρμα της Εικόνας 2 που πρακτικά είναι η βιβλιοθήκη των υλικών των πινάκων. Η βιβλιοθή αυτή περιέχει όλα τα υλικά που συναντάμε στους πίνακες διανομής οργανωμένα σε κύριες κατηγορίες π.χ. Διατάξεις Διαφορικού Ρεύματος. Κάτω από κάθε κατηγορία υπάρχουν υποκατηγορίες. Για παράδειγμα υπάρχει η υπο-κατηγορία Διάταξη διαφορικού ρεύματος , 4-πολικός, ΙΔΝ = 30 mA, τύπου AC την οποία και επιλέγουμε. Κλικ στο OK. Επιστρέφουμε στην Άφιξη του πίνακα και στην Εικόνα 3 βλέπουμε ότι το ΔΔΡ προστέθηκε στο κάτω μέρος της λίστας με τα υλικά της άφιξης. Παράλληλα προστέθηκε στο μονογραμμικό της άφιξης. Εικόνα 1 Επιλέγοντας Άφιξη βλέπουμε το μονογραμμικό της άφιξης μαζί με ενδεικτικές φωτογραφίες των υλικών της. Εικόνα 2 Τα υλικά των πινάκων είναι οργανωμένα σε κατηγορίες που μας επιτρέπουν να τα βρούμε εύκολα και να τα επιλέξουμε. Ερώτηση 2 Πώς μπορώ να αλλάξω τη θέση του ΔΔΡ στα υλικά της άφιξης του πίνακα διανομής; Η θέση του ΔΔΡ στην άφιξη δεν είναι σωστή. Η σωστή θέση του είναι μετά από το γενικό διακόπτη. Στην Εικόνα 3, με δεξί κλικ στη φωτογραφία του ΔΔΡ επιλέγουμε Μετακίνηση πάνω. Το ΔΔΡ έρχεται πάνω από το γενικό διακόπτη και κάτω από την ασφάλεια. Αν θέλουμε να το μετακινήσουμε και πάνω από την ασφάλεια τότε επαναλαμβάνουμε την μετακίνηση. Εικόνα 3 Το ΔΔΡ προστέθηκε στον πάτο της λίστας των υλικών της άφιξης. Το μετακινούμε προς τα πάνω. Εικόνα 4 Η τελική μορφή της άφιξης Ερώτηση 3 Τι θα συμβεί αν από λάθος στην Εικόνα 2, επιλέξω τον 2-πολικό αντί του 4-πολικού ΔΔΡ; Το πρόγραμμα διαθέτει αρκετή ευφυία για να αντιληφθεί ότι σε μία τριφασική άφιξη ο 2-πολικός ΔΔΡ είναι λάθος. Έτσι αυτόματα θα αντικαταστήσει τον 2-πολικό ΔΔΡ που επιλέξαμε με τον αντίστοιχο 4-πολικό ΔΔΡ. Στο επόμενο άρθρο θα δούμε πώς μπορούμε να έχουμε περισσότερους από ένα ΔΔΡ σε ένα πίνακα διανομής. Μέρος 13 Ερώτηση 1 Πώς μπορώ να ασφαλίσω από διαρροή ρεύματος τη γραμμή του ψυγείου-καταψύκτη; Σε ένα εξοχικό, ο ιδιοκτήτης μού παραπονιέται ότι συχνά αναγκάζεται να πετάξει το περιεχόμενο του καταψύκτη γιατί ο γενικός ΔΔΡ ανοίγει στη διάρκεια της απουσίας του. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά το χειμώνα όταν πέφτουν κεραυνοί. Τι μπορώ να κάνω; Απάντηση 1. Διακόπτης διαρροής με ενσωματωμένα στοιχεία μικροαυτόματου Θα πρέπει να γνωρίσουμε νέα υλικά που υπάρχουν στην αγορά. Ένα τέτοιο υλικό είναι ο διακόπτης διαρροής με θερμική και μαγνητική προστασία. Στη βιβλιοθήκη υλικών πινάκων του προγράμματος υπάρχουν καταχωρημένα όλα τα υλικά που χρειαζόμαστε για να σχεδιάσουμε έναν πίνακα διανομής. Στην Εικόνα 1 βλέπουμε τους διακόπτες διαρροής με προστασία υπερέντασης (RCBO) τα οποία είναι υλικά που συνδυάζουν την προστασία των ανθρώπων με την προστασία των καλωδίων. Στην Εικόνα 2 και 3 βλέπουμε τους RCBO των εταιρειών ΑΒΒ και HAGER αντίστοιχα. Σημειώνουμε ότι στις σελίδες αυτές πηγαίνουμε από τους συνδέσμους που υπάρχουν στο κάτω δεξιά μέρος της Εικόνας 1. Οι διακόπτες RCBO παράγονται σε μεγάλη ποικιλία. Πιο συγκεκριμένα: Ονομαστικό ρεύμα μικροαυτόματου, In από 10Α έως 40A Τύπου AC, A, APR Ονομαστικό ρεύμα διαρροής ΙΔn = 10, 30, 100, 300 mA 2. Τα κυκλώματα του ενικού πίνακα Στην Εικόνα 4 βλέπουμε τα κυκλώματα του γενικού πίνακα. Τα πρώτα δύο κυκλώματα είναι οι γραμμές προς τους υποπίνακες ΠΦ2 και ΠΦ3. Οι γραμμές αυτές συνδέονται στους κύριους ζυγούς. Ακολουθούν τα κυκλώματα του γενικού πίνακα που συνδέονται στον Υποζυγό 1 και προστατεύονται από ένα ΔΔΡ AC με ΙΔn = 30mA. Στη γραμμή 13 υπάρχει το κύκλωμα του καταψύκτη που προστατεύεται από ένα RCBO με ΙΔn = 30mA κατηγορίας APR. Η κατηγορία APR εμφανίζει λιγότερη ευαισθησία σε διαρροές που προκαλούν οι κεραυνοί. 3. Μονογραμμικό σχέδιο του γενικού πίνακα Στην Εικόνα 5 βλέπουμε το μονογραμμικό σχέδιο του πίνακα. Με τα κόκκινα πλαίσια έχουμε σημειώσει τους διακόπτες διαρροής. 4. Σχέδιο με τα υλικά του γενικού πίνακα Στην Εικόνα 6 βλέπουμε το σχέδιο με την όψη του γενικού πίνακα. Με τα κόκκινα πλαίσια έχουμε σημειώσει τους διακόπτες διαρροής. Εικόνα 1 Διακόπτες διαρροής με ενσωματωμένη θερμική και μαγνητική προστασία (RCBO) Εικόνα 2 Σελίδα με RCBO από τον τιμοκατάλογο της εταιρείας ABB Εικόνα 3 Σελίδα με RCBO από τον ελληνικό ιστότοπο της εταιρείας HAGER Εικόνα 4 Τα κυκλώματα του γενικού πίνακα με τους κύριους ζυγούς και υποζυγούς Εικόνα 5 Το μονογραμμικό σχέδιο του γενικού πίνακα. Με κόκκινο πλαίσιο έχουμε σημειώσει τους ΔΔΡ. Εικόνα 6 Το σχέδιο με τα υλικά του γενικού πίνακα. Με κόκκινο πλαίσιο έχουμε σημειώσει τους ΔΔΡ. Δείτε επίσης: Πλήρης Οδηγός Βίντεο PanelCAD για Εγκαταστάτες πηγή:http://kmelkat.gr/