ΗΛΕΚΤΡΟΔΟΤΗΣΗ ΕΞΟΧΙΚΟΥ ΜΕ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ NETMETERING

Οι εναλλακτικές λύσεις ηλεκτροδότησης με σύγχρονα συστήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αποδεικνύονται ιδιαίτερα συμφέρουσες και για τις εξοχικές κατοικίες, όπου μάλιστα, η σύνδεση με το δίκτυο, είναι συχνά προβληματική.

Oι εξοχικές κατοικίες, όπως και οι μόνιμες κατοικίες μας, απαιτούν ηλεκτρικό ρεύμα για τη λειτουργία του εξοπλισμού και των οικιακών συσκευών που περιλαμβάνονται σε αυτές.

Μία εξοχική κατοικία, λόγω της φύσης της, ως κατοικία, έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

-Δεν κατοικείται όλο τον χρόνο.

-Μπορεί να βρίσκεται σε πολύ απομακρυσμένο σημείο σε σχέση με το υφιστάμενο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. 

-Μπορεί να βρίσκεται σε τοποθεσία με ασταθές δίκτυο ή συχνές διακοπές- βλάβες.

-Μπορεί να είναι μεγάλη σύγχρονη κατοικία με πολύπλοκα και ενεργοβόρα συστήματα.

-Μπορεί να είναι μια μικρή απλή κατοικία με τα βασικές ανάγκες κατανάλωσης.

-Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορεί να ηλεκροδοτηθεί ως αυθαίρετη κατασκευή

Ποιοι είναι όμως οι ενδεδειγμένοι τρόποι παροχής ρεύματος σε μια εξοχική κατοικία, εκτός της σύνδεσης τους με το ηλεκτρικό δίκτυο της ΔΕΗ ή με τους ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, που όμως σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δύσκολο έως αδύνατο να υλοποιηθεί εξ’ αιτίας των παραπάνω λόγων;

Αναλύοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και λαμβάνοντας υπόψη τις εναλλακτικές λύσεις παροχής ηλεκτρικού ρεύματος με σύγχρονα συστήματα Α.Π.Ε., θα εξετάσουμε τον καλύτερο δυνατό τρόπο ηλεκτροδότησης τους.

Η φιλοσοφία των ΑΠΕ στην παραγωγή και παροχή ηλεκτρικής ενέργειας έχει την αντίστροφη λογική από την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ηλεκτρικού δικτύου και την πώληση της βάσει κατανάλωσης. 

Στα παραπάνω συστήματα ΑΠΕ έχουμε ένα αρχικό κόστος προμήθειας και εγκατάστασης του εξοπλισμού, το οποίο κυμαίνεται βάσει καταναλώσεων και αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, και στην συνέχεια απολαμβάνουμε την «πολύ φθηνή» ηλεκτρική ενέργεια . 

Αντιθέτως στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω του δικτύου η αρχική εγκατάσταση είναι σχετικά φθηνή (για περιοχές που υπάρχει δίκτυο) αλλά στην συνέχεια επιβαρυνόμαστε με τις χρεώσεις της κατανάλωσης και τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις που αφορούν το δίκτυο μεταφοράς, κοινής ωφέλειας, κ.α, τα οποία έχουν την τάση να αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Επίσης μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος υποχρεούμαστε να πληρώνουμε και άλλους φορείς (Δήμους, ΕΡΤ,κλπ).

Τα συστήματα τα οποία θα εξετάσουμε είναι τα: Αυτόνομα Φωτοβολταϊκά (Υβριδικά) Συστήματα και τα Διασυνδεδεμένα Συστήματα Αυτοπαραγωγής & Συμψηφισμού Ενέργειας (Net Metering) μέσω φωτοβολταϊκών.

Αυτόνομα φωτοβολταϊκά (υβριδικά) συστήματα

O ιδιοκτήτης μίας εξοχικής κατοικίας με χρήση φωτοβολταϊκών, ανεμογεννητριών ακόμα και με συνδυασμό συμβατικών συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (γεννήτριες πετρελαίου), ανεξαρτητοποιείται από το δημόσιο δίκτυο και παράγει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια για την κάλυψη των αναγκών του (όταν επισκέπτεται το εξοχικό του) με την βοήθεια συστημάτων αποθήκευσης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας (συσσωρευτές).

Διασυνδεδεμένα συστήματα αυτοπαραγωγής και Net Metering

Mε την Υπουργική Απόφαση από 30/12/ 2014 ο ενεργειακός συμψηφισμός παραγόμενης-καταναλισκόμενης ενέργειας, γνωστός με τον όρο Net Metering, επιτρέπει στον καταναλωτή μέσω εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, να παράγει μόνος του φθηνή ηλεκτρική ενέργεια και να καλύψει (συμψηφίσει) ένα σημαντικό μέρος ή το σύνολο των ηλεκτρικών καταναλώσεών του.

Στα συστήματα Net Metering η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από Φ/Β μπορεί να καταναλώνεται άμεσα από τον ιδιοκτήτη του. Εάν δεν υπάρχει παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια (π.χ. νύχτα) ο καταναλωτής εξακολουθεί να προμηθεύεται την ηλεκτρική του ενέργεια απευθείας από το δίκτυο στις ισχύουσες τιμές. Εάν η συνολική παραγόμενη ενέργεια που διοχετεύεται στο δίκτυο είναι μεγαλύτερη από την καταναλισκόμενη, ο ιδιοκτήτης δεν δικαιούται οποιαδήποτε αποζημίωση.

Ο συμψηφισμός της συνολικής παραγόμενης Φ/Β ηλεκτρικής ενέργειας που διοχετεύεται στο δίκτυο με την καταναλισκόμενη από τον καταναλωτή ηλεκτρική ενέργεια γίνεται σε ετήσια βάση (12 μήνες). Ο 12μηνος συμψηφισμός ευνοεί ιδιαίτερα την ελληνική επικράτεια, αφού η περίσσεια ενέργεια του καλοκαιριού θα καλύπτει την μειωμένη παραγωγή κατά τους χειμερινούς μήνες.

Πότε ενδείκνυται η εγκατάσταση

Tα αυτόνομα υβριδικά συστήματα είναι μονόδρομος σε περιπτώσεις όπου το ηλεκτρικό δίκτυο είναι σε μακρινή απόσταση ή και δεν υπάρχουν άλλοι ενδιαφερόμενοι νέοι κάτοικοι κοντά στην περιοχή, ώστε να μοιραστούν το μεγάλο κόστος τοποθέτησης κολώνων και συρμάτων μεταφοράς ενέργειας του δικτύου.

Επίσης είναι μονόδρομος σε περιπτώσεις που υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν θέματα νομιμοποίησης, με αποτέλεσμα να μην τους ηλεκτροδοτεί ο ΔΕΔΔΗΕ.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις όπου η εξοχική κατοικία έχει συνδεθεί στο δίκτυο πρέπει να μελετήσουμε τα χαρακτηριστικά της κατοικίας και των καταναλώσεων της και να αποφασίσουμε μέσω μίας τεκμηριωμένης μελέτης-διαστασολόγησης, αν αξίζει να εγκαταστήσουμε ένα αυτόνομο σύστημα ή ένα σύστημα Net Metering.

Πρέπει να υπολογιστούν όλες οι καταναλώσεις αναλυτικά, η περιοδικότητα επισκέψεων και ο αριθμός των επισκεπτών καθώς και τα γεωγραφικά και κλιματολογικά δεδομένα της κατοικίας . Η ημερήσια κατανάλωση και η ένταση της ηλιακής ενέργειας στον τόπο της είναι οι βασικοί παράγοντες για την αποτελεσματική μελέτη ενός φωτοβολταϊκού συστήματος, ώστε να ανταποκρίνεται απόλυτα στις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη. Δεδομένου ότι το αυτόνομο σύστημα έχει σχετικά ακριβότερο εξοπλισμό (λόγω του κόστους των συσσωρευτών) και καθιστά την αρχική επένδυση ακριβότερη από τα σύστημα Net Metering, πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη το αρχικό κόστος επένδυσης, έναντι της χρησιμότητας του και στις εναλλακτικές λύσεις που μας παρέχονται. Τα μεγάλα αυτόνομα συστήματα για να ικανοποιήσουν απαιτήσεις όπως κλιματισμού, θέρμανσης- ψύξης μπορούν να συνεργαστούν και με συστήματα ηλιοθερμίας και στο άμεσο μέλλον με συστήματα ηλιακής ψύξης, ώστε να μην επιβαρύνουμε το σύστημα με ενεργοβόρα ηλεκτρικά φορτία.

Σε κάθε περίπτωση ένα σωστά διαστοσολογημένο σύστημα καθίσταται μελλοντικά και επεκτάσιμο. 

Επομένως ένας ιδιοκτήτης μπορεί να ξεκινήσει με ένα μικρότερο και φθηνότερο αυτόνομο σύστημα και την συνέχεια, αναλόγως τις ανάγκες του, να το επεκτείνει σταδιακά.

Πόσο κοστίζουν τα αυτόνομα

Σε ενδεικτικές τιμές, τα κόστη των αυτόνομων συστημάτων για τις εξοχικές κατοικίες, έχουν ως εξής:

Μικρή Εξοχική κατοικία από 3.000 €– 6.000 €

Μεσαία Εξοχική Κατοικία από 6.000 € - 15.000 €

Μεγάλη Εξοχική κατοικία σύγχρονη από 15.000 € έως 60.000 € +++

Το Net Metering σε εξοχική κατοικία

Ο καταναλωτής έπειτα από σχετική αίτηση, συνάπτει μια σύμβαση με τον ΔΕΔΔΗΕ και μια με τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας του για 25 χρόνια , πληρώνει μια δαπάνη περίπου 369 € στον ΔΕΔΔΗΕ για τις εργασίες σύνδεσης του και όταν ολοκληρωθεί το έργο συνδέεται ο νέος αμφίδρομος μετρητής.

Με βάσει τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι μια εξοχική κατοικία, η οποία είναι νόμιμη και συνδεδεμένη στο δίκτυο (και αναλόγως την περιοδικότητα των επισκέψεων και των ετήσιων καταναλώσεων) εάν διαστασολογήσουμε ένα σύστημα Net Metering τέτοιας ισχύος, η οποία θα παράξει σχεδόν όση ενέργεια καταναλώνεται, ουσιαστικά δεν θα χρειαστεί να ξαναπληρώσουμε ρεύμα, λόγω του συμψηφισμού ενέργειας που θα πραγματοποιείται. Το σύστημα αυτό έχει μικρότερο κόστος αρχικής επένδυσης σε σχέση με το αυτόνομο σύστημα, δεν έχει περιορισμό στην στιγμιαία ισχύ που θα απαιτηθούν από τις ηλεκτρικές καταναλώσεις και δεν επηρεάζεται στιγμιαία από τα καιρικά φαινόμενα όσο το αυτόνομο σύστημα.

Σε περιοχές όπου το δίκτυο είναι ασταθές και με συχνές διακοπές-βλάβες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα σε ευπαθή ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές, εξαντλούν την εφεδρεία των συστημάτων ασφαλείας (κάμερες, συναγερμός κλπ) και βγαίνουν εκτός λειτουργίας, τότε υπάρχει η δυνατότητα συνδυασμού του συστήματος Net Metering με σύστημα εφεδρείας Bαck Up. Τα συστήματα εφεδρείας αποτελούνται από συσσωρευτές για την αποθήκευση της ενέργειας, μετατροπέα για την παροχή εναλλασσομένου ρεύματος 230V – 50Hz και αυτόματο σύστημα μεταγωγής από την παροχή του δικτύου στο σύστημα εφεδρείας και ανάποδα.

Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος γίνεται αυτόματη μεταγωγή στο σύστημα εφεδρείας που έχει εγκατασταθεί, το οποίο παρέχει ενέργεια απευθείας από τα Φωτοβολταϊκά αν υπάρχει ηλιοφάνεια ή παρέχει την αποθηκευμένη ενέργεια για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών. Όταν επανέλθει η παροχή ρεύματος από το δίκτυο, το σύστημα επαναφορτίζει τους συσσωρευτές από τα φωτοβολταϊκά μέχρι την πλήρη φόρτιση.

Αυτό που κάνει αυτά τα συστήματα να ξεχωρίζουν είναι οι τεράστιες δυνατότητες αυτονομίας που μπορούν να έχουν, από μερικές ώρες μέχρι μερικές ημέρες, αναλόγως την διαστασολόγηση των συσσωρευτών και των φορτίων κατανάλωσης.

Ο εξοπλισμός και το κόστος των συστημάτων Net Metring

Ενδεικτικά, ο εξοπλισμός των συστημάτων για το Net Metering περιλαμβάνει: φωτοβολταϊκά πλαίσια, μετατροπέας (inverter) , βάσεις στήριξης, πίνακας ελέγχου, μετρητής παραγόμενης ενέργειας και ηλεκτρολογικό υλικό.

Αντίστοιχα, τα κοστολόγια κυμαίνονται για:

Μικρή Εξοχική κατοικία από 3.000 €– 6.000 €

Μεσαία Εξοχική Κατοικία από 6.000 € - 10.000 €

Μεγάλη Εξοχική κατοικία σύγχρονη από 10.000 € έως 20.000 € ή και περισσότερο

Χρήσιμες Συμβουλές

Η σωστή μελέτη και διαστασολόγηση του συστήματος, καθώς και η επιλογή αξιόπιστου επώνυμου εξοπλισμού και εξειδικευμένης εταιρείας εγκατάστασης είναι πολύ σημαντικά, διότι η απόδοση και η μακροζωία του συστήματος εξαρτάται από αυτά. Η προληπτική συντήρηση και η τεχνική υποστήριξη από εξειδικευμένη εταιρεία στον χώρο των ΑΠΕ είναι επίσης βασικοί παράγοντες για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος σε όλη την διάρκεια της ζωής του.

*Άρθρο του κ. Φίλιππου Λαζαράκου, Μηχανολόγος Μηχανικός T.E. της PVMAINT IKE.