Το
ερώτημα του τίτλου ακούγεται παράδοξο. Αν όμως κανείς συνειδητοποιήσει ότι η
χώρα εισάγει περίπου το 20% των αναγκών της σε ρεύμα κάθε χρόνο (με τη έννοια
του ελλείμματος μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών), μάλλον θα συμφωνήσει ότι
"κάτι τρέχει" με την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής παραγωγής
ηλεκτρισμού.
Γίνεται ακόμα χειρότερο αν μάθει ότι, εκτός του ότι το κόστος
παραγωγής του ρεύματος στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερο απο αυτό των εισαγωγών
(εξ' ου και το έλλειμμα), οι εισαγωγές, που θα μπορούσαν να μειώσουν ακόμα
περισσότερο το κόστος για τον έλληνα καταναλωτή, περιορίζονται απο την
ανεπάρκεια των διασυνδέσεων με τις όμορες χώρες.
Σε τάξη μεγέθους, η χονδρική
τιμή στην ελληνική αγορά είναι περίπου 40 ευρώ την μεγαβατώρα, ενώ στην
ευρωπαική αγορά κυμαίνεται λίγο κάτω απο τα 30. Την διαφορά ανάμεσα στη τιμή
της ελληνικής αγοράς απο την τιμή του εισαγόμενου ρεύματος, δηλαδή τα οιονεί
διόδια, την εισπράττει στα σύνορα ....ο ΑΔΜΗΕ δηλαδή η ΔΕΗ (αυτό μεταξύ αλλων
δυσκολεύει πολύ τον διαχωρισμό και πώλησή του).
Υπάρχει συνεπώς πρόβλημα υψηλού κόστους που έχει "δομικά"
- δηλαδή μακροπρόθεσμα- χαρακτηριστικά.
Πως θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα;
Μια διέξοδος είναι να αυξήσουμε σημαντικά την δυνατότητα μεταφοράς των
διασυνδέσεων και να εισάγουμε όχι το 20% αλλά (για παράδειγμα) το 60% ή γιατί
όχι το 80% του ρεύματος (ας θυμηθούμε ότι εισάγουμε το 100% του πετρελαίου, των
αυτοκινήτων κλπ). Να απομείνουν ως παραγωγοί μόνο όσοι έχουν συγκριτικό
πλεονέκτημα σε ευρωπαικό επίπεδο.
Ο ήλιος θα μπορούσε να είναι ένα τέτοιο
παράδειγμα - όταν το κόστος του μειωθεί κάτω απο τα 50 ευρώ την μεγαβατώρα
(Στην Γερμανία οι πρόσφατες δημοπρασίες έδωσαν τιμές κάτω απο τα 70 ευρώ την
μεγαβατώρα).
Ισως σε ένα βαθμό και ο λιγνίτης (κυρίως η τύρφη της πεδιάδας των
Φιλίππων).
Λίγα εργοστάσια φυσικού αερίου επίσης (πολύ λιγότερα απο τα σχεδόν 5,000
μεγαβάτ που είναι τώρα διαθέσιμα) κυρίως για λόγους ευστάθειας τιυ συστήματος.
Ενα σημαντικό πλεονέκτημα των διασυνδέσεων είναι ότι θα μειωθεί
πολύ ο απαιτούμενος συντελεστής εφεδρείας του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος.
Παραδοσιακά η εφεδρεία ήταν περίπου το 15-20% της ισχύος των σταθμών. Πρόσφατα,
λόγω μείωσης τη αιχμής, το περιθώριο αυτό έχει φθάσει το 35%. Με διασυνδέσεις
αυτό θα μπορούσε να μειωθεί δραστικά, επιτρέποντας μας να κλείσουμε πολλά
εργοστάσια και να αποφύγουμε το σχετικό λειτουργικό κόστος (η ΔΕΗ έχει πολλά
τέτοια εργοστάσια που έχουν εδώ και καιρό αποσβεσθεί οικονομικά και απαξιωθεί
τεχνολογικά).
Ενα ακόμα πλεονέκτημα των διασυνδέσεων είναι
ότι θα μπορούμε πλέον να παράγουμε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές όσο τραβάει η
ψυχή μας (και αντέχει το πορτοφόλι μας). Εμείς θα παράγουμε απο τον ήλιο και
αέρα. Οταν βραδυάζει θα μας φωτίζουν οι φίλοι Βούλγαροι με τα λιγνιτικά τους
στον Εβρο (Μαρίτσα). Το σενάριο δεν είναι καθόλου απίθανο. Περιγράφει την
περίπτωση της Δανίας* που
έχει την τύχη να είναι διασυνδεδεμένη με δύο μεγάλα και ισχυρότατα συστήματα
(το Nordic Pool και το Γερμανικό). Αυτό τους επιτρέπει να παράγουν με άνεμο
τεράστιες ποσότητες ηλεκτρισμού σε σχέση με τη δική τους αγορά.
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Ελλάδα είναι μια μικρή απομονωμένη
χώρα στην άκρη της Ευρώπης. Η πιθανότητα να έχει την δυνατότητα να παράγει
φθηνό ανταγωνιστικό ρεύμα ήταν πάντοτε μικρή. Το πρόβλημα κρυβόταν κάτω απο την
φυσική απομόνωση του συστήματος.
Ισως είναι καλύτερα να υποκύψουμε στο άτεγκτο
θεώρημα του Ricardo περί συγκριτικού πλεονεκτήματος, να εγκαταλείψουμε τον
κλάδο της παραγωγής ηλεκτρισμού (φτιάχνοντας επαρκείς διασυνδέσεις για να
εισάγουμε το ρεύμα που χρειαζόμαστε) και να μεταφέρουμε τους πόρους σε άλλους
κλάδους όπου έχουμε καλύτερο πλεονέκτημα
Δεν είναι προς θάνατο. Ας θυμηθούμε ότι ακόμα και αν
σταματούσαμε να παράγουμε, το ρεύμα πρέπει να το μεταφέρουμε και να το
διανείμουμε. Οι λειτουργίες αυτές αποτελούν το 50% τη προστιθέμενης αξίας του
κλάδου και είναι σχετικά (με την παραγωγή) εντάσεως εργασίας. Η ευκαιρία
προσλήψεων λοιπόν δεν θα χαθεί (αν και δυστυχώς το ρεύμα δεν μεταφέρεται με
χειρωνακτικές μεθόδους). Θα συγκεντρώσουμε έτσι την προσοχή μας σε αυτό που
πραγματικά θα καθορίσει το μέλλον του κλάδου δηλαδή το δίκτυο. Μήπως ο ΑΔΜΗΕ ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΛΑΓΗΕ θα πρέπει να ενωθούν υπο την
ονομασία ΔΕΗ και οι παραγωγικές μονάδες να πωληθούν ή να κλείσουν ?. Το Δίκτυο
πρέπει να είναι η ΔΕΗ του μέλλοντός μας.
* Η
Δανία έχει ισχύ διαδυνδέσεων ίση με το 45% της εγκατεστημένης εγχώριας ισχύος.
Στην Ελλάδα το ίδιο ποσοστό είναι περίπου 11%
πηγή:B2green.gr
